
سواد رسانهای با ایجاد و گسترش رسانههای سمعی و بصری مطرح شد و با گسترش شبکههای اجتماعی، دارای مفاهیم و ابعاد گسترده تر و پیچیده تری شد.
میتوان گفت این مدل از سواد و آموزش یک نوع درک متکی بر مهارت است که میتوان براساس آن انواع رسانهها را از یکدیگر تمیز داد، انواع تولیدات رسانهای را از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد و تأثیرشان را بر فرد و جامعه سنجید. مهارتی که هر روز بر اهمیت آن افزوده میشود و بسیاری آن را لازمهی ورود به جنگ نرم فرهنگی و رسانهای امروز میدانند.
بنیاد راهبری فضای مجازی «جبرئیل» در مشهدمقدس از جمله مجموعههای مردمی فعال در این حوزه است که بعد از اطلاع جمعی از جوانان مشهدی از کلام رهبری در یک جلسه در سال 91 مبنی بر اینکه اگر رهبر نبودم مدیریت فضای مجازی کشور را برعهده می گرفتم کلید خورد.
حجت الاسلام دکتر احسان کفشدار طوسی مدیر بنیاد راهبری فضای مجازی «جبرئیل» در مشهدمقدس در خصوص شکل گیری و فعالیتهای این بنیاد با حلقه وصل به گفتگو نشست.
وی در شروع بیان داشت: در بهار سال 91 بنده به همراه اخوی که آن زمان در یکی از روزنامهها و خبرگزاریهای مطرح کشور در حال فعالیت بودیم جملهای را از مقام معظم رهبری در خصوص فضای مجازی شنیدیم که برای ما بسیار قابل تأمل بود، اینکه چقدر این فضا مهم است که رهبری چنین سخنی را مطرح کردند و مضمون آن سخن این بود که «اگر من امروز رهبر نبودم، مدیریت فضای مجازی کشور را بر عهده میگرفتم».
حجت الاسلام کفشدار تصریح کرد: در واقع این جملات رهبری در مورد اهمیت فضای مجازی در این برهه زمانی موجب شد که ما تکانی به خودمان بدهیم و حرکتی را آغاز کنیم. اینکه ایشان دغدغهی فضای مجازی را داشتند برای ما جهت ورود به این عرصه اتمام حجت بود.
مدیر بنیاد «جبرئیل» در مشهدمقدس ادامه داد: به هر صورت بنده که آن زمان فارغ التحصیل رشته سخت افزار از دانشگاه امام رضا(ع) بودم به همراه تعدادی دیگر از دوستانم که جمعی هفت یا هشت نفره بودیم پژوهش در حوزهی فضای مجازی و رسانه را شروع کردیم. با گروههای مختلف فنی، حرفهای و نیمه حرفهای، نمایندگان مجلس، کمیسیون فرهنگی، انیمیشن سازان و بازی سازان و اعضای شورای عالی فضای مجازی آن زمان و حتی وزیر ارتباطات آن دوره نشست و گفتگو انجام دادیم.
سردبیر نشریه فرهنگ بصیرت اضافه کرد: در نهایت پس از سه سال در سال 94 مجموعهی کارها و فعالیتهای ما در قالب شکل گیری و راه اندازی چند رسانهی مختلف خبری در فضای مجازی به صورت رسمی آغاز شد که البته به تدریج با گسترش فعالیتهای این رسانهها، آنها از مجموعهی جبرئیل تفکیک شدند و ما کار را با باقی اعضا که حدود چهار، پنج نفر بودیم ادامه دادیم.
وی با اشاره به توسعهی مجموعهی جبرئیل خاطر نشان کرد: در آن برهه بنده مدیریت بخش فرهنگی آموزشی بنیاد را به عهده گرفتم و جبرئیل آرام آرام پیش آمد و توسعه یافت تا رسانه های مختلف آن در فضای مجازی، تبدیل به این برند در حوزهی رسانه شد. تولید محتوا محور فعالیتها قرار گرفت و سالهای متمادی کار سواد رسانه و فضای مجازی با شش عنوان کلی و 30 زیرمجموعه انجام شد و در طول این شش سال فعالیت، تلاش کردیم سواد فضای مجازی جامعه را در سطح عمومی و نخبگان حوزه و دانشگاه توسعه دهیم.
کفشدار طوسی افزود: این روند تولید محتوا و برگزاری دورههای آموزشی در این راستا ادامه یافت تا از اواسط سال گذشته تلاش کردیم که مسئلهی دیگری را در دستور کار جبرئیل قرار دهیم و آن نظام سازی و شبکه سازی بود. باب این موضوع نیز از 10 فرمان رهبر انقلاب در حکم منصوب اعضای شورای دوم فضای مجازی باز شد. در واقع ۵ فرمان اول مربوط به بخش حاکمیتی و ۵ فرمان دوم مربوط به بخش خصوصی و مردمی میشد که راهبرد اساسی ما را تشکیل داد؛ که با توجه به بیانیه گام دوم انقلاب که همان دستیابی به افق تمدن اسلامی است، در همین راستا تلاشی برای این مهم برداشتیم.
مدیر بنیاد راهبری فضای مجازی جبرئیل در مشهد در ادامه تأکید داشت: با تمام آنچه مطرح شد ما فعالیت را در بخشهای مختلف با محوریت سواد رسانه و تولید محتوا برای مثال با موضوعات سبک زندگی سایبری و اربعین و راه اندای کمپین های بزرگی مثل «ایران بدون ربا» و ... ادامه دادیم اما با نگاه شبکه سازی و نظام سازی در این عرصه.
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: مجموعهی نظام سازی سایبری را تشکیل دادیم و با طراحی سامانهی جامع کشوری سایبری با هدف شبکه سازی در این عرصه، مقدمات فعالیت نظام مند افسران و فرماندهان جنگ نرم را فراهم خواهیم آورد. زمانی که از راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و فعالیت 10 میلیون افسر جنگ نرم صحبت به میان آمد، تصمیم گرفتیم که در قالب نهضت سواد رسانه افسران و فرماندهان متخصص و دارای فن رسانه تربیت کنیم و با طراحی سامانه تربیت چریک سایبری، دورههای متعددی را ویژه دانشجویان، طلاب، معلمین، والدین و حتی حقوقدانان تدارک دیدیم تا این نهضت فراگیر شود و افراد دغدغه مند برای ایران اسلامی کار کنند.
وی اضافه کرد: اینکه آمریکا در حکمرانی دادهها قدرت انحصاری دارد و بسیاری از شبکههای اجتماعی موظف هستند اطلاعات خود را در اختیار این جبههی باطل و کفر قرار دهند برکسی پوشیده نیست اما ما نیز تلاش میکنیم که با تشکیل یک جبهه واحد سایبری در کل ایران و به امید خدا در کل جهان اسلام با تشکیل جبهه مقاومت بینالمللی سایبری در مقابل جبهه کفر حرکت کنیم و این جز با شبکه سازی تحقق نخواهد یافت.
کفشدار طوسی در خصوص اثرگذاری و گسترش فعالیتهای بنیاد جبرئیل ادامه داد: همان طور که اشاره کردم فعالیت های رسانه ای این مجموعه بعد از سه سال تحقیق و پژوهش و نشست علمی آغاز شد و طبق برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدتی که انجام دادیم به تمامی اهداف در طول مدت تعیین شده رسیدیم؛ حتی در بسیاری از موارد بر برنامه ریزی که صورت گرفته بود پیشی گرفتیم؛ اما تنها در بحث تولیدمحتوا در حوزه فرهنگی دینی قدری با قدرت کمتر حرکت کردیم که از اواسط سال گذشته در این حوزه هم به صورت جدی وارد شدیم و با انتشار نشریههای مختلف و انتشار عناوین چند کتاب که تعدادی هم در دست چاپ میباشد، انجام مصاحبههای تخصصی، برپایی جلسات پاتوق فضای مجازی و ... تقریبا موفق عمل کردیم.
وی ضمن اشاره به علت نامگذاری این بنیاد به نام «جبرئیل» تصریح کرد: با توجه به راهبرد و اهدافی که داشتیم به دنبال نامی بودیم که چند شاخصه داشته باشد از جمله اینکه جهانی باشد (شناخته شده برای تمامی مکاتب الهی)، معرف مکتب وحی و الهی باشد، نمادی توحیدی باشد، در اذهان مردم ملموس نباشد (به تعبیری در اذهان مردم مجازی باشد) و تداعی کننده حامل انتقال پیام باشد که در نهایت به نام «جبرئیل» رسیدیم که هر آنچه مد نظر داشتیم در این نام بود.
این استاد سواد رسانهای در ادامه به نحوه تأمین منابع مالی این بنیاد نیز اشاره کرد و گفت: این مجموعه به صورت 100 درصد مردمی مدیریت میشود و از هیچ نهاد و ارگان حاکمیتی تا کنون هیچ مبلغی به عنوان کمک یا حمایت برای انجام فعالیتها دریافت نکرده است. با تولیدات و فروش آنها، خیّرین و دغدغه مندان و همچنین برگزاری دورههای آموزشی منابع مالی تأمین میگردد؛ در واقع فعالیتهای بنیاد جبرئیل از مردم و برای مردم میباشد. ما گزارهی دیگری را نیز در کنار فعالیتهای بنیاد آغاز کردهایم و آن تشکیل مجمع خیّرین کارآفرین است که در راستای طرح وقف سایبری و فراگیری این مدل از درآمدزایی اسلامی ورود خواهد کرد.
کفشدار طوسی تأکید کرد: باید این را بدانیم که امروزه رقابت و مبارزه اصلی در رسانه ها و بخصوص فضای مجازی است. همان جنگ نرمی که بارها شنیدهایم. هر کسی که یک گوشی هوشمند یا یک رایانه خانگی داشته باشد، یکی از بزرگترین سلاح دنیا را در اختیار دارد. فضای مجازی الا یکی از پر نفوذترین و پر استیلاترین و اثر گذارترین، مسئله اجتماعی است که در صورت تسلط بر آن و شناخت دنیای سایبری با تمام ابعادش در تمامی جهات زندگی میتوانیم از فواید آن استفاده کنیم اما اگر خطرات آن را نشناسیم، حداقل کاری که با ما خواهد کرد تلف کردن عمرمان خواهد بود و تبعات آن جبران ناپذیر خواهد بود چون با روح و جان ما کاری خواهد کرد که دیگر شاید قابل جبران نباشد. جبرئیل سعی دارد تا سطح سواد رسانه و فضای مجازی اقشار مختلف جامعه را به صورت تخصصی و جامع افزایش دهد. امروزه ما در جنگ رسانهای و سایبری هستیم و همه افراد در کشور درگیر این جنگ بین المللی میباشند؛ بر همین اساس جبرئیل تلاش میکند تا افراد را برای مبارزه در این جنگ مسلح کند.
مدیر بنیاد راهبری فضای مجازی جبرئیل در مشهدمقدس در پایان ضمن اشاره به ضعف موجود در جبهه انقلاب اسلامی بیان داشت: متأسفانه در شبکه سازی و انجام فعالیتهای همگام با یکدیگر دچار ضعف هستیم. این فرهنگ غلطی که در بین ما ایرانهاست باید اصلاح شود. در حوزه سایبری اگر بخواهیم موفق عمل کنیم و شاهد تحولات اساسی باشیم باید به دنبال جذب حداکثری باشیم و از تمام اقشار و گروههای دوستدار ایران و رهبری و اسلام که حتی شاید ظاهری متفاوتی با بچههای به اصطلاح حزب اللهی و انقلابی دارند بهره ببریم که بنیاد جبرئیل کاملاً پذیرای فعالین، متخصصین، توانمندان و دغدغه مندان حوزه سایبرنتیک کشور میباشد. یک جریان واحد در کشور باید شکل دهیم و این همان شبکه سازی است که خواهد توانست در این مسیر سخت جنگ به اصطلاح نرم و رسانهای فرهنگی ما را یاری کند و تحول بنیادی حاصل شود.
لازم به ذکر است، مرکز اصلی بنیاد راهبری فضای مجازی جبرئیل در مشهد مقدس واقع شده و علاقه مندان و دغدغه مندان جهت ارتباط با این مرکز می توانند با شماره ی 051-32291552 تماس بگیرند.