کرونا کشنده‌تر است یا آلودگی هوا؟

به گزارش حلقه وصل، بنابر اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، طی دی ماه سال جاری در تهران ۲۴ روز هوای آلوده تنفس کرده‌ایم که از این بین ۱۳ روز ناسالم برای همه گروه‌ها و ۱۱ روز ناسالم برای گروه‌های حساس بوده است و تنها حدود ۶ روز کیفیت هوا در حد قابل قبول گزارش شده است.

این در حالی است که پیش از شروع فصل سرما گمان می‌رفت به دلیل شیوع کرونا و کاهش حضور مردم در اجتماعات، دورکاری بخشی از شاغلان، آنلاین شدن مدارس و دانشگاه‌ها و ... میزان آلودگی هوا نسبت به مدت مشابه در سالیان قبل کاهش یابد؛ مقوله‌ای که محقق نشدن آن زیر سایه منحوس کرونا دو عامل اصلی نگرانی فعلی پزشکان و متخصصان را برای افزایش بیماری‌های تنفسی در پی داشته است.

بر اساس اعلام متخصصان و مسئولان وزارت بهداشت از آنجایی که آلودگی هوا سیستم تنفسی افراد را درگیر می‌کند، زمینه برای ابتلای سریع‌تر به کرونا هموار می‌شود؛ موضوعی که هر چند با ارائه راه حل‌های تغذیه‌ای و توصیه به عدم خروج از منزل و... شاید بتوان اندکی از خطر آن را کاست، اما هچنان با ما همراه خواهد بود.

این در حالی است که به اذعان مسئولان شهری تنها در تهران سالانه ۴۰۰۰ نفر به دلیل آلودگی جان می‌بازند. با این اوصاف در شرایطی که برخی مرهم درمان این درد را تعطیلی شهرها اعلام می‌کنند اما، وزارت بهداشتی‌ها معتقدند این موضوع باید به شکل نهادینه با اصلاح ناوگان حمل و نقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت و... برطرف شود.

همچنین به اذعان دکتر عباس شاهسونی - رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، آلودگی هوا چهارمین علت مرگ در دنیا محسوب می‌شود و بعد از فشار خون بالا، مصرف دخانیات و سوءتغذیه، آلودگی هوا چهارمین علت مرگ و میر است و دومین علت مرگ ناشی از بیماری‌های غیر واگیر بعد از مصرف دخانیات قرار دارد. این نشان می‌دهد که آلودگی هوا اثر زیادی بر افزایش مرگ‌های زودرس در دنیا دارد.

در عین حال آلودگی هوا علت ۲۰ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های ایسکمیک قلب، ۱۹ درصد از مرگ‌های ناشی از سرطان‌های ریه، علت ۲۶ درصد از مرگ‌های ناشی از سکته‌های مغزی، علت ۲۰ درصد مرگ‌های ناشی از دیابت، علت ۴۰ درصد مرگ‌های ناشی از بیماری‌های مزمن انسداد ریوی و ۳۰ درصد مرگ‌های ناشی از عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی است. این موارد نشان می‌دهد که آلودگی هوا می‌تواند بر روی سکته قلبی، سکته مغزی، سرطان ریه، دیابت و ... موثر باشد.

به گفته شاهسونی، همچنین آلودگی هوا با انتقال بیشتر بیماری کووید-۱۹ ارتباط دارد و در عین حال منجر به تشدید این بیماری می‌شود؛ به طوری که آلودگی هوا و ذرات آلاینده هوا تا ۱۵ درصد منجر به افزایش موارد مرگ و میر و ابتلای ناشی از کرونا می‌شود.

وی می‌گوید: ثابت شده است که ویروس کرونا می‌تواند بر روی ذرات معلق ریز بچسبد و وارد سیستم تنفسی فرد شود و ذرات معلق در هوا می‌توانند یک نوع مسیر انتقال برای کرونا باشد.

در هر حال طی دو یا سه روز اخیر با افزایش وزش باد اندکی از میزان تجمع آلاینده‌ها کاسته شده است و با پیش‌بینی سازمان هواشناسی مبنی بر آغاز بارش برف و باران طی روزهای آتی، امید می‌رود تا از شرایط آلودگی هوا دور شویم، اما امید بستن به شرایط جوی تا چه مدت می‌تواند برطرف کننده معضل آلودگی هوا باشد؟

شناسایی عوارض آلودگی هوا در روزهای کرونایی

در این راستا و برای شناسایی عوارض آلودگی هوا در روزهای کرونایی دکتر داوود عطاران_رئیس انجمن متخصصین ریه گفت: ذرات آلاینده و انواع مواد سمی مانند دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد، ذرات معلق ازن و... که در محیط وجود دارند، می‌توانند سبب اسپاسم و تنگی مجاری تنفسی شوند و در کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای تنفسی مانند آسم و برونشیت داشته باشند بیماری تشدید می‌شود. البته در افراد سالم نیز حتی کسانی که زمینه آلرژی دارند هم در خطر هستند.

وی با اشاره به اینکه آلوگی هوا زمینه بروز عفونت‌های تنفسی را فراهم می‌کند، ادامه داد: ثابت شده است که آلودگی هوا موجب تضعیف سیستم ایمنی و مجاری تنفسی می‌شود در واقع در سیستم تنفسی مکانیسم‌های دفاعی وجود دارد که آلودگی هوا می‌تواند عملکرد آن‌ها را دچار اختلال کند.

وی افزود: اخیرا مطالعاتی در برخی کشورها از جمله چین و ایتالیا صورت گرفته و مشخص شده است کسانی که در معرض آلودگی هوا بودند هم بیشتر در معرض ابتلا به کرونا بودند و هم میزان مرگ و میر در آن‌ها بالاتر بوده است.

عطاران، تاکید کرد: تضعیف سیستم ایمنی و ریه‌ها می‌تواند مهم‌ترین عامل افزایش احتمال ابتلا به کرونا در میان کسانی باشد که در هوای آلوده تنفس کرده‌اند.

تاثیر تعطیلی شهرها برای کنترل و کاهش آلودگی هوا

وی اظهار کرد: به نظر می‌رسد بهتر است منابع تولید آلاینده‌ها کنترل شود تا اینکه به تعطیلی شهرها فکر کنیم. تردد خودروها و کنترل کیفیت سوخت آنها، نظارت بر سوخت مورد استفاده‌ی کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها و... عوامل مهم‌تری برای کاهش آلودگی هوا هستند. قطعا آلایندگی موادی همچون مازوت بسیار بیشتر از سایر سوخت‌ها است و کنترل این عامل تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا دارد.

وی در ادامه سخنان خود به تاثیر مصرف سیگار و قلیان در زمان آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: آلودگی هوا به تنهایی میزان ابتلا به بیماری‌های قلبی_عروقی، تنفسی، سرطان ریه و... را افزایش می‌دهد و مصرف دخانیات در چنین هوایی احتمال ابتلا به موارد ذکر شده را دو چندان می‌کند.

عطاران در پایان صحبتهایش تصریح کرد: موضوع کرونا و مشکلات آن ظرف چند ماه آینده کاهش خواهد یافت، زیرا هم مردم رعایت می‌کنند و هم به واکسن و داروهای تاثیرگذار دست خواهیم یافت. اما موضوع آلودگی هوا چنین نیست، در دو دهه اخیر درگیر آن بوده‌ایم و اگر بی‌توجهی به آن ادامه‌دار شود میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا به مراتب از مرگ و میر ناشی از کرونا بیشتر خواهد شد؛ این در حالی است که مرگ ناشی از آلودگی هوا «مرگ خاموش» است و مانند مرگ ناشی از کرونا توجهات را به سمت خود جلب نمی‌کند و تنها در فصول خاصی از سال که میزان آلودگی هوا افزایش می‌یابد موقتا به آن توجه می‌شود و مجددا فراموش می‌شود.