کدام عوامل دانش لنج‌سازی را از «فهرست در خطر یونسکو» بیرون کشید؟

به گزارش حلقه وصل، مهارت‌های سنتی لنج سازی و دریا نوردی، یکی از آثار میراث معنوی ایران است که در سال ۱۳۹۰ توسط سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسید. همان زمان این پرونده در فهرست در معرض خطر یونسکو بود تا اینکه سال گذشته پایگاه میراث جهانی دانش لنج سازی و دریانوردی خلیج فارس در گزارشی که به سازمان جهانی یونسکو داد، گزارشی از اقدامات حفظ و احیای این دانش را ارائه کرد تا توانست ثابت کند این دانش در معرض خطر نیست.

در این گزارش آمده است: در حال حاضر سه لنج از کلاس بوم با قدمتی بالغ بر ۱۰۰ سال در حال مرمت و احیا هستند. لنج بوم بابو، لنج بوم نابینا (شهرداری و پایگاه بافت تاریخی بندرکنگ) و لنج بوم عبدالله کرچی.

لنج بابو دارای قدمتی بالغ بر ۱۰۰ سال است که با سرمایه‌گذاری خصوصی و تلاش چند ماهه علاقمندان به حوزه گردشگری بازسازی شده تا بتواند پتانسیلی جدید در توسعه گردشگری جنوب و به ویژه گردشگری دریایی باشد. این لنج از کلاس بوم است که در روز سه شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ با حضور حاج عبدالرحمن بابو ناخدای پیشکسوت جهازهای بادبانی و جمعی از مسئولان و مردم بندر کنگ با نواختن نواهای مخصوص دریا نوردی بعد از ۵۰ سال دوباره به آب‌های نیلگون خلیج فارس بازگشت.

لنج بوم شهرداری و پایگاه بافت تاریخی بندر کنگ دارای کلاس بوم است که با هدف گردشگری دریایی و جذب گردشگر و توریست با کمک ناخدایان قدیم و آقایان کرچی و فرجام پور در حال بازسازی جهاز بادبانی قدیمی و به وجود آوردن اقامتگاه‌هایی برای استراحت و به صورت جداگانه در این جهاز است. می‌توان گفت این لنج اولین هتل شناور کشور به این سبک را در این بندر تاریخی به آب خواهد شد. در این لنج ۳۰۰ تنی قرار است ۱۴ اتاق ساخته شود. شهرداری بندر کنگ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان برای هتل شناور در بندر کنگ هزینه می‌کند. عبدالله کرچی از خاندان دریا نورد و لنج دار بندر کنگ نیز در حال احیای یک لنج بوم با ظرفیت ۴۰۰ تن که قدمت آن به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد است.

در حوزه‌های دیگر نیز پایگاه جهانی دانش لنج سازی به مدیریت ایوب زارعی شهردار بندر کنگ، اعلام کرد: هنرستان علوم و فنون دریایی بندر شهر تاریخی کنگ راه اندازی شده و شامل یک مدرسه ۱۲ کلاسه است که طراحی و مطالعات آن در دانشگاه شهید بهشتی تهران در حال انجام است. مراسم کلنگ زنی در شهریور سال ۱۴۰۰ خواهد بود و زمان تحویل و بهره برداری پروژه ۲ سال بعد است. در ترسیم نقشه ذهنی فرزندان دیار دریانوردان برای تصویر سازی، سازمان دادن و ساختار بخشیدن به افکار دانش آموزان و حفظ ارزش‌های این شهر. به مدت چهار سال فرآیند آموزش در مدارس ابتدایی انجام می‌شود.

تهیه فیلم مستند رزیف نهمه، فیلم مستند اوزال، پژوهش و مصاحبه با ناخداها و دریانوردان قدیمی و نگارش و چاپ کتاب به سه زبان از جمله اقدامات پژوهشی است که دفتر پایگاه میراث جهانی لنج سازی آن را به یونسکو گزارش داد. در این بخش از گزارش نیز آمده که فیلم مستند نهمه بازگویی آواهایی که از دریا برخاسته است و دل هر دریا نوردی پر است از نهمه هایی که کنگ سروده است. این فیلم بوسیله شهرداری بندر تاریخی کنگ و به کار گردانی مسعود میرزایی تولید شده است که از اول سال میلادی سفرش را به جشنواره‌های جهانی آغاز می‌کند.

فیلم مستند اوزال نیز سرگذشت دریانوردان بندرکنگ را دریک قسمت ۳۸ دقیقه‌ای به تصویرکشیده است. فیلم مستند اوزال پیش از این نیز با شرکت درسی و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران و پنجاهمین جشنواره فیلم منطقه‌ای سینمای جوان آفتاب موفق شده بود تندیس، دیپلم افتخار و جایزه بزرگ این جشنواره‌ها را کسب کند

پژوهش و مصاحبه با ناخداها ودریا نوردان قدیمی نیز در ذیل این برنامه‌ها، با هدف حفظ میراث زنده بشری در زمینه دانش و مهارت دریانوردی و لنج سازی از دریانوردان قدیمی که با لنج‌های بادبانی به سفرهای بزرگ دریایی می پرداخته‌اند انجام گرفت. نگارش و چاپ کتاب به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی، میراث ماندگار دریانوردان و لنج سازان، بندر کنگ شاهراه تجاری خلیج فارس در گذر تاریخ و دریا نوردی و لنج سازی با تاکید بر بوم مسی از جمله کتاب‌های مرتبط با دانش لنج سازی و دریانوردی است که تهیه شده‌اند.