به گزارش حلقه وصل، در یک ماه اخیر، کمبود پوشک نوزادان و افزایش سرسام‌آور قیمت آن، باعث ایجاد نارضایتی‌هایی در میان عموم مردم شده است.
مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیئت دولت در سال ۱۳۹۷ درباره کمبود پوشک فرمودند: البتّه حالا من دو مورد را هم یادداشت کرده‌ام اینجا که یک مواردی هم هست که بحث سودطلبی نیست که بگوییم برای سودطلبی، این آدم -مفسد اقتصادی- این کار را کرده، [بلکه] خرابکاری است. مثلاً فرض بفرمایید شما می‌بینید ناگهان در تهران یا در شهرهای بزرگ، پوشک بچّه کمیاب میشود! این اتّفاق افتاده، واقعی است، این به‌عنوان فرض نیست؛ آخر پوشک بچّه؟ این مردم را عصبانی میکند دیگر! طرف مقابل -دشمن- میخواهد مردم عصبانی بشوند از دستگاه دولتی و دستگاه حکومت؛ این یکی از راه‌هایش است؛ پوشک
مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر تلویزیونی به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم(ص) و امام صادق(ع) نیز با اشاره به مشکل گرانی پوشک و اجناس دیگر، این گرانی‌ها را گرانی‌های بی‌دلیل و بدون استدلال توصیف کردند و از دستگاه‌ها خواستند با مدیریت هماهنگ، این مشکلات را از جلوی پای مردم بردارند.
۸۰ درصد مواد اولیه پوشک از خارج وارد میشود!
به بهانه گرانی پوشک و تاکید چندباره مقام معظم رهبری برای حل این مشکل تصمیم گرفتیم تا به سراغ این موضوع برویم و با کمی تحقیق درباره فناوری و تکنولوژی به کار رفته در تولید پوشک در بازار متوجه شدیم که بیش از ۸۰ درصد مواد اولیه پوشک متاسفانه از خارج از کشور وارد میشود و با تلاطم بازار و افزایش ارز، قیمت تمام شده پوشک نیز در بازار افزایش می‌یابد.
قیمت مواد اولیه وارداتی نظیر خمیر «فلاف پالپ» (مورد استفاده در پوشک بچه و نوار بهداشتی) متاثر از افزایش نرخ ارز نیمایی با افزایش مواجه شده است که تولید این ماده اولیه در کشور بسیار پایین بوده و حدود ۹۸ درصد آن از خارج کشور وارد میشود؛ اما در بسیاری از کشورهای صنعتی، ضایعات کشاورزی را با فرایندهای خاصی به خمیر فلاف پاپپ تبدیل کرده و ضمن مصرف آن، به کشورهای دیگر از جمله ایران صادر می‌کنند.
جواد سعادتی اقدم مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان زیست پلیمر پدیده ایرانیان درباره وضعیت تولید پوشک در کشور به خبرنگار تسنیم می‌گوید: مواد اولیه پوشک نیاز به جذب‌کننده‌ها و مواد شیمیایی عالی که میزان جذب پوشک را افزایش می‌دهند دارد و این جذب‌کننده‌ها تقریباً تا ۲۰ برابر وزن خودشان آب را جذب می‌کنند؛ مواد جاذب پوشک از ضایعات پنبه قابل تولید است و اگر واحد صنعتی‌اش در کشور تاسیس شود، به راحتی در داخل تولید میشود.
تکنولوژی قدیمی و تامین مواد اولیه، ۲ عامل مهم برای تولید پوشک در داخل
حسین محمدی؛ مدیرعامل شرکت چوب‌شناسان ارشد ایرانیان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره فناوری و تکنولوژی به کار رفته در تولید پوشک در کشور متذکر میشود: تکنولوژی و کارخانه‌های قدیمی و مستهلک و بحث مواد اولیه، ۲ عامل مهم در بروز مشکل برای تولید پوشک در داخل کشور است.
وی می افزاید: کارخانه چوب و کاغذ در مازندران و چوب و کاغذ چوکای مازندران کارخانه‌هایی هستند که با چوب شکل گرفته و وارد چرخه تولید شدند اما بعد از سال‌ها، به دلیل کمبود منابع و طرح ۱۰ ساله تنفس جنگل‌ها، در تامین مواد اولیه به شدت دچار مشکل شدند و امروز هر ۲ کارخانه از بازیافت کارتن، مقوا و .. کاغذ تولید می‌کنند.
محمدی با بیان اینکه خمیر چوب فقط توسط این ۲ شرکت در ایران تولید میشود، تصریح کرد: متاسفانه صنایع مادر این حوزه، قدیمی و از کار افتاده هستند؛ به عنوان نمونهالان بهترین کارخانه ما که چوب و کاغذ مازندران است برای حداقل ۳۰ سال گذشته است و چوب و کاغذ چوکا نیز برای ۶۰ سال گذشته است! علاوه بر اینها عدم توانایی در تامین مواد اولیه، طرح تنفس جنگل‌ها و عدم اجازه برای واردات چوب با پوست، روند کار را قفل کرده است.
وی خاطرنشان کرد: شرکت چوب و کاغذ مازندران، جنگل‌هایی را در روسیه اجاره کرده بود تا خودش کشت و برداشت کرده و چوب را به ایران بیاورد که بعدها بنابر دلایلی متوقف شد و حتی نتوانستیم خُرده چوب وارد کنیم.
لزوم ورود شرکت‌های دانش‌بنیان برای به‌روز کردن تکنولوژی قدیمی ساخت پوشک
محمدی با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان باید بر روی تکنولوژی، فناوری و فرایندها کار کرده و در این حوزه وارد بشوند، اظهار کرد: دولت باید در این حوزه سرمایه‌گذاری کلانی انجام داده و از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کند؛ در واقع شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند بر روی بهینه کردن فرایندها، بحث آلاینده‌های محیط زیستی و کنترل مصرف آب نیز نقش‌آفرینی کنند.
وی افزود: بزرگترین منبع سلولزی ما در ایران باگاس نیشکر است که در ایران نیز به وفور یافت میشود و الیاف خوبی نیز از آن تولید میشود و در زمانی که چوب در دسترس نیست جایگزین مناسبی برای آن است؛ سالانه ۳۰۰ هزار تن خمیر چوب برای مصارف پوشک، کاغذ روزنامه، کاغذ تحریر و ... نیاز است و این به معنی است که روزانه ۱۰۰۰ تن تولید نیاز است و روزانه ۴ هزار تن باگاس لازم داریم که این همت بلندی را طلب میکند و در واقع یک پروژه ملی است که در این راه تکنولوژی باید ورود کرده و تامین مواد اولیه را انجام دهد.
به گزارش تسنیم؛ سالانه حدود ۱۱۸ هزار تن تولید پوشک داریم که میزان مصرف آن در هر سال، ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار تن است؛ ۷۰ تا ۸۰ درصد مواد اولیه تولید پوشک از کشورهای خارجی از جمله اسکاندیناوی و آمریکای شمالی است و در واقع ۱۴ تا ۱۵ قلم مواد اولیه تولید پوشک بوده که از این میزان ۱۰ قلم آن وارداتی است که از جمله خمیر کاغذ، ماده جاذب مایع و بک کیت، وارداتی هستند و مستقیم اثرگذاری ارز نیمایی و مابه التفاوت‌های آن متوجه تولیدکنندگان میشود؛ امکان تامین در قسمتی از کالا از جمله بک کیت، وجود دارد اما هیچ سرمایه‌گذار در این قسمت سرمایه‌گذاری نکرده است.
موضوع پالپ یا خمیر کاغذ داخل پوشک، عمده مسئله تولید این محصول است, به علت اینکه ما منابع چوب در داخل کشور نداریم، قابلیت تولید آن وجود ندارد و کشورهایی که دارای جنگل و منابع طبیعی هستند، قابلیت تولید پالپ یا خمیر کاغذی مورد استفاده در پوشک را دارند.
به نظر می‌رسد که دولت و به طور خاص معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد توسعه زیست فناوری باید در این حوزه ورود کرده و همانند فراخوان‌های گسترده‌ای که در حوزه‌های دیگر برای شرکت‌های دانش‌بنیان داده میشود، برای موضوع پوشک نیز که تقریباً می‌توان با قاطعیت گفت که تماماً یک محصول وارداتی است، فکری عاجل شود تا شرکت‌های دانش‌بنیان برای بی‌نیاز کردن کشور از واردات مواد اولیه پوشک و خمیر چوب و خودکفایی در این حوزه، گام‌های اساسی بردارند.