به گزارش حلقه وصل، گفت‌وگوی ویژه خبری امشب دوم مردادماه با موضوع بررسی ویژگی های راهبرد ایران در برابر سناریوهای آمریکا و اروپا با حضور مهدی محمدی کارشناس مسائل سیاسی و حسین اکبری کارشناس مسائل بین الملل برگزار شد.
در ابتدای برنامه، مهدی محمدی کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به راهبرد جمهوری اسلامی ایران در منطقه گفت: ادبیات رهبر معظم انقلاب ظرف سال‌های گذشته و در یک سال اخیر تمام نکات کلیدی را نشان می‌دهد که ایشان پیش‌بینی کرده بودند.
وی تصریح کرد: استراتژی ایران سه محور اساسی دارد؛ محور اول موازنه تنش است به طوری که این موازنه به هم خورده بود یعنی ظرف یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام آنها حجم قابل توجهی از فشار را بر ایران وارد کردند و پاسخ مناسبی دریافت نکرده بودند و این به هم خوردن موازنه فشار باعث شده بود تا طرف مقابل دچار اشتباه محاسباتی شود و ریسک‌های بزرگتری در فشار با ایران انجام دهد.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به این که در موازنه تنش به همان میزانی که آنها تنش ایجاد می‌کنند باید تنش ببینند گفت: ما تا حدودی در این رابطه موفق بودیم، آنها وقتی بخواهند فشار جدیدی بر ایران تولید کنند باید بنشینند و محاسبه بیشتری را انجام دهند و مجبور شوند تا بیشتر فکر کنند که اقدامات آنها به نفعشان است یا نه. محمدی با اشاره به اینکه باید طرف مقابل را وادار کرد تا به فکر هزینه‌های اقداماتی که می‌خواهند انجام دهند باشند اظهارکرد: راهبرد سوم ایران این است که پیشنهادهای طرف مقابل را به گونه‌ای تغییر دهد که آنها خودشان را با منافع ایران تطبیق دهند، این سه استراتژی با هدف تصحیح دو محاسبه در پیش گرفته شد اولین محاسبه‌ای که باید تصحیح می‌شد مربوط به این موضوع می‌شود که آنها تصور می‌کردند که ایران ضعیف شده و قادر به پاسخ دادن به فشارها و تنش‌های تولید شده از جانب طرف مقابل نیست.
وی ادامه داد: این یک محاسبه خطرناک است و متاسفانه برخی از پالس‌هایی که از داخل کشور آنها دریافت کردند این توهم را ایجاد کرده بود که ما هرچه فشار می‌آوریم ایران قصد ندارد جواب به ما دهد، این موضوع یکی از اصلی‌ترین دلایل سرعت فزاینده طرف مقابل در کل فشار به ایران ظرف یک سال گذشته است این محاسبه باید تصحیح می‌شد و الان تا حدود قابل توجهی تصحیح شده است.
وی با اشاره به اینکه چسبندگی ایران به برجام محاسبه دومی است که باید تصحیح می‌شد گفت: اینکه ایران چسبندگی عجیب و غریب به برجام دارد و تحت هیچ شرایطی به زیر تعهدات برجامی خود نخواهد زد این برای طرف مقابل پیش فرض شده بود که آنها هر کاری انجام دهند ما دست به برجام نمیزنیم، تصور می‌کردند که بر جام مصون خواهد بود، این دو محاسبه تا حدود قابل توجهی تصحیح شده است.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه آنها باید بفهمند که ایران بازیگری کلیدی در منطقه است ادامه داد: اروپا و بقیه اعضای باقی مانده برجام را وادار به تحرک بیشتر کرده‌ایم که این مسئله محصول استراتژی مقاومت جمهوری اسلامی ایران است. حسین اکبری کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه سیاست‌های جمهوری اسلامی با بسیاری از کشورها در دنیا متفاوت است گفت:سیاست‌های ایران اصولی است و سیاست‌های تاکتیکی و زودگذر ندارد که بخواهد بر اساس اقتضای شرایط قواعدش را تغییر دهد.
وی با اشاره به این که اساس سیاست ما در دنیا این است که ظلم نمی‌پذیریم و ظلم نمی‌کنیم گفت: دنیا باید این پیام را تا به امروز گرفته باشد ایران مبنای اساسی دارد و توانسته در دنیا جای خود را باز کند. اکبری با اشاره به گفتمان انقلاب اسلامی ادامه داد: مقاومتی که انقلاب اسلامی ایران انجام داد این باور را در دنیا تغییر داد که آمریکا دیگر نمی‌تواند کار کند و علیرغم ادعاهای آنها ملتی که بایستد و برروی ارزش‌های خود دفاع کند حتما می‌تواند به پیروزی‌های بزرگی دست پیدا کند لذا امروز تمام معادلات منطقه به هم خورده است یک روزی آنها فکر می‌کردند عراق دروازه ورود خاورمیانه بزرگ است و تصور می‌کردند که وقتی وارد عراق شوند می‌توانند از مبنای عراق تمام تغییرات منطقه‌ای را اعمال کنند، آنها فکر می‌کردند با جنگ یک هفته‌ای می‌توانند یمن را متوقف کنند. این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه آمریکا و متحدانش در تمام میدان‌هایی که با مقاومت مواجه شدند شکست خوردند گفت: آنها دستاوردی نداشتند به طوری که اکنون ما با عراق و روابط مشخص و روشنی داریم و عراقی‌ها موضع خود را در برابر آمریکا اعلام کردند. اکبری با اشاره به اینکه عراق هم پیمان بزرگ اقتصادی ایران است گفت: ما بیشترین صادرات را به عراق داریم وضعیت کشور عراق در مقابل داعش به طوری است که توانسته به پیروزی بزرگی دست پیدا کند، امروز عراق به قدرت مقاومت تبدیل شده و آمریکا می‌داند که نمی‌تواند خواسته‌های مورد نظر خود را از عراق داشته باشد لذا عراق نیازی به کشورهای دیگر ندارد و امنیتش را تامین می‌کند. وی با اشاره به اینکه آمریکا به این نتیجه رسیده است که عراق کشوری مستقل است گفت: آمریکا تمام مولفه‌های قدرت خود را از دست داده است.
محمدی با بیان اینکه در چند ماه اخیر ایران یک راهبرد بازدارندگی پیش دستانه انجام داده است، گفت: از یک ماه پیش که آنها محموله نفتی ما را توقف کردند تلاش می‌کردند رویه جدیدی ایجاد کنند به نام عملیات دریایی یعنی استفاده از نیروی نظامی برای اجرای تحریم‌ها این یک رویه خطرناکی است و قطعاً ایران تحمل نمی‌کند و برای همین راهبرد بازدارندگی پیش‌دستانه را برای ایجاد بازدارندگی از تفکرات تیم احمق کاخ سفید انجام دادیم آنها معلوم نیست با طناب پوسیده بوستون چه عاقبتی خواهند داشت. راهبرد ما راهبرد ذهن تندروهای کاخ سفید را هم خنثی کرد و ما نشان دادیم اگر امنیت نداشته باشیم دیگران هم نخواهند داشت و امنیت را ما برقرار می‌کنیم و توقیف نفتکش انگلیسی نشان داد که این فقط حرف نیست بلکه ایران توان اعمال دارد و می‌تواند اثرات قابل توجهی بگذارد. اکبری با بیان اینکه آمریکایی‌ها و تصمیم گیرندگان در تعامل با ما از موضع انفعالی تصمیم می‌گیرند، گفت: تصمیمات آنها یک تصمیم حساب‌شده نیست و دائماً عقب‌نشینی می‌کنند و این در شأن حاکمیت جهانی نیست. آنها قانون جدیدی را می‌خواستند تصویب کنند که فقط انگلیس همراهی کرد. قوه عاقله آنها در تصمیم گیری با اشتباه مواجه می‌شود و آنها به جای اصلاح اشتباهات فرار رو به جلو می‌کنند و به سمت اشتباه دیگر می‌روند آمریکایی‌ها نشان دادند که نمی‌توانند قدرت خود را نشان بدهند و توان دفاعی هم ندارند.
وی ادامه داد: ایران با صبر انقلابی خود موضع مناسبی در مقابل آنها گرفته است و در ۵ سال اخیر نشان داده که اشتباه آمریکایی‌ها برای اعتبارشان و هم پیمانانشان هزینه سنگین ایجاد کرده است. متاسفانه اروپا معتقدند آمریکا امنیت اروپا را تامین می‌کند و آنها نقش مستقل از آمریکا ندارند و ناگزیر هستند که در زمین آمریکا بازی کنند اگر اروپا کشور مستقلی باشد می‌تواند خود را نجات دهد، اما هم اکنون ما باید آمریکا و اروپا را در یک مسیر بدانیم. محمدی با اشاره به آمدن بوریس جانسون افزود: فکر می‌کنم اتفاق تازه‌ای نیفتد چرا که امکانات راهبردی انگلیس توجه تفاوتی نمی‌کند و دولتمردان انگلیسی با دارایی استراتژیک خود با ایران مواجه می‌شوند و آنها امکانات بیشتری برای تندروی ندارند. وی خاطرنشان کرد: حتی پیش بینی‌هایی می‌شود که روابط نزدیک جانسون با ترامپ باعث چانه زنی بیشتری برای کاهش تنش با ایران خواهد شد. قطعا آنها استراتژی ندارند و نمی‌توانند خود تصمیم بگیرند.
کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: در سال گذشته ۶۸ هزار شناور از تنگه هرمز رد شدند و آنها نمی‌توانند همه کشتی‌ها را اسکورت کنند. حتی وقتی کشتی انگلیسی توسط ایران متوقف شده آنها پیام به کشتی‌های آمریکا دادند و کمک خواستند و آنها کمک را دریافت کردند، اما واکنش نداشتند. به نظر من افزودن ۸ کشتی جنگی توانی به طرف مقابل نخواهد داد و این یک بازی تبلیغاتی است و نکته دیگر این است که گاوهای شیرده منطقه، اروپا را به طمع انداخته است که آنها هم مثل آمریکا از آنها استفاده کنند. کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه آمریکا با اشتباهاتش آسیب‌هایی به خودش می‌زند، تصریح کرد: هم‌پیمانان آمریکا با اشتباهات او از قول و وعده‌هایی که آمریکا داده بود، ناامید می‌شوند چرا که آنها سال‌های طولانی مبالغ هنگفتی بدون دلیل برای خرید امکانات و تجهیزات از آمریکا می‌خریدند مثلا سال گذشته ۱۵ میلیارد دلار سایت موشکی خریدند، اما اما ایران با موشک نقطه زن خود هر کجا را که بخواهد می‌زند.
اکبری تاکید کرد: آنها روی امکانات آمریکا حساب کرده بودند، اما اگر به خودشان برگردند تاثیرات قابل توجهی می‌گذارد. ایران سال‌های گذشته گفته است که کشورهای منطقه می‌توانند با هم امنیت منطقه را تامین کند، اما آنها به سمت آمریکا رفتند. آنها باید بدانند ایران هیچ وقت تهدید نبوده و نیست گذشت زمان و پیش آمدن حوادث، حقیقت را نشان می‌دهد.
وی در مورد امارات گفت: اماراتی‌ها اکنون به این نتیجه رسیدند که در جنگ یمن عقب نشینی کنند چرا که افق آینده آنها معلوم نیست و بعد از ۵ سال به جایی نرسیده است. خروج امارات از یمن شرایط جدیدی را درست می‌کند چرا که روابط ما با آنها همیشه دوستانه بوده است و با هم ارتباط اقتصادی داشتیم و ما برای هم فرصت متقابل بودیم قطعا تلاش برای امنیت در منطقه به نفع همه است چرا که منطقه ما منطقه مهم برای همه دنیاست آمریکایی‌ها می‌خواهند قدرت خود را در این منطقه تثبیت کنند چرا که فقط در این نقطه می‌توانند قدرت خود را نشان دهند.
اکبری افزود: کشورهای روسیه و چین و کشورهای مثل هند موضع‌های متفاوتی گرفتند و باید بدانیم که شر منطقه آمریکاست هر چه در این منطقه کم‌رنگ‌تر شود به نفع همه است. محمدی کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه آمریکا گرفتار بحران شکننده شده است، گفت: آمریکا نمی‌تواند تحریم کنند و نه می‌تواند بجنگد. در واقع آمریکا بین ناتوانی از درگیری و ناتوانی از اعمال تحریم کرده است و حیثیت آن روز به روز کمتر شده است. یکی از بزرگ‌ترین اقدامات ایران این بوده که با زدن پهباد آمریکایی، اعتبار تهدیدات آمریکا را به خطر انداخته و ارتش آمریکا برای نشان دادن قدرت خود قصه می‌بافد و این نشان می‌دهد که ایران ضربه قابل توجهی به هژمونی قدرت آمریکا زده است.
وی تاکید کرد: آنها در فشار شدید شدید قرار گرفتند و همینکه ترامپ سناتور ضد جنگ را برای واسطه با مذاکره با ایران صدا می‌کند به لحاظ راهبردی نشان می‌دهد که فضا موازنه شده است و امتیاز گرفتن آسانتر است وقتی زیر فشار باشیم نمی‌توانیم امتیاز بگیریم، اما فضا از لحاظ راهبردی باید موازنه باشد که طرف مقابل حس نکند که ضرورتی ندارد به ایران امتیاز بدهد. محمدی تصریح کرد: یک نکته مهم دیگر این است که اجماع کامل در درون نظام با گرایش‌های مختلف ایجاد شده است و همه به ضرورت مقاومت و عدم مذاکره رسیده‌ایم و طرف مقابل روی شکاف حکومتی تکیه کرده بود، اما اکنون با دورانی از اجتماعی شدن مقاومت روبرو هستیم یعنی طبقات و لایه‌های مختلف جامعه در نظرسنجی‌های مختلف در ماه‌های گذشته احساس غرور و عزت می‌کنند و راه‌حل را مقاومت می‌دانند. یکپارچه شدن مردم نابود کننده راهبرد ده ساله آمریکا برای گرایش ایران به سمت سازش است که اگر تثبیت شود بسیار بسیار قابل توجه است. محمدی با اشاره به اینکه آنها دچار خطای محاسباتی شدند، اما تصحین شد، گفت: آنها تصور می‌کردند در ایران شورش خواهد شد، اما تا حد قابل توجهی تصحیح شد آنها تصور می‌کردند ایران در مقابل درگیری محدود واکنش نخواهد داشت، اما زدن پهپاد نشان داد که آنها اشتباه می‌کردند و رفتار معقول و رفتار ایران در مدیریت تنش باعث شد که اشتباه محاسباتی آنها کم شود. اکبری تصحیح کرد: نگاه ایران به منطقه و مسائل بین‌الملل در منطقه و فرامنطقه نگاه تثبیت شده است و می‌توان گفت که نگاه ایران از جوامع اسلامی عبور کرده و در جهان هم گسترش یافته و کشورهای دیگر فهمیدند که این قدرت‌های کاذب قدرت نیستند و هرکس از خود دفاع کند می‌تواند موفق باشد.
وی ادامه داد: به طور جدی آمریکا در ضعیف‌ترین شرایط خود است. تا دیروز کشورها نگران این بودند که اقدام آنها به رژیم صهیونیستی بر بخورد، اما اکنون راحت‌تر تصمیم می‌گیرند. کشورهای ترکیه، چین و روسیه موضع‌های جدیدی گرفتند و ادبیات جدیدی در جهان رایج شده که آن تک قطبی قدرتمند از توانی که ادعا می‌کرد، برخوردار نیست و شرایط باعث شده که قدرت‌های کاذب عاقلانه‌تر رفتار کنند. محمدی گفت: ایران جلوی استراتژی بنیادین در آمریکا را می‌گیرد و آن تبدیل کردن نظام مالی جهانی به اسلحه علیه کشورهاست که در واقع زیرساخت تحریم است و کشورهای متعددی در دنیا به این نتیجه رسیدند که اگر از زیر ساخت‌ها دائما علیه عنوان اسلحه استفاده شود ثباتی وجود نخواهد داشت. وی افزود: ایران با فرار از دلار و اعلام استقلال از زیرساخت‌های آمریکا روندی را شروع کرده است که سریع نیست و البته باید با ایجاد روابط راهبردی با کشورهایی که در حال آسیب از یرساخت‌های آمریکا هستند، این روند را تسریع کنیم. وی گفت: ما در حال سازگاری با تحریم‌ها هستیم اوج تحریم‌ها تمام شده و ایران مهارت قابل توجهی دارد و ماهرترین کشور دنیا هستیم و باید گفت شرایط برای ایران رو به بهبود است.
محمدی تصریح کرد: رویکرد قطع امید از آمریکا و نگاه به داخل در ایران پیدا شده و رویکردهای جالبی در دولت برای افزایش تولیدات، قطع وابستگی به خارج و فرار از وابستگی نفت وجود دارد که اگر در فشار نبودیم ممکن نبود به این راهبردها برسیم.