برگزاری تئاتر آنلاین ضرورتی دارد؟

جست‌وجوی راهکار برای بازگرداندن تئاتر به اوضاع اولیه یا دست‌کم مدیریت مشکلات فعلی، منجر به سر ریز شدن ایده‌های بسیاری بر بستر اینترنت شده است. عمومی‌ترین حرکت را خود اهالی تئاتر در صفحات خود در اینستاگرام آغاز و دنبال کرده‌اند. این شب‌ها که لایوهای اینستاگرام جای خود را در جلب توجه مخاطبان علاقه‌مند به موضوعات مختلف باز کرده‌اند، تئاتر هم توانسته پروژه‌های جدی بسیاری را که غالباً ابعادی گسترده‌تر از گفت‌وگوی صرف درباره تئاتر دارند، کلید بزند. اینستاگرام درواقع نه تنها بستری برای گفت‌وگو و راهکاراندیشی و مباحثه پیرامون مسائل تئاتر شده بلکه برخی نویسنده‌ها و کارگردان‌های تئاتر، پروژه‌های تئاترآنلاین خود را نیز در همین بستر در معرض تماشای مخاطبان قرار داده‌اند.

اما در مقابل اینستاگرام که شاید عمومی‌ترین پلتفرم از جهت ارتباط با اقشار مختلف مخاطبان حتی در گستره جهانی برای تئاتر باشد، VODها اگرچه محدودترند اما از موفقیت ارائه اثر در آن‌ها بیش از جاهای دیگر می‌شود مطمئن بود. شبکه‌های تلویزیون اینترنتی البته غالباً به انتشار فیلم‌تئاترها متمایل‌ترند و می‌توان گفت که فیلد کاری‌شان در موضوع تئاتر با بسترهایی چون اینستاگرام تا اندازه‌ای متفاوت است.به تازگی قدرتمندترین VODهای داخلی یعنی فیلیمو و نماوا، بخشی را تحت عنوان «فیلم‌تئاتر» در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خود باز کرده و در آن‌ها، تئاترهایی را که به صورت حرفه‌ای فیلمبرداری شده بودند و غالباً پروژه‌های سال‌های گذشته هستند، قرار داده‌اند.

همه این ماجراها باعث شده رقابت پلتفرم‌های مجازی بر سر ایده‌های تئاتری داغ شود. اپلیکیشن تیوال هم که تا پیش از این به عنوان مهم‌ترین پلتفرم خرید آنلاین بلیت تئاتر شناخته می‌شد، با رونمایی از نسخه جدید خود از مخاطبانش دعوت کرد تا برای تماشای تئاتر آنلاین و فیلم‌تئاترها به این اپلیکیشن مراجعه کنند. 

اما مهم‌ترین اتفاق در این حوزه را باید اقدام متمرکز و تخصصی سایت «نمایش‌نت» دانست. این سایت تخصصی تئاتر که به مدت 10‌شب در اواخر فروردین‌ماه اقدام به پخش نمایش‌های آنلاین می‌کرد، چند روز پیش از موفقیت این پروژه خبر داده بود. سعید نوروزی، مدیرمسئول تلویزیون اینترنتی «نمایش‌نت» هفته گذشته در این باره در گفت‌وگو با مهر گفته بود: «استقبال از این طرح از طرف مخاطبان خیلی خوب بود که در ابتدا خودمان هم انتظارش را نداشتیم و حتی برای پوشش بهتر این پروژه سرورهای‌مان را نیز تقویت کردیم. پروژه تئاتر آنلاین را از خیلی قبل‌تر مدنظر داشتیم اما در پیگیری‌هایی که می‌کردیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موافق این طرح نبود و با این توجیه که تئاتر هنری زنده است و مخاطبان در لحظه به اتفاقات نمایش واکنش نشان می‌دهند و در صورتی که تئاتر از فضای سالن و ارتباط مستقیم با مخاطب خارج شود ماهیت اصلی این هنر زیر سؤال خواهد رفت، با این کار مخالف بودند.

البته با تئاتر آنلاین و پخش فیلم تئاتر مشکلی نداشتند که البته ابتدا با آن هم مساله داشتند اما توانستیم با پشت سر گذاشتن شرایط سخت این مشکلات را پشت سر بگذاریم.» نوروزی ضمن اعلام این که فاز دوم و سوم این طرح نیز در حال برنامه‌ریزی است از اجرای فاز دوم طرح تئاتر آنلاین در این تلویزیون اینترنتی تخصصی در ماه مبارک رمضان خبر داده و ابراز امیدواری کرده بود که با تداوم یافتن این پروژه هنرمندان سرشناس دیگر نیز توجه کافی را به این طرح مبذول دارند.

با فرهنگسازی، نیاز را ایجاد می‌کنیم

در این میان طرح‌های جوان‌تری هم وجود دارند که هنوز اجرایی نشده‌اند اما به ابعاد دیگری از مستندسازی فعالیت‌های تئاتری در برهه‌های مختلف و خصوصاً این برهه خاص از حیات هنر تئاتر ناظر به شیوع کرونا نظر دارند. طرح‌هایی که می‌توانند ضمن آرشیوسازی تجربه‌های ملی در هنر تئاتر به رشد آن هم کمک شایانی کنند. یکی از این طرح‌ها، طرح پلتفرمی است که مهدیه‌سادات شاهمرادی، مدرس و کارگردان و نویسنده تئاتر در موسسه «هومهر» به همراه همکارانش آن را تنظیم کرده اما می‌گوید که پیگیری برای اجرایی کردن آن به نتیجه مطلوب نرسیده است. گفت‌وگوی ما را می‌خوانید.

منبع: صبح نو