تهران: نقش مهندسی فرهنگ در حراست از فرهنگ جامعه

به گزارش حلقه وصل، با توجه به ظهور و بروز برخی از آسیب های فرهنگی و اجتماعی در سطح جامعه و دغدغه مقام معظم رهبری در مورد این موضوع شناخت الزامات فرهنگی پیشرفت یکی از نکات ضروری به شمار می رود.

در تبیین این موضوع بخشی از کتاب«الزامات فرهنگی پیشرفت» با عنوان مهندسی فرهنگی و مهندسی فرهنگ، به خوانندگان حلقه وصل تقدیم می شود.

مهندسی فرهنگی در تصمیمات کلان کشور تأثیرگذار است

فرهنگ به عنوان جهت دهنده به تصمیمات کلان کشور ـ حتی تصمیم های اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و یا در تولید نقش دارد. وقتی ما می خواهیم ساختمان بسازیم و شهرسازی کنیم در واقع با این کار داریم فرهنگی را ترویج می کنیم یا تولید می کنیم یا اشاعه می دهیم. فرهنگ مثل روحی است که در کالبد همه فعالیت های گوناگون کشور حضور و جریان دارد. فرهنگی که باید در تولید، خدمات، ساختمان سازی، کشاورزی، صنعت، سیاست خارجی و تصمیمات امنیتی رعایت شود و حدود را معین و جهت را مشخص کند. چیست؟ این باید در این جا معین شود.

برای مهندسی فرهنگی، نقشه کلان آن با راهکارها آماده شود

باید نقشه مهندسی فرهنگی کشور روی میز آماده باشد و باید روی آن بحث شده باشد. کار شده باشد، تصمیم گیری شده باشد و نقشه کلان با راه کارها ـ نه فقط چیزهایی که صرفا آرزو و آمال است کاملا کشیده شده و مشخص شده باشد، این حرف اصلی ماست.

مهندسی فرهنگ مقدم بر مهندسی فرهنگی است

یکی از مهمترین تکالیف ما در درجه اول، مهندسی فرهنگ کشور است. برای مهندسی فرهنگی کشور باید فرهنگ مهندسی شده ای که براساس آن می خواهد کشور مهندسی شود معین گردد. بنابراین جایگاهی که وظیفه مهندسی فرهنگی کشور را بر عهده دارد باید نخست مهندسی فرهنگ انجام دهد.

مهندسی فرهنگ یعنی روابط اجزاء فرهنگ یا رویکرد سیستمی، در مجموعه فرهنگ تنظیم شود

مهندس فرهنگ این است که با رویکرد سیستمی اجزاء فرهنگ اعم از فرهنگ ملی، فرهنگ عمومی، فرهنگ تخصصی، فرهنگ سازمانی، در مجموعه فرهنگ جانمایی شده و روابط آن ها بخوبی تنظیم شود. ضعف های اجزاء و روابط آن ها برطرف شود. یکی از مهمترین تکالیف ما در درجه اول مهندسی فرهنگ کشور است؛ یعنی مشخص کنیم که فرهنگ ملی، فرهنگ عمومی و حرکت عظیم درونی و صیرورت بخش و کیفیت بخشی که اسمش فرهنگ است و در درون انسان ها و جامعه بوجود می آید، چگونه باید باشد؟ فرهنگ هدف کدامست؟ اشکالات و نواقص اش چیست؟ چگونه باید رفع شود؟ فرهنگ موجود کدامست؟ کندی ها و معارضاتش کجاست؟ مجموعه ای لازم است که اینهارا تصویر کند.

مهندسی فرهنگ یعنی با نگاه کلان و برتر، ایرادات عناصر و حقیقت فرهنگی را دید و هدایت کرد

یک متولی و یک مرکز می خواهد تا از یک طرف[فرهنگ را] مهندسی کند. یعنی با یک فکر کلان، با یک نگاه برتر و بالاتر از همه جریانهای فرهنگی در داخل کشور ببینید حقیقت فرهنگی و عنصر فرهنگی چگونه و با چه کیفیتی باید باشد. به کدام سمت باید برود؟ کجاهایش ایراد دارد؟ اشکالات و نواقص اش چیست؟ کندی ها و عارضاتش کجاست؟ مجموعه ای لازم است که اینهارا تصور کند. یک متولی و یک مرکز می خواهد که با یک فکر کلان، با یک نگاه برتر و بالاتر از همه جریانهای فرهنگی در داخل کشور، ببیند حقیقت فرهنگی و عنصر فرهنگی کجاهایش ایراد دارد.

مهندسی فرهنگ به عنوان دست محافظی است که از فرهنگ حراست می کند

با توجه به اهمیت حقیقتی که نامش فرهنگ جامعه است و با توجه به اینکه اگر این مجموعه بنای فرهنگی را مهندسی و از آن حراست و حفاظت نکنیم، عوامل گوناگون تأثیرگذار در در فرهنگ، قسم نخورده اند که چون ما کاری نمی کنیم، آن ها هم کاری نکنند. نه، آنها اثر خودشان را می گذارند و کار خودشان را می کنند. تکلیف ما به نوان مسؤولان نظام جمهوری اسلامی چیست؟یکی از مهمترین تکالیف ما در درجه اول مهندسی فرهنگ کشور است..[تا] مثل دست محافظی هوای این فرهنگ را داشته باشد.

مهندسی فرهنگ به عنوان مهندسی سیستم، همه انواع و اجزاء فرهنگ را شامل می شود

فرهنگ یک سیستم است و دارای انواع و اجزائی است و مهندسی فرهنگ به عنوان یک مهندسی سیستم باید انجام پذیرد. فرهنگ یک جامعه، اساس هویت آن جامعه است. فرهنگ که می گوییم اعم از: مظاهر فرهنگی ـ مانند زبان و خط و امثال اینها و آنچه باطن و اصل تشکیل دهنده پیکره فرهنگ ملی است مثل: عقاید، آداب اجتماعی، مواریث ملی، خصلت های بومی و قومی اینها ارکان و مصالح تشکیل دهنده فرهنگ یک ملت است. فرهنگ دارای انواعی است و در مهندسی فرهنگ همه این انواع فرهنگ باید مهندسی شوند. انواع فرهنگ عبارت اند از: فرهنگ ملی، فرهنگ عمومی، فرهنگ تخصصی، فرهنگ سازمانی.