به گزارش حلقه وصل، امتیازدهی و تبانی ستاد تنظیم بازار با تولیدکنندگان صنایعغذایی و افزایش نجومی قیمتها در روزهای پایانی عمر دولت رکورد زده است. این ستاد که در هشت سال گذشته به صورت قطره چکانی با افزایش قیمت برخی از کالاها به ویژه شیرخام موافقت میکرد، روز گذشته در اقدامی عجیب قیمت شیرخام را از ۴ هزار و ۵۰۰ به ۶ هزار و ۴۰۰ تومان افزایش داد و بالطبع قیمت فرآوردههای لبنی نیز ۷۰ رصد گران خواهد شد. به نظر میرسد با اتخاذ چنین تصمیمات خام و غیرمنطقی، متولی تنظیم بازار کشور برای زیان مضاعف دولت آینده و مصرفکنندگان کمر همت بسته است و باید نسبت به عواقب این تصمیماتش پاسخگو باشد.
لابیهای تولیدکنندگان صنایعغذایی به ویژه شیر و لبنیات، با ستاد تنظیم بازاردر طول هشت سال گذشته، مصرفکنندگان را متضرر کرده و همین امر موجب کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات و سایر موادغذایی ضروری مانند مرغ، ماهی و گوشت قرمز شده است، اما متولیان تولید، تنظیم بازار و حتی سلامت مردم نسبت به این فاجعه بیتفاوت بودهاند.
اکنون که در روزهای پایانی عمر دولت تدبیر قرار گرفتهایم، ستاد تنظیم بازار در اقدامی عجیب با درخواستهای افزایش قیمت موادغذایی، کالاهای اساسی و از همه مهمتر شیر و فرآوردههای لبنی موافقت میکند. این هماهنگی با تولیدکنندگان نوعی تبانی است که در نهایت به زیان مصرفکنندگان و دولت آینده تمام میشود، چراکه دولت آتی با حجم بالایی از گرانیها روبهرو خواهد شد که در نهایت اعتراض مردم را به همراه
خواهد داشت.
واضح است، ستاد تنظیم بازار در طول این سالها به شدت مدافع حقوق تولیدکنندگان صنایع لبنی بوده و هرگز از کمک به این صنعت دریغ نکرده است، زیرا کارخانجات به پشتوانه این حمایتها، سالانه چهار تا پنج بار قیمتها را خودسرانه یا با مجوز این ستاد گران کردهاند و با لابیهای گستردهشان افزایش قیمتها را به کرسی نشاندهاند. یکبار به بهانه کمبود شیرخام، یکبار به بهانه افزایش قیمت مواد بستهبندی و....
در طول ۸ سال مصرف شیر ۲۱ لیتر کاهش داشته است
مصرف شیر و لبنیات در ایران در یک دهه ۱۷ لیتر کاهش پیدا کرده است. طبق اطلاعیه مرکز آمار درخصوص وضعیت مصرفی کالاهای خوراکی اساسی مشاهده میشود مصرف لبنیات از سال ۱۳۹۰ تاکنون دستخوش تغییرات مهمی شده است.
آمارهای سالانه مصرف نشان میدهد کمترین میزان مصرف سرانه شیر و محصولات لبنی از ابتدای دهه ۹۰ در سال ۱۳۹۷ رخ داده و برابر با ۱۰۰ لیتر ثبت شده است. مقایسه این ارقام نشان از ۲۱ درصد کاهش داشته است.
در سال ۱۳۹۰ مصرف سرانه این کالا ۱۲۷ لیتر بوده است. به مرور در هر سال از این میزان کاسته شده و در نهایت در آخرین مقطع مورد بررسی، یعنی سال ۱۳۹۸ به ۱۰۶ لیتر رسیده است. به عبارت دیگر در طول هشت سال مصرف شیر ۲۱ لیتر کاهش داشته، یعنی به طور متوسط هر سال بیش از ۲ و نیم لیتر کاهش.
براساس پیشبینی مرکز آمار مصرف شیر و محصولات لبنی در سال ۱۳۹۹ برابر با همین میزان در سال گذشته بوده و در سال ۱۴۰۰ (به شرط کاهش وضعیت وخیم کرونا) نیز تنها چهار لیتر به این میزان اضافه خواهد شد، البته به شرطی که قیمت شیر و لبنیات در حدود قیمتی سال ۹۹ باقی بماند، اما با نسخهای که ستاد تنظیم بازار روزگذشته برای شیر و لبنیات پیچید و قیمت شیرخام را به یکباره هزار و ۹۰۰ تومان (حدود ۵۰ درصد) افزایش داد، طبیعی است که سرانه مصرف به شدت دچار افت شود. هر چند که متولی تنظیم بازار فقط به فکر راضی نگه داشتن صنایع لبنی است و به هیچ وجه به سلامتی مردم و آمار مصرف سالانه توجهی ندارد.
اعمال فشار از سوی گاوداران صنعتی
در یکسال گذشته ناهماهنگیهای دولت در واردات به موقع نهادههای دامی و افزایش قیمت آنها در کشور به شدت صنعت دامپروری را تحتالشعاع قرار داد و به همین بهانه شیرخام از ۲ هزار و ۵۰۰ به ۴ هزار و ۵۰۰ تومان در دو مرحله در سال ۹۹ افزایش یافت. همزمان با این تغییرات فرآوردههای لبنی نیز گران شدند، اما تأمین نهادهها از ابتدای امسال تاکنون سرو سامان یافته و دولت با برنامهریزی درست نهادهها را در بازارگاه تأمین و به موقع به دست تولیدکنندگان رسانده است و دامپروران مشکلی در این بخش ندارند. طی هفتههای گذشته ستاد تنظیم بازار قیمت سبوس را که هیچ جایی در جیره غذایی گاوهای شیری ندارد، آزادسازی کرد. این اتفاق قیمتها را حدود یک درصد گران کرد، اما بهانهای شد برای گاوداران صنعتی تا به دنبال افزایش ۵۰ درصدی قیمت شیر خام باشند. به گفته فعالان بازار، در سال گذشته که دامداران غیر صنعتی به شدت به دنبال تأمین علوفه و نهادههای دامی بودند، گاوداران صنعتی در کمال ارامش و اسایش سهمیه خودرا از دولت دریافت میکردند، اکنون مدعی افزایش قیمتها هستند.
سید احمد مقدسی دبیر اتحادیه تولیدکنندگان شیرخام از جلسات متعدد فعالان صنعت با معاونان وزیر جهادکشاورزی، رئیس ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در هفتههای اخیر، خبر میدهد و میگوید: سرانجام در جلسه تعیین قیمت شیر که در وزارت جهاد کشاورزی روز دوشنبه به سفارش ستاد تنظیم بازار برگزار شد، افزایش هزار و ۹۰۰ تومانی شیرخام تصویب شد و به این ترتیب قبادی رئیس ستاد روزگذشته قیمت جدید شیرخام و افزایش آن از ۴ هزار و ۵۰۰ به ۶ هزار و ۴۰۰ تومان به تصویب رساند و به دامداران و کارخانجات ابلاغ کرده است.
منابع آگاه از اعمال فشار گاوداران به ویژه صنعتیها خبر میدهند و میگویند: در هفتههای اخیر وزارت صمت و جهاد کشاورزی از سوی گاوداران صنعتی به شدت تحت فشار بودهاند تا افزایش ۵۰ درصدی قیمت را در ابتدای تابستان به تصویب برسانند.
فعالان بازار که نگران کاهش تقاضا در بازار هستند نسبت به ابن تصمیم قبادی هشدار میدهند و میگویند: مگر دامداران چه نوع علوفهای به دامها میدهند که به یکباره مدعی افزایش ۵۰ درصدی قیمت شیرخام شدهاند. آنها این اقدام گاوداران را نوعی جاروجنجال و «هوچی گری» میدانند و معتقدند که ستاد تنظیم بازار با این مصوبه در حق مصرفکنندگان ظلم کرده است. قطعاً تا چند روز آینده شیر و لبنیات با چالش بسیار جدی روبهرو خواهد شد، چراکه با این افزایش قیمت، ماستهای بستهبندی در وزنهای کم به بالای ۲۰هزار تومان میرسد و ماستهای طمعدار و به اصطلاح لاکچری به ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
به گفته این فعالان، اگر ستاد تنظیم بازار در تصمیم اخیرش تجدیدنظر نکند، قطعاً دولت آینده و مصرفکنندگان با چالش بسیار جدی روبهرو خواهند شد، چراکه غیر از شیر و ماست، قیمت انواع بستنی، خامه، پنیر، دوغ و کشک با گرانی شدیدی مواجه
خواهند شد.
کارخانجات لبنی همچنان پیشرو
خبرهای رسیده از بازار حاکی از آن است، از آنجا که کارخانجات از تصمیم ستاد تنظیم بازار اطلاع قبلی داشتند و از چراغ سبز این ستاد نسبت به گرانی قیمت شیرخام و لبنیات آگاه بودند، از اوایل هفته گذشته محصولاتشان را از بازار جمعآوری و با ۵۰ درصد افزایش قیمت روانه بازار کردند. به عبارت دیگر این بار هم چراغ خاموش لبنیات زودتر شیرخام گران شد. به گفته سخنگوی صنایع لبنی، با تصمیم روز گذشته شیر و لبنیات بار دیگر گران شده و افزایش قیمتها طی هفته اینده به ۷۰ درصد خواهد رسید.
براساس این گزارش قطعاً با ادامه این روند تقاضا در بازار کاهش خواهد یافت و شیر و لبنیات به کارخانجات برگشت داده میشود، چراکه مردم دیگر توان خرید شیر ۲۰ هزار تومانی یا ماست و پنیر گران را ندارند. نکته قابل تامل اینکه، تا لحظه تنظیم خبر، هیچکدام از مسئولان مربوطه اعم از جهاد کشاورزی، صمت و ستاد تنظیم بازار به تماسهای خبرنگار ما پاسخ ندادند و قطعا کمیته تنظیم قیمت شیر و. رئیس ستاد تنظیم بازار باید نسبت به عواقب تصمیماتشان و افزایش قیمت شیر و لبنیات پاسخگو باشند.