به گزارش حلقه وصل، با واریز آخرین مرحله معیشت بنزینی وضعیت خانوارهایی که این یارانه را دریافت کردند یا نکردند، مشخص شد.
به گفته محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در اولین مرحله ۱۷ میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار مشمول یارانه بنزین شده‌اند. در این میان بسیاری از افرادی که خود را واجد شرایط می دانند از این حمایت محروم شدند و باید در سامانه مربوطه اطلاعات خود را ثبت کنند.
این مسئله موجب طرح سوالات و ابهاماتی در مورد چگونگی و نحوه اجرای پرداختها و نحوه اطلاع رسانی شده است. برای ارزیابی دقیق نیاز است ابعاد این موضوع از هفته‌های گذشته بررسی شود.
ماجرا از آن جا آب می خورد که طرح اصلاح قیمت بنزین که از مدت‌ها قبل توسط دستگاه‌های متولی از جمله سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد شده بود و در هیات وزیران جمع بندی و مصوب شده بود و پس تصویب مجدد در سران قوا به شکلی غافلگیرکننده و یکباره که تا پیش از آن هرگونه افزایش قیمت و زمان اجرا توسط مسئولان نفی می‌شد به اجرا درآمد. حالا بماند که اگر دولت از اجرای این طرح نفعی نمی‌برد با کدام انگیزه و هدفی عملیاتی کرده است؟!
مقدمه چینی دولت مردان برای اجرای طرح‌های بزرگ در نوع خود کم نظیر، شوکه کننده است. هفته گذشته رئیس جمهور در جمع مردم یزد و کرمان گوشه‌ای از تصمیم دولت را به صورت قطره چکانی به سمع و نظر مردم رسانده بود.
روحانی گفته بود: «طبق محاسبات ما تقریبا در کشور حدود ۷ میلیون خانوار وضع زندگی‌شان خوب است و ۱۸ میلیون خانوار نیاز به مساعدت و کمک دارد.»
این گزاره بازهم به بازار داغ تحلیل‌ها و سوالات دامن زد. گرانی و سه برابر شدن قیمت بنزین از یک سو و ۴۸ ساعت پرالتهاب که خسارت‌های چند هزار میلیاردی به جای گذاشت در کنار حذف ۳ دهک بالای درآمدی جامعه به سرخط اخبار و وقایع کشور درآمد.
حذف ۲۴ میلیون نفر از جمعیت کشور ( با احتساب جمعیت ۸۴ میلیون نفر جمعیت کشور به نسبت طرح پرداخت یارانه بنزین به ۶۰ میلیون نفر) و یا به عبارت دیگر حذف حدود ۱۸ میلیون نفر از یارانه بگیران که در حال حاضر ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند ارقام قابل توجه‌ای است که کار حذف را با پیچیدگی، حساسیت و ظرافت خاص همراه می‌کند.
* مدل منطقی و عاقلانه‌ای که ادامه نیافت
آیا وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی از بنیه و توان و پتانسیل اطلاعاتی بالا برای حذف دقیق این تعداد خانوار یا به عبارتی شناسایی خانوارهای ۷ دهک پایین جامعه است یا خیر؟
مردم خوب به یاد دارند که طی ۶ سال اخیر علیرغم مصوبات و قانون گذاری مجلس به منظور حذف یارانه بگیران غیرنیازمند در این سال‌ها بندهای مختلف از اجرای این کار سر باز زده و دلایل آن را عمده‌ترین مسائل و ملاحظات سیاسی، اجتماعی و فقدان پایگاه‌های اطلاعات مستدل و دقیق از شهروندان عنوان می‌کرد.
با این اوصاف از تابستان امسال آنهم به دلیل کمبود و مضیقه شدید منابع و درآمدها، وزارت رفاه دور جدید غربالگری یارانه بگیران ثروتمند را از محل تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۹۸ شروع کرد. در این مدل که شیوه تدریجی و در سطحی محدود انجام شد به گفته سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ نتایج قابل قبول با ضریب خطای پایین داشت.
* حذف سراسیمه ۱۸ میلیون نفر با دستور و قید فوریت
کار آنجایی با سوالات و ابهامات فراوان روبرو شد که دستور رسید با قید فوریت باید یارانه بنزین بنا به ملاحظاتی زودتر از موعد به حساب ۶۰ میلیون نفر واریز شود. این به معنای حذف سراسیمه ۱۸ میلیون یارانه‌بگیر است. که در حال حاضر عملکرد مسئولان وزارت رفاه نشان می‌دهد مرز بین دهک‌های درآمدی جابه جا شده و ضعیف و غنی در حذفیات در هم آمیخته شده‌اند.
پیش در یک مقام مطلع گفته بود: وزارت رفاه پرونده حذف ۳ تا ۴ میلیون نفر از دهک‌های بالای درآمدی را به هیئت وزیران پیشنهاد داده است.
این اظهارات و قطعه های پازل طرح معیشت نشان می‌دهد اگر چه روی کاغذ پیشنهاداتی وجود داشت اما به صورت عملیاتی نبوده است و حداقل به زمان‌بندی مناسب نیاز داشته اما با هدف گذاری رئیس جمهور انهم با قید فوریت در دستور کار قرار گرفت.
*کاری که ۶ سال نشد در یک هفته به اتمام رسید!
مسئولان دولتی در حال حاضر رکورد شناسایی ۷ دهک مشمول یارانه بنزین را به نام خود ثبت کردند.سوالی که اینجا مطرح می شود این است که چگونه امکان غربالگری ۷ دهک نیازمند یا به عبارت دقیق حذف سه دهک ثروتمند جامعه برای یارانه بنزین در یک هفته وجود داشت ولی دولت در ۶ سال اخیر برای حذف یارانه بگیران غیرنیازمند از اجرای آن استنکاف کرد؟
اوج ضعف برنامه ریزی و اختلال در سامانه ها و اطلاعات در همین یک هفته منتهی به پرداخت یارانه بنزین مشهود است. خانوار دونفره‌ای که طبق اطلاعات یارانه نقدی هر ماه به میزان دو سهم از یارانه برخوردار است اما در طرح یارانه پنج نفره بنزینی دریافت کرده است.
در صورتی که خوب نگریسته شود به وضوح روشن است که چرا بدیهی ترین اقدام یعنی اطلاعات یارانه نقدی سازمان هدفمندسازی یارانه ها با اطلاعات پایگاه ایرانیان در طرح معیشت تطبیق داده نشده تا چوب حراج به بیت المال نخورد؟ این اتفاق موارد مشابه دیگری نیز دارد.
* شاخص‌های حذف ثروتمندان رنگ عوض کرد
در تازه ترین اظهارنظر احمد میدری معاون وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی درباره شاخص‌های پرداخت نکردن یارانه معیشتی گفته است خودروی بالای ۲۵۰ میلیون تومان، منزل مسکونی ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به بالا و احکام حقوقی بالای ۵ میلیون تومان مبنای حذف افراد و خانوارها است.
این شاخص‌ها با آنچه در مورد حذف سه دهک بالای درامدی که در تبصره ۱۴ برای یارانه بگیران در نظر گرفته شده متفاوت بوده و از دستورالعمل واحدی تبعیت نمی‌کند هرچند که باید مشمولان و غیر مشمولان آن را در یک راستا تلقی کرد.
پیشتر حسین میرزایی سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ بودجه گفته بود برای حذف ثروتمندان و سه دهک بالای درآمدی به درآمدها کاری نداریم و هزینه‌ها ملاک است. گفتیم درآمد را کاری نداریم، روی هزینه‌ها متمرکز هستیم. امکان دارد درآمد پس‌انداز شود و به هر نحوی، هزینه نشود. امکان دارد قسط، کارت به کارت و کارهای دیگری انجام دهید که برای ما مهم نیست. پرداخت‌هایی که از طریق دستگاه‌های کارتخوان (پوز) و درگاه‌های پرداخت اینترنتی وجود دارد را مبنا قرار می‌دهیم.
براین اساس خانواده ۲ نفره ۵ میلیون تومان خانوار ۳ نفره ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، خانوار ۴ نفره ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، خانوار ۵ نفره ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، خانوار ۶ نفره و بیشتر به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفتیم.
در حال حاضر شاخص هزینه به درآمد تغییر کرده و منزل مسکونی و خودرو نیز برای همه یکسان در نظر گرفته شده است. رنگ عوض کردن شاخص‌های حذف دهک‌های بالای درآمدی یا به عبارتی ثروتمندان نشان می‌دهد که تا چه میزان از دقت، صحت سنجی و ثبات اجرایی برخوردار است.
