حلقه وصل: یازدهمین دورهای است كه طرح فصلی فروش كتاب برگزار میشود و با وجود آنكه به گفته مسؤولان با استقبال مواجه شده و در سالهای اول، اصلاحاتی روی آن صورت گرفته، اما به نظر میرسد هنوز هم این طرح معایب و مسائلی دارد كه لازم است به آنها توجه شد. در طرح تابستانه كتاب 98 كه از سهشنبه 25 تیر در شهرستانها و از پنجشنبه ۲۷ تیر در تهران شروع و تا سوم مرداد ادامه پیدا كرد، هر شهروندی این امكان را داشت كه با اعلام كد ملیاش به كتابفروشیهای مشاركتكننده در طرح، تا ۱۲۰ هزار تومان كتاب بخرد و برای كتابهای تالیفی ۲۵ و برای كتابهای ترجمه ۱۵ درصد تخفیف دریافت كند. به عبارتی كتابفروشها این تخفیفها را اعمال میكنند و ما بهالتفاوت آن را از وزارت ارشاد میگیرند تا به این ترتیب یارانه كتاب به كتابخوانها هم ارائه شده باشد. هر چند به نظر میرسد این طرح توانسته به توزیع بخشی از یارانه فرهنگی كمك كند، اما درباره موفقیت آن تردیدهایی وجود دارد بهخصوص اگر هدف اصلی آن را ترویج فرهنگ كتابخوانی بدانیم.
مرتبط | یارانه «تقریبا هیچ» ارشاد به کتابخوانها/ آغاز طرح از امروز در تهران +جدول
آنچه پیشرو دارید حاصل بررسی آمار فروش كتاب در طرح تابستانه كتاب در سال جاری توسط «جام جم» است، بهعلاوه خلأها و پیشنهادهایی که برخی ناشران و کتابفروشان در گفتوگو با رسانهها مطرح کردهاند. حالا باید منتظر ماند و دید نردبانی که مسؤولان زیر پای علاقهمندان کتاب گذاشتهاند تا آنها را راحتتر به بلندای کتابخوانی برسانند لق است یا به سرمنزل مقصود میرساند.
مشکلات | پیشنهادات |
تاخیر در پرداخت مابهالتفاوت | برنامهریزی برای پرداخت روزانه یا هفتگی |
پرتوقع شدن مخاطب | کم شدن تعداد یا زمان اجرای طرحها در طول سال و اختصاص بخشی از یارانه برای توسعه زیرساختها |
نبود تبلیغات و کماطلاعی مردم | افزایش تبلیغات در رسانهها علیالخصوص در رسانه ملی |
خلا شناخت دقیق از عملکرد طرح | تبیین تفاوت هدف اجرای طرح فروش فصلی کتاب؛ افزایش سرانه مطالعه یا توزیع یارانه موجود؟ |
ملی نبودن این طرح | همکاری همه نهادهای فرهنگی از جمله شهرداری و صدا و سیما |
بیثاثیری طرح برای نویسندگان | افزایش درصد تخفیف برای کتابهای تالیفی به میزان بیشتر |
طرح تابستانه كتاب به روایت آمار
حالا بیایید فارغ از بررسی خلآهای اجرای طرح تابستان كتاب، برویم ببینیم آمارها درباره اجرای این طرح در سال گذشته و مقایسهاش با تابستان امسال چه میگویند. حتی اگر نخواهیم به افزایش رقم فروش كل، بهخاطر افزایش چشمگیر قیمت كتابها توجه كنیم، باید از افزایش تعداد خریداران و نیز تعداد نسخههای فروشرفته خوشحال باشیم.
مسؤول كتابفروشی بیدگل: كم است، مردم بیاطلاعاند
با یكی از مسؤولان كتابفروشی انتشارات بیدگل هم صحبت كردیم و اتفاقا حرفهای او یا خلاف دیگر انتقادهای مطرحشده بود یا با جزئیات دیگری آنها را شرح میداد؛ بیدگل، ناشری است كه در سالهای گذشته بیشتر به خاطر تمركزش بر انتشار ادبیات نمایشی جهان و انتشار متمركز آثار بیژن الهی بین كتابخوانها شناخته شده بود و حالا مدتی است در دیگر حوزهها نیز با جدیت فعالیت میكند. این مسؤول كتابفروشی بیدگل خلاف دیگر كتابفروشیها، معتقد است اجرای این طرح با فواصل كوتاه و به صورت فصلی، بر فروش دیگر روزها و ماههای كتابفروشیشان تاثیر منفی ندارد و اتفاقا از افزایش فروششان در روزهای اجرای طرح به ما میگوید. تازه این را هم حساب كنید كه این طرح در دو فصل زمستان و بهار اخیر اجرا نشده است.
او به دو خلآاجرای این طرح اشاره میكند:
1- مبلغ 120هزار تومان اختصاصیافته یارانه برای خریداران كتاب بسیار ناچیز است. این طرح قرار است مردم را به كتابخوانی تشویق كند اما مگر با 120هزار تومان بیشتر از یكی دو كتاب میشود خرید؟ چه اتفاقی میافتد؟ مشتریان علاوه بر كد شناسایی ملی خودشان، كد آشنایان و رفقایشان را هم اعلام میكنند و این در استعلامها ممكن است مشكلساز شود. این مبلغ باید متناسب با افزایش قیمت کتاب در بازار، منطقی شود.
2- چون اطلاعرسانی درباره جزئیات اجرای این طرح بسیار ضعیف است، ما كتابفروشها در توضیح دچار مشكل میشویم. وقتی از آنها كد ملی و شماره تماس میخواهیم میپرسند ارشادیها میخواهند ما را رصد كنند؟! اگر مردم در جریان جزئیات قرار بگیرند، هم بیشتر به كتابفروشیها میآیند و هم وقتی میآیند با خیال راحت خرید میكنند.