به گزارش حلقه وصل؛ دکتر مصطفی قانعی در گفتوگویی ویدئوکنفرانسی با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر استفاده از داروهای ضد انعقاد در بیماری کرونا خاطرنشان کرد: ویروس کرونا سلوهای پوشاننده داخل عروق را ملتهب میکند و زمینه برای لخته شدن خون داخل رگ ایجاد میشود بنابراین یکی از مشکلاتی که داشتهایم لخته شدن خون بوده است و برای مثال بیماری داشتهایم که در آیسییو بستری بوده است و قرار بود ترخیص شود و ناگهان بعد از ظهر همان روز فوت کرد که متوجه شدیم این مرگ به دلیل لخته شدن ناگهانی خون در ریه بوده است. بنابراین در پروتکل وارد شد که هر بیمار بستری در بیمارستان باید داروی ضد انعقاد بگیرد. سطح "دی دایمر" تعیین میکند که بیمار بستری دوز پیشگیری دارو را بگیرد یا دوز درمانی و این امر باعث کاهش 30 درصدی میزان مرگ ناشی از لخته شدن خون در ریه شد.
وی با بیان اینکه کمیته اخلاق در پژوهش با ریاست دانشگاه علوم پزشکی تشکیل میشود، گفت: تمام کدهایی که یک فرد میتواند بر اساس آن عمل و کد اخلاقی دریافت کند در سایت معاونت تحقیقات و فناوری قرار داده شده است و تخلف از این کدها تخلف انتظامی محسوب میشود و از سال 72 دارای کدهای اخلاقی بودهایم. برای مثال کسی که میخواهد دارویی را روی کسی آزمایش کند باید مشخصات و سلامت دارو را مشخص کند. حتماً باید سیستم بیمهای را مشخص کند که اگر بیمار آسیبی دید بتواند تحت پوشش بیمه باشد و جبران خسارت شود. در حال حاضر در هر استان یک کمیته اخلاق وجود دارد.
وی در پاسخ به سول دیگری درباره آخرین وضعیت درمان کرونا با روشهای طب سنتی تصریح کرد: طب سنتی نسبت به طب مدرن فرقی نداشت؛ تمام کسانی که پیشنهادی در این زمینه دادند کد اخلاق گرفتند و قرار شد اگر نتایج موفقیتآمیز خود را به کمیته علمی ارائه کنند کمیته علمی اعلام میکند که از این درمان استفاده شود.
خودکفایی در تولید کیت
وی در خصوص آخرین وضعیت تشخیص بیماری گفت: ما به خودکفایی کامل در کیتهای تشخیصی رسیدهایم و قرار شد وقتی به یک حد رسیدیم اجازه صادرات داشته باشیم.
آخرین وضعیت داروهای مورد استفاده در کرونا
قانعی درباره وضعیت داروهای در حال مطالعه برای کرونا تصریح کرد: تستهایی روی دارو انجام میشود و چندین مورد پیشنهاد آمده است که توانسته طول مدت بستری را کم کند اما نیاز است که روی تعداد بیشتری تست شود. دسته دوم داروهایی که بحث میشود داروهایی هستند که جلوی تکثیر ویروس را میگیرند؛ این داروها مانند فاویپیراویر وارد کشور شدند اما مشاهده شد که مزیتی نسبت به "کلترا" که الان در کشور تجویز میشود ندارد و از پروتکل درمان کرونا حذف شد. "اوسلتامیویر" نیز از پروتکل خارج شد و داروهایی مانند "رمدسیویر" در حال بررسی است.
وی ادامه داد: بخش دیگر داروهای ضدالتهاب است که التهاب ریه را کاهش میدهند و داروهایی در این زمینه نیز به کمیته علمی رسیده است که در یک ماه آینده اگر موفقیتآمیز باشند در پروتکل کشوری وارد میشوند.
رییس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در پاسخ به سوالی درباره داروی رمدسیویر تشریح کرد: این دارو در پروتکل چند کشور وارد شده، اما در کشور ما شواهد خیلی قدرتمند نیستند که نشان بدهد این دارو را میتوانیم وارد پروتکل درمانی کنیم. به هر حال شرکتهای سازنده جهان تلاش میکنند این دارو را وارد فهرست کنند. این دارو تزریقی است و اگر بخواهیم از این دارو استفاده کنیم، فرد حتما باید برای 10 روز در بیمارستان بستری شود. نکته دیگر این است که مشخص نیست این دارو برای کدام دسته از بیماران اثربخش است. بیماری دو فاز دارد یکی فازی که ویروس در حلق تکثیر میشود و زمانی که ضایعه التهابی بروز میکند. لذا کمیته علمی تاکنون برای ورود رمدسیویور به فهرست این امر را نپذیرفته است.
وی در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت داروهای گیاهی اظهار کرد: در بحث دارو دو مسیر وجود دارد؛ اول سلامت دارو و سپس اثربخشی آن مورد بحث است. داروهای گیاهی که تا الان تست شده فقط سالم هستند و اثر سویی بر بیماران کرونایی نداشتند اما درباره اثربخشی آن پروژههایی بزرگتر درخواست شده که در حال اجراست تا اعلام کنیم که این داروها اثربخش بودهاند یا خیر. برخی محققان داروهای گیاهی اعلام کردهاند که این داروها باعث کاهش میزان ویروس میشود و برخی دیگر اعلام کردهاند که داروهایشان باعث کاهش التهاب ریه میشود؛ حمایتها از این داروها به عمل میآید ولی هنوز در فاز مطالعاتی است و وارد پروتکل درمان کرونا نشده است.
وی در خصوص اثربخشی پلاسمادرمانی اظهار کرد: تاکنون اثبات شده که درمان پلاسمایی بی عارضه است، اما درباره اثربخشی آن در حال جمع آوری اطلاعات هستند. در مطالعه بعدی باید بیمار به صورت تصادفی دارو را دریافت کند.
میزان حمایتهای مالی از پروژههای علمی
وی در پاسخ به حمایتهای مالی صورت گرفته تصریح کرد: حدود 40 میلیارد تومان در زمنیه ونتیلاتور به صورت وام قرضالحسنه و حدود 500 میلیارد تومان از صندوق نوآوری و شکوفایی کمک شد. معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت نیز برای پروژههای پژوهشی بودجه خوبی گذاشت و معاونت علمی ریاست جمهوری هم بالغ بر 20 تا 30 میلیارد تومان برای حمایت از پروژهها هزینه کرده است. در زمینه حمایت مالی و دارو و واکسن، مسیر خوبی در کشور طی شده است.
تولید واکسن آنفلوانزا در کشور
قانعی یادآور شد: شرکت دانش بنیانی که برای ساخت واکسن آنفلوانزا گام برداشته ادعا کرده که تا قبل از مهر ماه واکسن را وارد بازار میکند. کمبود شدیدی در دنیا در مورد واکسن آنفلوآنزا پیش آمده و حتی اگر بخواهیم از منشا خارجی تهیه کنیم نیز مشکلاتی وجود دارد. بنابراین با همت سازمان غذا و دارو، واکسن آنفلوانزا را به روش نوترکیب خواهیم داشت.
سیستم ایمنی بدن مهمترین عامل در ابتلا به کرونا
وی ادامه داد: آنچه که تاکنون باعث کنترل بیماری شده است دفاع بدن بوده است و به همین دلیل ابتلا و مرگ و میر بیشتر در کسانی دیده میشود که دیابت، فشار خون و چاقی دارند، زیرا این افراد زمینه و استعداد ابتلا به کرونا را به دلیل سیستم ایمنی ضعیفتر دارند.
وی در پاسخ به سوالی درباره تفاوت دارویی بیماران سرپایی و بستری گفت: طیف علائم بسیار گسترده است و اگر قبلا اعلام میشد که 80 درصد طیف خفیف دارد نتایج تحقیقات جدید نشان داد که موارد خفیف بیشتر از مورد پیشبینی شده شده بود. زمانی درمان را به کار میبریم که التهاب در ریه بالا و اکسیژن خون پایین و علائم رادیولوژیک نشانگر درگیری ریه باشد اما در موارد خفیف که تنگی نفس ندارند در خانه با استراحت و مصرف داروهای تببر میتوانند بهبود یابند.
انعقاد قرارداد تولید واکسن در کشور
وی در خصوص تولید واکسن در کشور گفت: قراردادهای تولید واکسن را با چندین شرکت دانشبنیان اما به دلیل اینکه از لحاظ علمی و اخلاقی قادر به اعلام میزان پیشرفت نیستیم آن را پس از دریافت نتایج منتشر میکنیم؛ بسیاری از کشورها به محض اینکه واکسنی را روی حیوانات آزمایش میکنند آن را اعلام می-کنند اما این مسئله از لحاظ علمی و اخلاقی صحیح نیست.
ایران جزو 5 کشور اول در زمینه تحقیقات کرونا
وی تصریح کرد: بالغ بر 270 پروژه در ایران انجام شد. پروژههایی که در زمینه درمان کرونا انجام میشود رتبه کشورها را مشخص میکند و ما در بین 5 کشور دنیا از لحاظ تعداد تحقیقات و کارهای مداخلاتی قرار داریم. یک پروژه نیز توسط سازمان جهانی بهداشت در حال اجراست که ایران نیز در آن دخیل است.
امکان کشت ویروس کرونا در کشور وجود ندارد
رئیس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در پاسخ به سوالی درباره دستگاههای از بین برنده ویروس کرونا در محیط گفت: یک سوال بسیار جدی در مورد دستگاههایی وجود دارد که میگویند در بازه زمانی کوتاه ویروس را از بین میبرند. این اقدام زمانی میسر است که کشت ویروس در کشور ممکن باشد و تاکنون موفق به کشت این ویروس در کشور نشدهایم. انستیتو پاستور فعلا موارد را روی ویروس آنفلوانزا و سایر ویروسها تست میکند.
وی ادامه داد: کمیته علمی هیچ کدام از دستگاههای رفع ویروس در دو ساعت را تایید نکرده است. البته از این که برخی شرکتهای دانش بنیان به دنبال راه حل هستند باید تقدیر کرد. برخی دستگاههای اوزون و uv از قبل نشان داده بودند که بر روی همه موجودات میکروسکوپی اثر دارند و این ادعا میشود که روی کرونا نیز اثر دارد.
قانعی خاطرنشان کرد: وقتی در مورد کیت صحبت میکنیم، از ویروس زنده استفاده نمیشود، بلکه از پاسخ سیستم ایمنی بدن بر یکی از اجزای ویروس استفاده میشود. کیتها کاملا مطابق استانداردها ساخته شد و زمانی که در حال توسعه کیتها بودیم از ذخیره سرمهایی که از 4 سال قبل وجود داشت به شرکتها داده شد و تمام موارد منفی اعلام شد. از تعدادی از بیماران بیمارستان بقیه الله نمونههای مثبت دادیم و دو نمونه هم منفی گذاشتیم و شرکت اعلام کرد که به جز دو نمونه، بقیه مثبت بودهاند. در نتیجه متوجه شدیم که این کیت تشخیصی از پتانسیل خوبی برخوردار است.
وی افزود: در حال حاضر قادر به این نیستیم که ویروس کرونا را در کشور کشت بدهیم و در محیطی آزاد کنیم که کسی بتواند دستگاهی بسازد و بگوید محیط استریل شده است. ولی از تکنولوژی که برای ویروسهای قبلی بوده استفاده میشود و با توجه به اینکه ابزار دیگری نداریم، از آن استفاده میکنیم.
رئیس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا بیان کرد: وقتی سوآپ داخل حلق یا بینی میشود و نمونهای از ویروس گرفته میشود، بلافاصله ویروس از بین میرود. بخشهایی از ویروس خارج شده و به کمک دستگاه PCR تشخیص داده میشود. وقتی کرونا با این روش تشخیص داده میشود، با ویروس زنده سروکار نداریم و با اجزای آن کار میکنیم.