نخستین سیاه پوشان عزای حسینی چه کسانی بودند؟

به گزارش حلقه وصل، هر سال نزدیک به محرم عده ای با راه اندازی شایعات  شبهه هایی در زمینه نقد و به چالش کشیدن لباس سیاه و مشکی پوشی در فضای مجازی هجمه هایی به راه می اندازند ، حتی افرادی نیز هستند که با آوردن روایاتی در مذمت لباس سیاه آن را لباس عباسیان و دوزخیان می دانند و مطرح می کنند که از سوی پیامبر اسلام(ص) لباس سفید تنها تأکید شده است.

شیعیان هر سال در ایام محرم و صفر به خاطر شهادت امام حسین(ع) سید و سالار شهدا و یارانشان و نشان دادن حزن و اندوه نسبت به این ظلم به امام شیعیان لباس مشکی تن می کنند و محلاتشان را سیاه می بندند، کما اینکه همه ما ایرانیان از دوران باستان هم با از دست دادن عزیزانمان لباس سفید به تن نمی کردیم و یا به دلیل احترام گذاشتن به خانواده عزیز از دست داده تا چهل روز مشکی بر تن داریم.

خانواده ها در این ایام که می خواهند منازل و محلاتشان را مزین به پارچه های مشکی عزاداری حسینی کنند، می بایست برای فرزندانشان این را توضیح دهند که این سیاه پوشی و سیاهه زنی به دلیل از دست دادن امام شیعیان است که با قیامش باعث زنده نگه داشتن دین اسلام شد، درحالیکه اگر این کارهای سمبلیک را انجام ندهیم ممکن است در سیاهه های تاریخی عزاداری شهدای کربلا و فرزند پیامبر(ص) گم شود.

از قدیم الایام نزدیک به ماه محرم که می شدیم، پدرها و پدربزرگ هایمان سیاه پوشی را و خود را برای مراسم عزاداری سرور و سالار شهدا امام حسین (ع) آماده می کردند، همین زنده نگه داشتن آداب و رسوم باعث شد که سوگواری سیدالشهدا(ع) به فراموشی سپرده نشود و باعث تعجب دیگر ادیان باشد که چطور بعد از ۱۴۰۰ سال هنوز فرزند پیامبر(ص) و خونخواهی از او که خونخواهی مظلوم از ظالم است، پابرجا است.

یکی از مهمترین وظایف والدین در منازل، روحانیون، مبلغان و مداحان در مساجد و تکایا این روزها این است که این فلسفه را به جوانترها توضیح دهند تا آنها هم جذب افکار انحرافی نشوند.

*لباس سیاه نماد عزاداری و ماتم در شاهنامه فردوسی

سنت سیاه پوشی یک سابقه طولانی چون عمر بشر دارد و در فرهنگ ایرانیان باستان، یونان و اعراب قدیم هم این سنت برای عزاداری وجود داشته است. حتی ما در شاهنامه فردوسی می بینیم که جامه سیاه، نماد غم و اندوه و ماتم است. در روایات داریم که امام باقر (ع) فرمود: زنان بنی هاشم در سوگ ابا عبد الله(ع) جامه سیاه بر تن کردند، زمانی که امام حسین بن علی(ع) به شهادت رسید، زنان بنی هاشم لباس های سیاه و جامه های خشن مویین پوشیدند و از گرما و سرما شکایت نمی‌کردند.

بنابراین اگر پیامبر خدا(ص) به پوشیدن لباس سفید تأکید می کردند، به این معنی نیست که غیر از حالت عادی هم سیاه پوشی وجود نداشته باشد، بهرحال سیاه پوشی در شهادت حضرت حمزه و جعفر طیار در تاریخ، سیاه پوشی حضرت زهرا(س) در سوگ پدر، امام حسن(ع) در شهادت علی(ع) و سیاه پوشی بانوان خاندان رسالت در شام و مدینه در شهادت امام حسین(ع) در تاریخ ثبت شده است.

در میان منابع شیعی «محاسن برقی» ج دوم، صفحه ۴۲۰ و «وسائل الشیعه» ج سوم ، صفحه ۲۳۸ آمده که نخستین کسانی برای اباعبدالله (ع) سیاه پوشیدند، زنان بنی هاشم بودند که اقامه عزا کردند و حتی امام سجاد(ع) برای عزاداری آنها غذا فراهم کرد. پس این عزاداری یک عزاداری معمولی نیست کما اینکه ما برای یک عزای معمولی در دوست و آشنایمان هم سیاه می پوشیم چه رسد به عزادرای سیدالشهدا(ع) که بخشی از فرهنگ ما است.

ابن ابی الحدید در شرح نهج‌البلاغه می‌نویسد؛ امام حسن(ع) در شهادت امام علی(ع)  لباس سیاه پوشیده و برای مردم خطبه خواندند. حتی اگر بخواهیم به نوشته های دیگر علمای دین هم برگردیم، مرحوم سیدمحمد کاظم یزدی درباره لباس سیاه پوشیدن می گویند: این کار موجب خوشنودی پیغمبر خدا می شود چرا که نوعی اظهار حزن و مصیبت است.

خانواده ها بهتر است از همان شب ابتدایی محرم سیاهه بندی در کوچه و اطراف منازلشان و حتی جلوی درب خانه و ورودی منزل را حتی با یک پارچه ساده مشکی یا طرح دوزی شده با نام امام حسین(ع) و محرم آغاز کنند. این اتفاق از ابتدای محرم اگر بیافتد باعث می شود که نام و یاد شهدای کربلا تنها برای یک روز نماند بلکه قصه های یاران امام از همان ابتدای محرم بر زبان ها باشد و بچه ها با آن آشنا شوند.

اگر فلسفه و قیام امام حسین(ع) به درستی به مردم بازگو شود، شیعه دچار انحراف نمی شود و به راحتی می تواند پاسخگوی هجمه های منحرفان و گمراهان باشد.

*به بچه ها چه چیزهایی را آموزش دهیم؟

والدینی هستند که می‌پرسند چطور مفهوم قیام امام حسین(ع) را به بچه ها بیاموزند؟ پاسخ این است که باید گفته شود قیام امام حسین(ع) یک جنگ معمولی علیه دشمن نبوده است، امام برای زر و زور و ثروت قیام نکرد، بلکه در برابر ظلم و ستم ایستاد و در نهایت هم جان خود و اطرافیانش را تقدیم خدا کرد. امام به ظاهر به شهادت رسید اما به واقع قیامش در تاریخ باقی ماند و نشانه اش همین که بعد از ۱۴۰۰ سال هنوز نامش باقی مانده است.

این آموزش ها را می توان همراه با قصه و داستان و همینطور خاندن زیارت عاشورا و ترجمه آن برای بچه ها می توان همراه کرد و برای سیاه پوشی هم توضیح داد که در این رسم رمز و رازی است که نشانه حزن و ندوه پیروان اهل بیت(ع) است که لباس سیاه تن کنند و عشق و دوستی شان را به اهل بیت(ع) هر ساله نشان داده و تجدید کنند.