به گزارش حلقه وصل، پسماند و تفکیک زباله از مبدأ از موضوعات حائز اهمیت در کلانشهر تهران است. زباله‌ها در تهران توسط مناطق ۲۲ گانه جمع‌آوری شده و به ایستگاه‌های میانی منتقل می‌شود. از ایستگاه‌های میانی سازمان مدیریت پسماند ورود کرده و الباقی اقدامات را انجام می‌دهد. بخشی از زباله‌ها تفکیک و بخشی هم برای دفن به آرادکوه منتقل می‌شود.
طرح جامع مدیریت پسماند در کلانشهر تهران تصویب شد و بر اساس این طرح افق ۲۰ ساله برای تهران در زمینه پسماند در نظر گرفته شده و نقشه راه مشخص است.
قرار است ۸ ایستگاه MRF در تهران ایجاد شود. در این ایستگاه‌ها تفکیک از مبدا انجام می‌شود و بخش عمده ای از کارها صورت می‌گیرد. قرار است تا یک ماه دیگر یکی از این ایستگاه‌ها افتتاح و تا پایان سال باید دید که چند ایستگاه MRF در تهران راه‌اندازی می‌شود.
طرح کاپ در دوره مدیریت قبلی شهری آغاز شد، یکی از اقدامات طرح کاپ جمع‌آوری مخازن زباله از سطح شهر است که در حال حاضر این طرح به صورت پایلوت در برخی مناطق انجام شده و مخازن تفکیک زباله از مبدا به داخل ساختمان‌ها رفته است.
یکی از مشکلات کلیدی کلانشهر تهران دفن زباله است. دفن در منطقه آرادکوه در جنوب تهران انجام می‌شود اما مدتی است که میزان دفن کاهش پیدا کرده؛ چراکه پسماندهای حجیم در سایتی در منطقه ۱۸ بازیافت می‌شود. اعضای ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران به روند جمع‌آوری زباله و وضعیت سطل‌های زباله در تهران انتقاداتی داشتند.
در خصوص آخرین وضعیت جمع‌آوری زباله، راه‌اندازی ایستگاه‌های MRF، پسماندهای پزشکی، پساب، کمپوست، طرح جامع مدیریت پسماند، تفکیک زباله از مبدأ و... با صدرالدین علیپور رئیس سازمان مدیریت پسماند شهر تهران به گفتگو نشستیم.
در جلسه اخیر شورای شهر برخی از اعضا به روند رفت و روب و همچنین وضعیت سطل‌های زباله انتقاداتی داشتند. در این زمینه توضیح می‌دهید؟
رفت و روب و جمع‌آوری زباله توسط مناطق ۲۲ گانه انجام می شود
ابتدا باید تاکید کنم که به لحاظ عملیاتی و ماموریتی کار سازمان مدیریت پسماند از ایستگاه‌های میانی آغاز می‌شود. ابتدا رفت و روب و جمع‌آوری زباله توسط مناطق ۲۲ گانه انجام شده و به ۱۱ ایستگاه میانی که در تهران داریم منتقل می‌شود. سازمان مدیریت پسماند از ایستگاه‌های میانی فعالیت خود را آغاز می‌کند. بیش از ۱۰ سال است که جمع‌آوری زباله و رفت و روب به لحاظ اجرایی و قراردادی به مناطق ۲۲ گانه شهر تهران سپرده شده است و البته این کار بر اساس مصوبه شورا صورت گرفته است. ما از اعضای شورای شهر تهران تشکر می‌کنیم که در جلسات اول خود به موضوع پسماند پرداختند و این نشان می‌دهد که موضوع پسماند برای شورا مهم است و گفته شد که از ۵ اولویت اصلی، یکی از اولویت‌ها موضوع پسماند، تفکیک زباله از مبدأ و نظافت شهر تهران است.
خیلی خوب است که این دغدغه‌مندی وجود دارد. مجموعه شورای شهر، شهرداری و دستگاه‌هایی که تکالیف قانونی در زمینه پسماند دارند می‌توانند در کنار هم تحولی عظیم ایجاد کنند.
در خصوص طرح کاپ توضیح دهید. البته انتقاداتی از سوی برخی در این زمینه مطرح شده است.
کاهش دفن زباله در تهران/۱۴ هزار تن خاک و نخاله تبدیل به شن و ماسه شد
ما طرح کاپ و طرح جامع تفصیلی مدیریت پسماند را داشتیم. اقداماتی در این زمینه انجام شد و شاهد کاهش دفن زباله هستیم. در بحث پسماندهای ساختمانی ۱۴ هزار تن خاک و نخاله را تبدیل به شن و ماسه کرده و به فروش رساندیم و تماما این کار با مشارکت بخش خصوصی انجام شده است.
مجموعه نیروی کارگری و ماشین آلات را به صورت آنلاین کنترل کنیم
قبلا پسماندهای حجیم هم دفن می‌شد اما در حال حاضر این پسماندها در منطقه ۱۸ شهرداری تهران بازیافت می‌شود و همین امر باعث کاهش دفن زباله شده است. بسیاری از زباله‌های حجیم، شاخه و سرشاخه و... بازیافت شده و حتی تبدیل به کود می‌کنیم و از این بخش به درآمدزایی هم رسیده‌ایم. ما در طرح کاپ موفق شدیم که صورت وضعیت‌ها را الکترونیکی کرده و مجموعه نیروی کارگری و ماشین آلات را به صورت آنلاین کنترل کنیم و بر همین اساس صورت وضعیت‌های مالی را تایید می‌کنیم و دیگر خطایی وجود ندارد.
در خصوص پسماندهای بیمارستانی توضیح می‌دهید. این در حالی است که بر اساس قانون وظیفه جمع‌آوری پسماندهای بیمارستانی با وزارت بهداشت است.
۵۰ خودروی جدید به ناوگان جمع آوری پسماند بیمارستانی اضافه شد
ما در زمینه پسماند پزشکی ۵۰ خودروی جدید به ناوگان اضافه کردیم که تمامی این خودروها مجهز به دوربین، جی پی اس و... است و این اقدامات مانیتورینگ می‌شود و پسماند در تمام مراحل چک می‌شود و ما به صورت لحظه‌ای کنترل می‌کنیم.
از پسماند پزشکی پول می گیریم اما خیلی مواقع خود شهرداری هم هزینه می کند
در پسماندهای پزشکی هم مانند بقیه پسماندها مسئولیت امحاء با وزارت بهداشت است و ناظر هم در این زمینه سازمان محیط زیست است. اما در همه کشورها چون خودرو، محل دفن زباله و... در اختیار شهرداری است و وزارت بهداشت نمی‌تواند این کار را انجام دهد، شهرداری‌ها به کمک وزارت بهداشت می‌آیند. شهرداری تهران هم پیمانکاری گرفته و این کار را واگذار کرده است. البته ما برای جمع‌آوری این پسماندها هزینه می‌گیریم اما خیلی از مواقع هم پولی روی آن می‌گذاریم.
زباله های بیمارستانی در کرونا از ۶۰ تن به ۱۱۰ تن رسید
ما در حال حاضر ناوگان را با کمک خود پیمانکاران نوسازی کردیم و با طولانی کردن زمان قرارداد کار را برای پیمانکاران مقرون به صرفه کرده‌ایم. در ۱.۵ سال گذشته که کرونا رخ داده میزان زباله‌های پزشکی از ۶۰ تا ۷۰ تن به ۱۱۰ تن رسیده است و خدا را شکر کارها به درستی انجام شده و حتی یک مورد اعتراض هم نداشتیم. حتی بیمارستان‌هایی که به دلیل مشکلات مالی نتوانستند پول جمع‌آوری پسماند را بدهند ما به آنها زمان دادیم و کمک کردیم.
در خصوص توسعه ناوگان برف‌روبی چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
۳۰۰ دستگاه ماشین آلات به ناوگان اضافه شد
۳۰۰ دستگاه ماشین آلات به ناوگان اضافه شد و در سال گذشته بدون مشکل برف‌روبی‌ها انجام شد، البته این ناوگان در اختیار مناطق بود. قبلا ۱۴۰ تا ۱۵۰ ناوگان داشتیم که مشکلاتی داشت اما ۳۰۰ ناوگان جدید شامل نمک‌پاش، برف‌روب و... اضافه کردیم.
در خصوص پساب توضیح دهید. در حال حاضر پساب‌ها در مجموعه آراد کوه چه می‌شوند؟
آبیاری درختان با پساب تصفیه شده زباله
در مجموعه آراد کوه یک مخزن ۲۰ هزار مترمکعبی داریم که پساب‌های زباله را جمع‌آوری، تصفیه و برای آبیاری درختان در این محدوده استفاده می‌کنیم.
قرار بود که شکل مخازن تغییر کند و حتی مخازن از مناطق جمع‌آوری شود. کار به کجا رسید؟
شکل مخازن زباله تغییر کرد/برای طرح کاپ هزینه جداگانه‌ای در نظر نگرفته‌ایم
تغییر فرم مخازن در چند منطقه به صورت پایلوت آغاز شده است. شما در سؤال قبلی گفتید که انتقاداتی به طرح کاپ وجود دارد. من همین جا بگویم که ما برای طرح کاپ هزینه جداگانه‌ای در نظر نگرفته‌ایم. همان خریدهایی که برای مخازن انجام می‌دادیم حال تبدیل به مخازن تفکیکی در داخل ساختمان‌ها کرده‌ایم و هزینه جداگانه‌ای هم ندارد. این موضوع در بودجه سالیانه دیده شده است.
کود گرانول به صورت استاندارد تولید و در شهرداری استفاده می‌شود
در حوزه کمپوست اقداماتی صورت گرفته، کودهایی تولید کرده‌ایم که آن را به مناطق می‌دهیم. در حال حاضر کود گرانول به صورت استاندارد تولید و در شهرداری استفاده می‌شود.
در حوزه فرهنگ سازی به دلیل کرونا کار کند شد/نتوانستیم اقدامات چهره به چهره انجام دهیم
ما در حوزه مربوط به فرهنگ‌سازی، آموزش، تفکیک پسماند، اقداماتی انجام داده‌ایم. سریال‌ها و انیمیشن‌هایی هم ساخته‌ایم. البته در این بخش قدری کند پیش رفتیم. دلیل آن هم این بود که کرونا ایجاد شد و ما نتوانستیم بسیاری از آموزش‌های چهره به چهره که در ارتباط مستقیم با مردم بود را انجام دهیم. به همین دلیل روند دچار مشکل شد. البته این را هم بگویم که مشکلات زیادی هم وجود دارد که از جمله آن می‌توان به شرایط اقتصادی اشاره کرد ما زباله‌گردها را داریم که بر روی مخازن در حال تفکیک هستند و حتی برخی از اقشار آسیب‌پذیر هم این کار را انجام می‌دهند.
حساسیت شورای ششم در بخش پسماند خوب است /تلاش می‌کنیم اقدامات بهتری در شهر انجام شود
ما برنامه‌ریزی برای پسماندهای خشک انجام داده‌ایم و شنبه‌های بدون پسماند هم داریم، حتی چند اپلیکیشن هم راه‌اندازی کرده‌ایم که شهروندان می‌توانند از این طریق پسماندهای خود را تحویل دهند اما باز تاکید می‌کنم طبیعتا تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم. ۴۰ الی ۵۰ سال است که موضوع پسماند رها شده و نمی‌توان ظرف یک یا دو سال تمام مشکلات را برطرف کرد اما این حساسیت شورای ششم خوب است و تلاش می‌کنیم اقدامات بهتری در شهر انجام شود. باز هم تاکید می‌کنم که رفت و روب و جمع‌آوری زباله در اختیار مناطق است. البته مناطق هم با توجه به شرایط سخت کرونایی اقدامات خوبی انجام داده‌اند و حتی یک روز هم تعطیلی نداشته‌اند، اما باز هم باید تلاش بیشتری کرد تا به نقطه مطلوب‌تری رسید.
جمع‌آوری سطل‌های زباله در تهران به کجا رسید؟
۵۰ تا ۶۰ هزار مخزن زباله در بیش از یک دهه پیش در تهران ایجاد شد/راهی جز جمع‌آوری سطل‌های زباله نداشتیم
در ۱۳ الی ۱۴ سال پیش در ۱.۵ تا ۲ میلیون نقطه شهر مردم زباله می‌گذاشتند، اقدام خوبی در همان مقطع انجام و مخازن زباله در تهران نصب شد و ۵۰ تا ۶۰ هزار مخزن زباله در تهران ایجاد شد. در حال حاضر هم این مخازن وجود دارند اما با بالا رفتن قیمت زباله و همچنین افزایش زباله گردی و سرباز بودن این مخازن و بوی نامطبوع زباله‌ها در فصل گرما، باید برای رفع این مشکل اقداماتی انجام می‌شد، در نتیجه راهی جز جمع‌آوری سطل‌های زباله نداشتیم و باید مخازن تفکیک زباله را ایجاد می‌کردیم تا بتوانیم پسماند را به صورت اصولی تفکیک کنیم. البته باید هر کس به وظایف خود عمل کند.
در حال حاضر روزانه چند بار زباله در تهران جمع‌آوری می‌شود؟
۲ تا ۳ بار در روز زباله در تهران جمع‌آوری می‌شود.
قرار بود مخازنی با سرهای پوشیده در تهران نصب شود. کار به کجا رسید؟
طراحی مخازن جدید زباله/کار به صورت پایلوت آغاز شد/پایان زباله گردی با مخازن جدید
مخازن جدیدی طراحی شده است. این مخازن کاورهایی دارد که در داخل آن قفل می‌شود و سر آن باز نمی‌شود. به صورت پایلوت این مخازن در منطقه ۱۳ و ۱۲ جانمایی شده است. با انجام این کار دیگر افراد نمی‌توانند زباله گردی کنند. این باکس‌ها داخل یک اتاقک‌های شیشه‌ای هستند و در معابر عمومی نصب شده است. در جاهایی که امکان ورود مخازن به ساختمان‌ها نیست، از این مخازن استفاده می‌شود و در جاهایی که می‌توانیم حتما مخازن تفکیکی قرار می‌دهیم.
بالاخره چه زمان این ۵۰ هزار مخزن زباله در تهران جمع‌آوری می‌شود.
اگر بودجه لازم دیده شود تا بتوانیم کارهای زیرساختی را انجام دهیم می‌توان تمام مخازن را جمع‌آوری کرد، اما این کار فقط برعهده سازمان پسماند نیست.
ایستگاه‌های MRF به کجا رسید؟
در کل شهر نیازمند ۸ ایستگاه MRF هستیم/راه اندازی ۴ ایستگاه تا پایان سال جاری
ایستگاه‌های میانی در حال حاضر سر باز هستند، اما ما ایستگاه‌های سرپوشیده‌ای راه‌اندازی می‌کنیم و تا یک ماه دیگر اولین ایستگاه MRF راه‌اندازی می‌شود که در یک محیط‌های سربسته تفکیک زباله انجام می‌شود و پسماندهای تر باقیمانده پرس، شیرابه خارج و بعد از کم حجم شدن زباله الباقی را برای دفن به آرادکوه منتقل می‌کنیم. با راه‌اندازی ایستگاه‌های MRF تحول جدی در حوزه مدیریت پسماند رخ می‌دهد. ما در کل شهر نیازمند ۸ ایستگاه MRF هستیم. البته باید مجموعه‌های مرتبط در شهرداری در این زمینه در حوزه‌های اجتماعی، آموزش، روابط عمومی، زیرساخت‌ها، مالی، مناطق همکاری صد درصدی داشته باشند.
چرا نظام‌های تنبیهی برای افرادی که به وظایف خود عمل نمی‌کنند ندارید و یا نظام‌های تشویقی برای شهروندانی که به وظایف خود به درستی عمل می‌کنند. در این باره توضیح می‌دهید؟
بله، یکی از دلایل ناکارآمدی‌ها این است که ما سیستم تشویقی و تنبیهی نداریم و باید این اقدام صورت گیرد.
در خصوص طرح جامع مدیریت پسماند توضیح دهید.
دیگر نمی‌توان در موضوع پسماند سلیقه‌ای عمل کرد/نقشه راه مشخص و افق ۲۰ ساله است
ما ۱۰ تا ۱۲ میلیون جمعیت در تهران داریم و طرح جامع مدیریت پسماند نداشته‌ایم. اما در دو سال گذشته توانستیم این طرح را تهیه و به تصویب شورا برسانیم. این طرح با همکاری دانشگاه‌ها و متخصصین انجام شد و برای هر بخش پسماند تکالیفی در نظر گرفته شده است و دیگر نمی‌توان در موضوع پسماند سلیقه‌ای عمل کرد. نقشه راه مشخص و افق ۲۰ ساله است.