ویروس «کرونا» چگونه اقتصاد چین را سکته داد؟

به گزارش حلقه وصل، اخبار مربوط به ویروس کرونا هرروز درحال به روز رسانی است و طبق آخرین آمار تاکنون جان ۳۶۲ نفر را گرفته و بیش از ۱۷ هزار نفر در سراسر دنیا به این ویروس مبتلا شده‌اند. ۴۵۱ نفر از مبتلایان متعلق به ۲۶ کشور به غیر از چین هستند. علاوه بر نگرانی‌های بهداشتی ناشی از شیوع ویروس کرونا تاثیرات اقتصادی آن بر اقتصاد چین و حتی جهان نگرانی کارشناسان را به همراه داشته است.

با توجه به شناخته شدن چین به عنوان یکی از دو اقتصاد برتر دنیا این موضوع قابل حدس بود. با اینحال حجم تاثیر این ویروس بر اقتصاد چین به میزان شیوع آن بستگی دارد اما درهر صورت بدون شک ویروس کرونا رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۰ را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

حمله کرونا به اقتصاد چین

بیماری واگیردار سارس در سال ۲۰۰۲ -۲۰۰۳   باعث کاهش اندکی بیش از یک درصد از تولید ناخالص داخلی چین شد. تاکنون تحت تاثیر ویروس کرونا تعداد کمتری از مردم جان خود را از دست داده‌اند و استان هوبئی که مرکز شیوع این ویروس به شمار می‌رود و دولت چین میلیون‌ها نفر از مردم آن را قرنطینه کرده  تنها سه درسد از کل اقتصاد چین را تشکیل می‌دهد.

با اینحال بنا بر پیش‌بینی اقتصاددانان باید انتظار داشت هزینه اقتصادی ویروس کرونا از سارس فراتر رفته و به تاثیر مستقیم بر استان هوبئی ختم نشود. دولت چین علاوه بر استان هوبئی تمهیدات خاصی را برای شهرهای دیگر مانند، تعطیلی دو هفته‌ای مدارس، محدودیت سفرها و موارد دیگر را در دستور کار قرار داده است. درحال حاضر اقتصاد چین از لحاظ اسمی ۷ برابر و از لحاظ واقعی ۳.۵ برابر بزرگتر از اقتصاد پکن در سال ۲۰۰۳ است. با در نظر گرفتن کاهش فعالیت  اقتصادی چین به مدت دو هفته، تولید ناخالص داخلی این کشور حدود ۲.۷ درصد و معادل  ۳۸۰ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت. این بدان معنی است که طبق پیش بینی صندوق بین المللی پول رشد اقتصادی سالانه چین از ۶ درصد کاهش یافته و حدود ۵.۸ درصد خواهد بود.

شرکتهای چینی و بین المللی این وضعیت را به صورت دقیق مد نظر قرار می‌دهند. شیوع این ویروس و مراحل واکنش دولت به آن حداقل بر عملکرد کارمندان شرکت‌ها، تولید، حمایت از تامین‌کنندگان و برنامه‌های تحویل کالاها به مشتریان تاثیرگذار خواهد بود. این تاثیرات منفی اقتصادی باعث افزایش فشار بر دولت چین برای حمایت از صنایع و اقتصاد شده و درصورت کاهش ذخایر بانک‌ها، کاهش مالیات و اختصاص سوبسید، ارزش واحد پولی چین (رنمینبی) در برابر دلار کاهش یافته که نتیجه نهایی آن رشد اقتصادی کمتر خواهد بود.

در همین ارتباط بانک مرکزی چین امروز (دوشنبه) اعلام کرد که نرخ بهره معکوس هفت روزه را کاهش خواهد داد و از ۲.۵۰ به ۲.۴۰ خواهد رساند. طبق اعلام این بانک نرخ بهره برای دوره ۱۴ روزه از ۲.۶۵ به ۲.۵۵ خواهد رسید. امروز بانک مرکزی چین همچنین ۱.۲ تریلیون یوان ( ۱۷۳ میلیارد دلار) به بازارهای پولی تزریق کرد. به نظر خسارت وارده بر اقتصاد چین در یک ماه اخیر نزدیک به ۳۰۰ میلییارد یوان بوده که ۱۳۰ میلیارد در بخش خرده فروشی، ۸۰ میلیارد در بخش حمل و نقل و ۹۰ میلیارد نیز در بخش خدمات مرتبط به توریسم و محصولات مصرفی بوده است.

گردشگری جهانی اصلی‌ترین هدف کرونا

هتل‌ها، ایرلاین‌ها و مراکز تفریحی از جمله صنایعی به شمار می‌روند که بیشترین آسیب اولیه را از شیوع این ویروس متحمل شده‌اند، بخصوص اینکه شیوع کرونا با آغاز سال جدید قمری (یکی از شلوغ ترین فصل‌های مسافرت در آسیا) همزمان شد. گردشگری چین پیش از شیوع ویروس کاهش یافته بود و علت آن تا اندازه‌ای به اعتراضات هنگ کنگ و تنش تجاری بین پکن و واشنگتن مربوط بود. اما در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۳۴ میلیون چینی به خارج از این کشور سفر کردند که در مقایسه با سال قبل از آن ۴.۵ درصد افزایش یافته بود. موسسه تحقیقات توریسم خارجی چین پیش از شیوع ویروس پیش بینی مسافرت ۷ میلیون شهروند این کشور به کشورهای خارجی در سال جدید قمری کرده بود.

هنگ کنگ، تایلند، ژاپن و ویتنام در بین مقاصد اصلی مسافران چینی به شمار می‌روند اما بیشترین پول خرج شده از سوی گردشگران چینی در شهرهای لندن، میلان، پاریس و نیویورک بوده است. به اعتقاد کارشناسان درحال حاضر بیشترین ضرر شامل حال کشورهای همسایه چین شده و درصورت ادامه این روند و عدم کنترل ویروس کرونا، اروپا و آمریکا در رده‌های بعدی قرار خواهند داشت.

آنفولانزای مرغی نگرانی مزید بر کرونا

نگرانی مقامات چینی از شیوع دوباره انفولانزای مرغی در مرکز این کشور که روز شنبه خبر آن منتشر شد دردسر تازه ای برای کشوری بود که درحال حاضر درگیر ویروس کرونا است. استرالیا و ویتنام همانند آمریکا و کشورهای دیگر به نشانه اعمال فشار بر چین مانع از ورود شهروندان خود به این کشور شده اند درحالیکه شرکتی مانند اپل نیز شعبه‌های خود در چین را تعطیل کرد. به نظر می‌رسد انفولانزای مرغی بیش از آنکه یک تهدید بهداشتی تلقی شود خسارات اقتصادی برای چین به همراه خواهد داشت.

سقوط آزاد بورس

بازارهای بورس چین درحالی کار خود را پس از تعطیلات سال نو قمری آغاز کردند که تحت تاثیر ویروس کرونا بورس شانگهای و شنزن روز دوشنبه ۳۰۰ واحد کاهش یافته و با ۹.۱ درصد سقوط بدترین افتتاح خود در ۱۳ سال اخیر را تجربه کردند. این سقوط باوجود کمک ۱۷۱ میلیارد رنمینبی دولت به سیستم مالی چین اتفاق افتاده است. در بازار ارز نیز ارزش هر دلار آمریکا به بیشتر از ۷ یوان رسید که این موضوع حاکی از تضعیف پول ملی چین بوده است. بررسی اتفاقات بورس شانگهای پس از اتمام تعطیلات حاکی از ضرر ۳۹۳ میلیارد دلاری برای سرمایه گذاران در این بازار بود.

کاهش عطش چین برای نفت

باتوجه به اینکه چین دومین اقتصاد برتر به شمار می‌رود درگیر شدن این کشور در هرگونه تنشی بر بازارهای جهانی تاثیرگذار خواهد بود. تاثیر کرونا بر اقتصاد چین باعث کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی به دلیل نگرانی از کاهش تقاضا در این وارد کننده بزرگ نفت شد. هر بشکه نفت که در معاملات اوایل ژانویه به ۶۹ دلار نیز رسیده بود درحال حاضر به سختی قیمت  ۵۶ دلار را تجربه کرد. حتی دو منبع اوپک از برنامه ریزی این سازمان برای کاهش ۵۰۰ هزار بشکه ای تقاضای جهانی خبر داد. نگرانی اعضای اوپک و صادرکنندگان بزرگ غیر عضو نیز به حدی رسیده که احتمال برگزاری جلسه در سطح وزرا در اواسط فوریه وجود دارد. این درحالی است که طبق برنامه قرار بود جلسه بعدی در اسفند ماه برگزار شود.

به گزارش مارکت واچ با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد چین قادر به کنترل شرایط موجود بوده و پیش بینی می‌شود این ویروس قادر نخواهد بود اقتصاد چین را از مسیر خود خارج کند. دلیل اول اینکه در مقایسه با شیوع سارس، چین اکنون در عصر تجارت الکترونیک قرار داشته و مردم به راحتی می‌توانند مایحتاج خود را به صورت آنلاین تهیه کنند. دوم اینکه تمام گزارشات حاکی از آن است که سارس در مقایسه با کرونا مرگبارتر بوده است. حتی به فرض اینکه هردو ویروس به یک اندازه خطرناک باشند،  مقامات چین این بار عملکرد به مراتب سریعتری در مقایسه با بیماری سارس داشتند. به عنوان آخرین مورد همزمان شدن فاز اول توافق اقتصادی آمریکا و چین در ۱۵ ژانویه با شیوع ویروس کرونا می‌تواند یک خوش شانسی برای پکن تلقی شود؛ زیرا آخرین چیزی که چین درحال حاضر به دنبال آن است، افزایش فشار اقتصادی از سوی آمریکاست.