شطحیات صوفیان نشانه آشکار خودخواهی، وسوسه شیطان و تکبر است

موضع‌گیری‌های تصوف در زمان رژیم گذشته و در مبارزات انقلاب از دیگر مباحثی است که در این پرونده به آن پرداخته خواهد شد و این اعتقاد تصوف که می‌گویند: «ولايت عبارت است از پذيرش بيعت امامان معصوم و در زمان غيبت پذيرش بيعت اقطاب، تا کسي اين بيعت را انجام ندهد گرچه همه عمر به عبادت و طاعت مشغول باشد، فايده‌اي ندارد» مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

این نکته که تصوف در ابتدا دارای این انحرافات بوده و یا اینکه به مرور دچار انحراف شده‌اند و آیا تاکنون هیچگاه این فرقه مورد تأیید امام خمینی و مقام معظم رهبری و یا علمای دین قرار گرفته و یا آن‌ها را به رسمیت شناخته‌اند، از دیگر مباحث مطروحه است.

ارزیابی درگیری‌های اخیر این گروه و رویارویی آن‌ها با مردم و نظام در قضایای قم، بروجرد و شیراز یکی از بخش‌های مهم این پرونده است.

در قسمت اول این مبحث، خبرنگار سرویس تلنگر گفت‌وگویی را با حجت‌الاسلام محمدعلی پاکدل از اساتید حوزه علمیه قم و پژوهشگر پیشکسوت ادیان و مذاهب به‌ویژه سلسله‌شناسی جریان تصوف انجام داد. وی اعتقاد دارد که تصوف اسلامی به‌اندازه 1400 سال حرف برای گفتن دارد و ریشه‌ها، جنبه‌ها و زوایای مختلف و متنوعی دارد و هر بخش را باید یک استاد مجرب و متخصص واکاوی کند.

در این قسمت خبرنگار ما به سراغ حجت‌الاسلام دکتر رضا الهی‌منش مدیر گروه عرفان و تصوف دانشگاه ادیان و مذاهب و محقق در زمینه «ساحات وجودی انسان و تأثیرات آنها بر یکدیگر از نگاه قرآن و عرفان شیعی» رفته تا در خصوص موضوعات مطرح شده در این پرونده با وی گفت‌وگویی داشته باشد. در ادامه گفت‌وگوی انجام شده را می‌خوانید.

به گزارش خبرنگار حلقه وصل، حجت الاسلام دکتر رضا الهی‌منش با تأکید بر اینکه در نظام اسلامی همه گروه‌های مذهبی باید از حقوق شهروندی برخوردار باشند اظهار داشت: برخی تصوف توجهی به مصلحت و حفظ وحدت جامعه ندارند.

صوفیه خانقاه را خانه خدا می‌داند

عضو هیئت علمی گروه تصوف و عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه برخی از فرقه‌های صوفیه به دنبال عضوگیری و تلقین و تحمیل عقاید خود هستند گفت: البته برخی فرقه‌های صوفیه از جمله فرقه گنابادیه به دلیل ترس از مردم، اسم خانقاه‌های خود را به حسینیه تغییر داده‌اند و در آن عقاید باطل را ترویج می‌دهند.

وی با طرح این سوال که اگر فرق تصوف اهل دین و دینداری هستند چرا خانه‌های خدا و مساجد را رها کرده و در خانقاه‌ها سکونت می‌گزینند افزود: بسیاری از مریدان تصوف همان ابتدای پیدایش ساز جدایی و جدا بودن از مردم و جامعه را سردادند و هیچگاه مقید به این آیه شریفه قرآن کریم که می‌فرماید: (اعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا ...) نبودند.

الهی‌منش با اعلام اینکه برخی از فرق مانند فرقه «نعمت اللهی گنابادی» پشت سر علماء نماز نمی‌خوانند و برای خود نماز درست کرده‌اند اظهار داشت: یکی از موضوعاتی که بی‌هویتی و تاریکی افکار اغلب صوفیه را نشان می‌دهد، رو آوردن به شطحیات و به زبان راندن سخنانی است که با شرع و احکام حقیقی اسلامی سازگاری ندارند.

مدیرگروه عرفان و تصوف دانشگاه ادیان و مذاهب با استناد به سخنان حضرت امام خمینی(ره) در مخالفت برخی از صوفی نماها بیان داشت: ایشان شطحیات صوفیان را نشانه آشکار خودخواهی و وسوسه شیطان و تکبر می‌داند.

شریعت‌گریزی صوفیه مطابق با دین زدایی مسیحیان است

الهی‌منش با تأکید بر اینکه بسیاری از عرفا که به مقام عالی سیر و سلوک رسیده‌اند، تفکر تصوف را زیر سوال برده‌اند، گفت: عرفایی مانند ملاحسین قلی همدانی، علامه بحرالعلوم، امام خمینی و مرحوم الهی قمشه‌ای بارها افکار و اندیشه‌های صوفیانی که دکان حقه‌بازی را، راه انداخته‌اند؛ کاملا زیر سوال برده‌اند.

وی با بیان بیت معروف (صوفی نهاد دام و سر حقّه باز کرد     بنیاد مکر با فلک حقّه باز کرد) افزود: در مسیحیت، «پولُس» که از مخالفان جدی حضرت عیسی (ع) بود، که بعدها از سردمداران مسیحیت می‌شود، همین شخص شریعت را از مسیحیت جدا کرد و احکام عملی را از این دین برداشت. صوفیان هم در واقع همین رفتار پولس را انجام دادند و قائل به دین بدون شریعت هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان با عنوان این مطلب که متصوفه شریعت را یک مرحله موقت برای عبور و رسیدن به طریقت و حقیقت می‌دانند گفت: درست است که عرفا و متصوفه هر دو قائل به حقیقت هستند اما فرق این دو گروه با هم این است که عرفا بر عکس متصوفه حقیقت بدون شرع را نمی‌خواهند و حقیقت باید منطبق با شرع باشد.

الهی‌منش با اشاره به اعتقاد متصوفه به سماع گفت: سماع از نظر صوفیه یعنی شعر خوانی همراه با ساز و آواز برای دستیابی به حال و وجد صوفیانه که این فکر و رفتار هیچ ربط و ارتباطی با احکام متعالی شرع اسلام ندارد و مطرود است.

وی با بیان اینکه تعداد فرق تصوف بسیار زیاد است گفت: آنچه مسلم است این است که در قرون ابتدایی تاریخ اسلام بیشتر زعمای تصوف سنی مذهب بوده و اعتقادی به امامت شیعه نداشتند، اما از دوران صفویه پای صوفیه به تشیع باز شد، چرا که جد بزرگ پادشاهان صفوی صفی‌الدین اردبیلی از بزرگان صوفیه بود و بعدها فرزندان حکومت‌دار وی به صوفیه علاقه نشان دادند.

تصوف از ابتدا انحراف نداشته است

مدیر گروه عرفان و تصوف دانشگاه ادیان در ادامه خاطر نشان کرد: در زمان شاه عباس صفوی ورود علمای زبده شیعی به حکومت باعث شد که وی بداند صوفیان چه ایده و نیتی دارند و به تدریج و کم کم پای آنها از بساط حکومت جمع شد و دیگر ارج و قربی نداشتند.

الهی‌منش در ادامه مباحث خود افزود: از میان صوفیان شیعی، ذهبی‌ها نزدیکترین ارتباط را با شیعیان دارند.

وی با بیان اینکه شاید بی‌انصافی باشد که معتقد به انحراف ابتدایی تصوف باشیم گفت: در ابتدا عده‌ای برای اینکه خود را از ظواهر دنیا دور کنند رو به تصوف و خرقه‌پوشی آوردند؛ اما بعدها این گروه دچار انحراف شده و به تشریفاتی رو آوردند که هیچ منبع شرعی و عقلی نداشته و ندارد.

مدیر گروه عرفان و تصوف دانشگاه ادیان و مذاهب در پایان با تأکید بر اینکه باید به حقوق شهروندی همه اقشار و مذاهب جامعه اسلامی احترام گذاشت گفت: چون مبنای جمهوری اسلامی ایران، اسلام و مذهب رسمی تشیع علوی است، لذا دیگر اقشار مذهبی باید این نکته را مدنظر قرار دهند که نباید با اهداف نظام و قوانین جمهوری اسلامی ایران، زاویه پیدا کرده و نسبت به انتشار و تبلیغ آشکار عقاید خود اقدام کنند.

الهی‌منش درگیری‌هایی که گنابادی‌ها در سال 84 در قم و بعد از آن در دیگر شهرها ایجاد کردند را کاملا سیاسی و اختلال در امر نظام تلقی کرد و گفت: برخی از گروه‌های مذهبی می‌خواهند با ایجاد حباب سیاسی اندیشه‌ها و عقایدی را به خوراک جامعه دهند که هیچ منشاء اسلامی ندارد.