به گزارش حلقه وصل، برنامه «سوره» به تهیه‌کنندگی علی خواجه‌کاری از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار است که هر شب ساعت ۲۲:۴۵ از شبکه چهار سیما روی آنتن می‌رود.
این برنامه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۷ و جمعه ساعت ۱۶ بازپخش می‌شود. در این ویژه‌برنامه، گفت‌وگوهای تخصصی درباره قرآن و زندگی شکل می‌گیرد. این برنامه که به موضوع قرآن اختصاص دارد، به گفت‌وگوهای تخصصی درباره قرآن و زندگی، قرآن و سیاست، قرآن و موسیقی، قرآن و سینما، قرآن و تئاتر، قرآن و شعر و... می‌پردازد. به بخش‌های اصلی برنامه «سوره» ذیل اسامی چهار سوره قصص، مومنون، قلم و انسان پرداخته می‌شود. به این بهانه گفت‌وگویی با مسعود دیانی، سردبیر و مجری برنامه «سوره» داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
یک مقدار از نحوه شکل‌گیری برنامه «سوره» بفرمایید. ایده اولیه این برنامه چطور به ذهن شما و دیگر سازندگان برنامه رسید و چرا تصمیم گرفتید برنامه‌ای به این شکل روی آنتن سیما ببرید؟ گروه سازنده این برنامه تجربیاتی در شبکه چهار سیما داشته‌اند، از جمله برنامه شب روایت، چراغ مطالعه و مداد قرمز. زمانی که پیشنهاد ساخت برنامه‌ای از سمت شبکه چهار داده شد، با مشورت با دوستان به این نتیجه رسیدیم که در برنامه پیش رو هر ۳۰ شب را به موضوعات قرآنی اختصاص دهیم و محور اصلی‌مان را قرآن قرار دهیم، به این امید که برای سایر کتاب‌های دینی از جمله نهج‌البلاغه هم بتوانیم برنامه‌های متمرکز و گوناگونی اختصاص دهیم. ایده اولیه بعد از گفت‌وگو با تیم برنامه‌ساز شکل گرفت و ابعاد گوناگونی برای آن در نظر گرفته شد و در نهایت برنامه حال حاضر نتیجه گفت‌وگوهای تیم برنامه‌سازی ماست.
اجرای یک برنامه قرآنی در ماه رمضان باید چه مولفه‌هایی را دارا باشد تا به تکرار نیفتد و مخاطب را به خود جذب کند؟ هدف اصلی ما در برنامه کلیشه‌زدایی تصور مخاطب از قرآن است. قرآن در جامعه ما یک کتاب مقدس و ارزشمند به شمار می‌آید ولی به نظر می‌رسد که ما کمی برخوردهای کلیشه‌ای با آن داشته‌ایم. در حال حاضر قشر خاصی به قرآن می‌پردازند و دغدغه ما در برنامه(سوره) این بود که هر فردی با هر گرایشی با قرآن انس بگیرد و با آن و آموزه‌های آن همراه شود، مانند قاریان قرآن و فعالانی که در زمینه قرآن فعالیت می‌کنند. قرآن برای همه است و همه افراد در هر حوزه‌ای و با هر علاقه‌ای می‌توانند به قرآن مراجعه کنند. هدف اصلی برنامه «سوره» از ابتدا همین اصل بوده است.
مفاهیم فرهنگی و هنری تا چه اندازه در برنامه عینی‌سازی می‌شود؟ آیا مفاهیمی که در برنامه از آن صحبت می‌شود، دغدغه‌هایی است که ما امروز در حوزه فرهنگ شاهد آن هستیم؟ در یک گفت‌وگوی ۳۰ دقیقه‌ای مجالی برای پرداخت تفصیلی این موضوعات نیست و برنامه سعی کرده به شکل تلنگر یا ایده‌پردازی جلو برود. حقیقتا بحث‌های تخصصی در برنامه ما شکل نمی‌گیرد و «سوره» با این پیش‌زمینه به سراغ موضوعات می‌رود که موضوعات مختلف در برنامه‌های دیگر به صورت کامل تشریح شوند؛ اینکه سینماگر و نویسنده ما متوجه این موضوع باشد که بدون قرآن چیز بزرگی را در روند کاری خود کم دارد و باید به آن توجه کند. قرآن نیز در این زمینه کمک‌های شایانی به افراد در زمینه فرهنگ و هنر می‌کند. قصد ما بیان دغدغه‌های روز سینماگران ایرانی و خارجی نبود بلکه ما در این برنامه تلاش می‌کنیم جایگاه افراد را در قرآن به آنها نشان دهیم و باعث شکوفایی آنها از سمت قرآن باشیم. در حال حاضر چه در ایران و چه خارج از کشور افراد گوناگونی به قرآن مراجعه کرده و پاسخ سوالات خود را در هر زمینه از آن دریافت می‌کنند. این سیاست‌گذاری کلی ما برای این برنامه است.
پس شما فکر می‌کنید در یک برنامه قرآنی امکان بررسی حوزه‌های مختلف فرهنگ وجود دارد و می‌توان از این زاویه هم آنها را مورد بررسی قرار داد؟ من نه‌تنها فکر می‌کنم که امکان دارد بلکه معتقدم قرآن کتاب زندگی است، قرآن کتاب تمدن‌ساز است و قرآن مبنای انقلاب اسلامی ماست؛ پس تک‌تک موضوعات عنوان‌شده از طرف قرآن قابل بررسی است و نه به عنوان یک برنامه نمایشی و مناسبتی. آرمان همه ما این بوده که قرآنی زندگی کنیم و تمدنی قرآنی بسازیم پس این موضوع با تکیه به قرآن شکل می‌گیرد. از نظر من باید بررسی شود که نسبت اقتصاد، فرهنگ و هنر با قرآن چیست و در برنامه‌های گوناگون به آنها پرداخته شود.
آقای دیانی، مهمان‌های برنامه براساس چه معیارهایی انتخاب می‌شوند؟ برنامه شامل بخش‌های گوناگونی است که هرکدام فلسفه خاص خود را دارد. برنامه «سوره» از چهار بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول بازخوانی تفسیر ابوالفتوح است که یکی از متون ادبی و دینی ماست و در این سال‌ها ما از آن غافل شده‌ایم؛ بخش دوم بخش مومنون است که گفت‌وگوها عموما در این بخش شکل می‌گیرد و در این بخش ما بیشتر به دنبال افراد با علم و معنا رفته‌ایم و با عالمانی که کار تخصصی‌شان قرآن است هم‌کلام شده‌ایم. در بخش سوره انسان با کارشناسان و چهره‌هایی صحبت می‌کردیم که کارهای بینابینی کرده‌اند؛ یعنی هم در زمینه رشته خود تخصص دارند و هم در زمینه آموزه‌های قرآن. این معیارهای کلی ما از دعوت مهمانان برنامه بود.
استقبال مخاطبان از برنامه چطور بوده است؟ بازخوردهایی که ما از برنامه داریم، بازخوردهای گسترده‌ای نیست، ولی به طور کلی ما بازخوردهای خوبی داشته‌ایم و من احساس می‌کنم این برنامه می‌تواند آغازگر گام‌های بعدی برای قرآن و معارف‌های دینی همراه با موضوعات گوناگون باشد. برای این برنامه تیم توانمندی زحمت کشیده است و پژوهش‌های بسیار خوبی درباره موضوعات شکل می‌گرفت و تحریریه بسیار دقیقی با این برنامه همراه بود. امیدوارم برنامه کمترین خطا را داشته باشد و مورد توجه و نقد مخاطبان قرار بگیرد.
*صبح نو