
حلقه وصل: مصطفی چمران ساوهای (۱۰ مهر ۱۳۱۱ تهران – ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ دهلاویه) معروف به دکتر چمران و شهید چمران، فیزیکدان، سیاستمدار (عضو شورای مرکزی نهضت آزادی ایران)، وزیر دفاع ایران در دولت مهدی بازرگان و دولت موقت شورای انقلاب، از همراهان امام موسی صدر در تشکیل جنبش امل (لبنان)، نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی، از فرماندهان ایران در جنگ ایران و عراق و بنیانگذار ستاد جنگهای نامنظم در جریان جنگ تحمیلی بود.
مصطفي چمران در سال 1311 در محله سرپولك تهران متولد شد. در سال 1336 در رشتة الكترومكانيك فارغالتحصيل شد و يك سال به تدريس در دانشكدة فني پرداخت. در سال 1337 با استفاده از بورس تحصيلي شاگردان ممتاز به آمريكا اعزام شد و با ممتازترين درجة علمي از دانشگاه بركلي آمريكا موفق به اخذ دكتراي الكترونيك و فيزيك پلاسما گرديد.
در آمريكا، از مؤسسان انجمن دانشجويان ايراني در كاليفرنيا به شمار ميرفت كه به دليل اين فعاليتها، بورس تحصيلي وي از سوي رژيم شاه قطع شد. پس از قيام 15 خرداد سال 1342 رهسپار مصر شد و مدت دو سال، مصادف با زمان حکومت جمال عبدالناصر، سختترين دورههاي چريكي و جنگهاي پارتيزاني را آموخت و فوراً مسئوليت تعليم چريكي مبارزان ايراني به عهدة او گذاشته شد.
بعد از درگذشت عبدالناصر، ايجاد پايگاه چريكي مستقل، براي تعليم مبارزان ايراني ضرورت پيدا ميكند و بنابراین دكتر چمران رهسپار لبنان ميشود تا چنين پايگاهي را تأسيس كند.
او به كمك امام موسي صدر، حركت محرومان و سپس جناح نظامي آن، سازمان «اَمل» را بر اساس اصول و مباني اسلامي پيريزي کرد که پرچم تشيع را در برابر صهيونيزم و همدستان آنها، راستگرايان «فالانژ»، به اهتزاز درآورد.
دكتر چمران با پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي ايران، بعد از 23 سال هجرت، به وطن باز ميگردد. همه تجربيات انقلابي و علمي خود را در خدمت انقلاب ميگذارد و به سازندگي ميپردازد و همة تلاش خود را صرف تربيت اولين گروههاي پاسداران انقلاب در سعدآباد ميكند. سپس در شغل معاونت نخست وزير در امور انقلاب شب و روز خود را به خطر مياندازد تا سريعتر و قاطعانهتر مساله كردستان را فيصله دهد تا اينكه بالاخره در قضية فراموش ناشدني «پاوه» قدرت ايمان و ارادة آهينن و شجاعت و فداكاري او بر همگان ثابت ميشود و شهر را از سقوط حتمي میرهاند. دكتر چمران بعد از اين پيروزي به تهران احضار شد و از طرف رهبر کبیر انقلاب، امام خميني(ره)، به وزارت دفاع منصوب گرديد. در پست جديد، براي تغيير و تحول ارتش، به يك سلسله برنامههاي وسيع بنيادي دست زد كه بازآرایی نیروهای ارتش و پياده كردن برنامههاي اصلاحي ساختاری از آن قبيل بود.
دكتر مصطفي چمران در اولين دور انتخابات مجلس شوراي اسلامي، از سوي مردم تهران به نمايندگي انتخاب شد.وي سپس به نمايندگي رهبر كبير انقلاب اسلامي در شوراي عالي دفاع منصوب شد.
در سيام خردادماه سال شصت، در جلسة فوقالعاده شورايعالي دفاع در اهواز از سكون و عدم تحرك نيروها انتقاد كرد و پيشنهادات نظامي خود، از جمله حمله به بستان را ارائه داد.
اين آخرين جلسة شوراي عالي دفاع بود كه شهيد چمران در آن شركت داشت و فرداي آن روز، روز غمانگيز و بسيار سخت و هولناكي بود. او و یارانش که در منطقه دهلاویه به محاصره نیروهای دشمن بعثی درآمده بودند یک به یک به فیض شهادت نائل شدند.
و اينچنين زندگي سراسر تلاش و مبارزة خالصانه و عارفانه در راه خداي او سپری شد تا در كربلاي خوزستان در جهاد و نبرد روياروي حق عليه باطل، به خاك شهادت افتاد و به آرزوي ديرين خود كه قرباني شدن عاشقانه در راه خدا بود، نائل گشت.
صد و بیست و سومین بسته فرهنگی حلقه وصل به مناسبت سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران به معرفی آثار مکتوب و تصویری مرتبط با این شهید والامقام انقلاب اسلامی و دفاع مقدس پرداخته است.
آثار
نام اثر | پیوند |
خدا بود و دیگر هیچ نبود | دریافت رایگان |
رقصی چنین میانه میدانم آرزوست | دریافت رایگان |
لبنان | دریافت رایگان |
بینش و نیایش | دریافت رایگان |
علی؛ زیبا ترین سرودهی هستی | دریافت رایگان |
دعای کمیل (ترجمه شهید دکتر مصطفی چمران) | معرفی و سفارش نسخه چاپی |
انسان و خدا | دریافت رایگان |
کردستان | دریافت رایگان |
نیایشها | معرفی و سفارش نسخه چاپی |
حماسه، عشق و عرفان | معرفی و سفارش نسخه چاپی |
عارفانه | معرفی و سفارش نسخه چاپی |
کتابها
نام اثر | نویسنده | پیوند |
مصطفی چمران | امیر صادقی | معرفی و دریافت نسخه الکترونیک |
پاوه سرخ | داوود بختیاری دانشور | معرفی و دریافت نسخه الکترونیک |
چمران مظلوم بود: خاطراتی از شهید مصطفی چمران | علی اکبری | معرفی و دریافت نسخه چاپی |
دلم برایش تنگ شده: بر اساس زندگی شهید مصطفی چمران | محمدعلی جعفری | معرفی و دریافت نسخه الکترونیک |
آثار نمایشی
نام اثر | کارگردان | توضیحات |
چ | ابراهیم حاتمیکیا | داستان ۲ روز از زندگی شهید چمران طی نبرد پاوه |
جان شیفته | جلیل سامان | درحال ساخت (1399) |
فیلم و ویدیو
انیمیشن «چمران قله ایثار»؛ وحید نصیریان
مستند شهید مصطفی چمران (فرماندهان19)؛ علی حمید
خاطره رهبر معظم انقلاب از روزهای دفاع مقدس و ماجرای شکار تانک با شهید چمران
مصاحبه تلویزیونی شهید چمران کمتر از دو ماه قبل از شهادت
نماهنگ «دانشمندِ عارف»؛ بیانات مقام معظم رهبری
نماهنگ شهید مصطفی چمران؛ کسری کاویانی
پوستر و آثار گرافیکی