توافق بغداد- واشنگتن در کاخ سفید؛ بازی آمریکا با «وعده خروج»

به گزارش حلقه وصل، «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق در جریان سفر به ایالات متحده آمریکا یک توافق را با این کشور به امضا رساند. نخست وزیر عراق پس از دیداری طولانی با رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا توافق مذکور را امضا کرد. پس از امضای این توافق، مصطفی الکاظمی و جو بایدن بیانیه مشترکی را صادر کردند که توسط کاخ سفید قرائت شد.

در این بیانیه آمده است: واشنگتن و بغداد توافق کردند که تا انتهای سال ۲۰۲۱ حضور نیروهای نظامی آمریکا در عراق پایان یابد. سران آمریکا و عراق اعلام کردند: دولت عراق بر تعهد خود برای محافظت از نیروهای ائتلاف بین‌المللی که مشغول مشاوره و آموزش در این کشور هستند، تاکید دارد. هیأت‌های دو طرف تصمیم گرفتند که روابط امنیتی به‌صورت کامل به نقش آموزشی، مستشاری، حمایتی و اطلاعاتی تبدیل شود. تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ دیگر هیچ نیروی آمریکایی با نقش رزمی در عراق نخواهد بود.

گروه‌های مقاومت عراق اعلام کرده‌اند که هیچ اعتمادی به وعده آمریکا برای خروج از خاک این کشور تا پایان سال جاری میلادی ندارند امضای توافقنامه میان آمریکا و عراق درخصوص خروج نظامیان آمریکایی از این کشور، واکنش‌هایی را به دنبال داشت. در همین ارتباط، «نصر الشمری» معاون دبیرکل جنبش مقاومت اسلامی «نجباء» اعلام کرد: ما به آمریکایی‌ها اعتمادی نداریم و با هیچ گونه حضور نیروهایشان در خاک عراق موافق نیستیم. آمریکایی‌ها باید به طور کامل خاک عراق را ترک کنند.

معاون دبیرکل جنبش نجباء اظهار داشت: کسانی که بر حضور آمریکا در عراق اصرار دارند، می‌خواهند با حمایت خارجی حد و اندازه خود را بزرگ جلوه دهند. الشمری با بیان اینکه آسمان عراق در کنترل نظامیان آمریکایی است، گفت: جنایت‌های آمریکا در عراق و به ویژه ترور فرماندهان مقاومت یعنی شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس توسط نیروی هوایی آمریکا انجام شده است.

نخست وزیر عراق پس از امضای توافقنامه با آمریکا سخنانی را مطرح کرد که تعجب همگان را به دنبال داشت. وی در سخنانی گفت: «می‌خواهم به نیابت از مردم عراق از مردم آمریکا تشکر کنم به خاطر همه چیزهایی که آمریکایی‌ها برای عراقی آزاد و دموکرات به این کشور اعطا کردند». این سخنان درحالی مطرح شد که کارشناسان و ناظران سیاسی معتقدند در طول سالهای گذشته این گروه‌های مقاومت بودند که همه چیز به عراق اعطا کردند و آمریکایی‌ها تنها ویرانی در این کشور به بار آوردند.

در توافقنامه‌ای که میان سران آمریکا و عراق به امضا رسیده است، واشنگتن اعلام کرده است که تا پایان سال جاری میلادی یعنی سال ۲۰۲۱ نیروهای رزمی خود را از عراق خارج خواهد کرد. این در حالی است که آمریکایی‌ها در همین توافقنامه باز هم بر تداوم حضور خود در عراق تحت عناوین و بهانه‌های مختلف از جمله ارائه آموزش‌های نظامی به ارتش عراق و نیز ایفای نقش مستشاری در این کشور، تأکید کرده‌اند.

از سوی دیگر، گروه‌های مقاومت عراق همواره بر لزوم خروج کامل آمریکایی‌ها از کشور خود تأکید داشته و دارند. طبیعی است که تداوم حضور نظامی آمریکا در عراق تحت عناوین مختلف نمی‌تواند به معنای خروج کامل واشنگتن از این کشور تلقی گردد.

پیش از این نیز آمریکایی‌ها در توافقنامه امنیتی سال ۲۰۰۸ وعده خروج کامل از خاک عراق تا پایان سال ۲۰۱۱ را داده بودند که نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه حضورشان در این کشور به بهانه مبارزه با داعش بیش از پیش افزایش پیدا کرد در همین حال، طی طرحی که نمایندگان پارلمان عراق در سال ۹۸ و پس از ترور فرماندهان مقاومت توسط ایالات متحده آمریکا به تصویب رساندند، به طور صریح، واضح و شفاف بر لزوم خروج کامل بیگانگان از خاک عراق تأکید شده است.

با این حال، آمریکایی‌ها باز هم ضمن دور زدن مصوبه مذکور، در جریان توافق اخیر تلاش کردند تا به حضور خود در خاک عراق به بهانه‌های مختلف ادامه دهند.

علیرغم اینکه آمریکایی‌ها ادعای می‌کنند که بر اساس توافقنامه امضا شده با مصطفی الکاظمی تا چند ماه دیگر عراق را ترک خواهند کرد اما رفتار عالیرتبه ترین مقام این کشور یعنی «جو بایدن» در زمان حضور نخست وزیر عراق در کاخ سفید، چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. دوربین‌های تلویزیونی درحالی از بایدن تصویری را منتشر کردند که او دست نوشته‌ای را در دست دارد و در آن، مقاومت عراق تهدید شده است.

آنطور که در تصویر منتشر شده پیداست، در دست نوشته بایدن نوشته شده است: ایالات متحده برای پاسخ گویی به حملات آمادگی دارد. این مسأله خود به تنهایی نشان می‌دهد که واشنگتن به جای فکر کردن به خروج از خاک عراق همچنان به همان رویکرد سابق خود در تهدید مقاومت و رویارویی با آن اصرار دارد. بنابراین، هیچ تغییری در رویکرد، نگرش و استراتژی واشنگتن در عراق قابل مشاهده نیست.

افزون بر این، آنچه که واضح به نظر می‌رسد این است که آمریکایی‌ها برای چندمین بار طی سال‌های گذشته به «وعده خروج» برای بقای بیشتر در خاک عراق متوسل شده‌اند. مقامات آمریکایی طی سالیان متمادی گذشته همواره برای شانه خالی کردن از زیر بار فشارها برای ترک خاک عراق «وعده خروج قریب الوقوع» از این کشور را به مسئولان بغداد ارائه کرده‌اند.

«بایدن» درحالی مدعی است که نیروهای آمریکایی تا پایان سال جاری عراق را ترک می‌کنند که همزمان به صورت رسمی و علنی، گروه‌های مقاومت را به انجام حملات جدید علیه آنها تهدید می‌کند در همین راستا، باید گفت که توافقنامه امنیتی میان بغداد و واشنگتن که قریب به ۱۵ سال پیش به تصویب رسید خود به تنهایی گواه بر این مدعاست. در جریان توافقنامه امنیتی مذکور، آمریکاییها به عراقی‌ها وعده دادند که تا پایان سال ۲۰۱۱ به طور کامل از خاک این کشور خارج می‌شوند، اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه واشنگتن در سال ۲۰۱۴ به بهانه مبارزه با داعش حضور نظامی خود در خاک عراق را بیش از پیش افزایش داد.

از سوی دیگر، آمریکایی‌ها بیش از یک سال پیش و در جریان دور اول گفتگوهای راهبردی با بغداد وعده دادند که به زودی تعداد نیروهای خود در خاک عراق را کاهش می‌دهند و طبق یک جدول زمانی مشخص از این کشور خارج می‌شوند. اما با این حال، اکنون که بیش از یک سال از دور اول گفتگوها سپری می‌شود، بار دیگر شاهد آن هستیم که آمریکایی‌ها باز هم وعده خروج قریب الوقوع از خاک عراق را می‌دهند و خبری از خروجشان نیست.

به هر حال، آنچه که واضح به نظر می‌رسد، این است که در حال حاضر ایالات متحده آمریکا با یک چالش بزرگ در عراق مواجه است و آن، چالش امنیتی است. طبیعی است که تداوم حضور آمریکایی‌ها در خاک عراق و خلف وعده مجدد آنها که کاملاً قریب الوقوع است، موجب خواهد شد تا گروه‌های مقاومت سلسله عملیات‌های خود علیه نیروهای آمریکایی را بیش از پیش تشدید کنند.