به گزارش حلقه وصل، کنکور سال 98 هم با همه‌فرازونشیب‌هایش به پایان رسید. از سیلی که آمد و تاریخ برگزاری آزمون را جابه‌جا کرد تا دانش‌آموزانی که در ایام نوروز که به دوران طلایی کنکوری‌ها معروف است، با وقوع سیلابها آرزوهایشان نقش بر آب شد. امسال هم آمار بالای داوطلبان تجربی بیش از هرچیز دیگری به چشم می‌آمد؛ موضوعی که در رخ دادن آن عوامل بسیاری دخیل هستند. صرف نظر از اینکه این موضوع سالانه هزاران داوطلب ناامید و سرخورده را روی دست جامعه می‌گذارد، در درازمدت نیز باعث اختلال در هرم شغلی جامعه خواهد شد.
نوجوانان زیادی رویای دکتر و مهندس شدن در سر دارند و برخی هم به رشته‌های دیگر فکر می‌کنند، اما بین رشته‌های مختلف تحصیلی در مقطع متوسطه دوم، رشته تجربی همیشه پرطرفدارتر است. کنکور سراسری امسال هم با بیش از یک میلیون و 119 هزار و 154 داوطلبی که برای سال 98 دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور ثبت نام کرده بودند، برگزار شد. سال گذشته یک میلیون و 11 هزار و 825 نفر در این آزمون به رقابت پرداختند که باز هم زنان گوی رقابت را از مردان ربودند. بر این اساس، 599 هزار و 313 نفر معادل 23/59 درصد داوطلبان را زنان و 412 هزار و 512 نفر معادل 77/40درصد داوطلبان را مردان تشکیل می‌دادند.
در یک مقایسه آماری درمی‌یابیم که داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم انسانی، هنر و زبان‌های خارجی آزمون سراسری سال 98 بیشتر از سال گذشته بوده اما در گروه آزمایشی علوم تجربی تعداد داوطلبان امسال کمتر از سال 97 است؛ با این حال وزیر علوم اعلام کرد که در کنکور امسال گروه آزمایشی علوم تجربی 56 درصد داوطلبان را به خود اختصاص داده است. این درصد آمار زیادی است که چندسالی است سیر صعودی به خود گرفته.
میل به پزشک شدن در بین دانش آموزان طی سال‌های اخیر به چالشی مهم در جامعه تبدیل شده است. پنج‌شنبه و جمعه گذشته برای یک میلیون و 118 هزار و 793 نفر روزهای حساس و مهمی بود. دانش‌آموزانی که روی صندلی‌های کنکور نشستند تا مسیر تحصیلی و شاید هم شغلی‌شان با چند تست تعیین شود. بیش از نیمی از داوطلبان امسال در رشته تجربی شرکت کرده‌اند که نشان می‌دهد تب پزشک شدن هنوز در جامعه فروکش نکرده و خانواده‌های ایرانی همچنان رویای پزشک شدن فرزندان‌شان را در سر می‌پرورانند. متاسفانه عمده دانش‌آموزان کشور نیز پذیرفته‌اند که راه موفقیت مالی و شغلی‌شان در جامعه پزشک شدن است. نکته قابل توجه دیگر در بین داوطلبان رشته تجربی این است که هر ساله افرادی دیده می‌شوند که در رشته‌های دیگر مدرک دانشگاهی دریافت کرده‌اند و برای محک زدن بخت شغلی خود در رشته تجربی و قبولی در رشته پزشکی باز هم روی صندلی کنکور می‌نشینند.
چرا هدایت تحصیلی خوب عمل نمی‌کند؟آقای مهدی بهلولی، کارشناس آموزش درخصوص تأثیر هدایت تحصیلی بر انتخاب‌های دانش‌آموزان گفت: «ما در آموزش‌وپرورش در یک دسته‌بندی کلی دو نوع آسیب داریم؛ یک نوع آسیب‌هایی که از درون آموزش‌وپرورش به آن وارد می‌شود، مثل تراکم جمعیت بالا در کلاس‌های درس، بی‌انگیزگی معلمان و ایمن نبودن مدارس. یکسری هم آسیب‌هایی است که از بیرون به آموزش‌وپرورش تحمیل می‌شوند، مثلاً دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان بیکار در ایران درصد بالایی دارند که انگیزه تحصیلی را برای ورود به هر رشته‌ای پایین می‌آورد و این یک عامل بیرونی است.»
این کارشناس آموزش‌وپرورش ادامه داد: «در بحث عدم توازنی که در موضوع افزایش داوطلبان رشته تجربی دیده می‌شود، بیش از اینکه این مشکل به آموزش‌وپرورش وارد باشد، عوامل بیرونی هستند که در این عدم توازن دخالت دارند. ما متاسفانه در آموزش‌وپرورش، هدایت تحصیلی قوی نداریم و نسبتاً ضعیف است و مشاور نیز به اندازه کافی نداریم. سرانه مشاورها نسبت به دانش‌آموزان خیلی پایین است و تعداد مشاوران در متوسطه اول کافی نیست که با دانش‌آموزان صحبت کنند.»
بهلولی گفت: «به‌طور کلی یک مشاوره کارآمد گروهی از دانش‌آموزان را در طول سال و سال‌های تحصیلی، زیر نظر گرفته و رفتار آموزشی و اخلاقی دانش‌آموزان را در نظر می‌گیرد و با توجه به مشاهدات خود می‌تواند هدایت و پیشنهاد دهد، اما در این مسأله ضعف داریم و فکر می‌کنیم که مشاوره صرفاً مسوول تشکیل پرونده است.»
بهلولی با اشاره به اینکه در بسیاری از مدارس دولتی مشاوره نداریم و این ضعف وجود دارد، گفت: «در مدارس غیرانتفاعی که هزینه‌ای را پرداخت می‌کنند و جمعیت کمتری دارند شرایط بهتر است، مشاوران سعی می‌کنند کار خود را بهتر انجام دهند، با این وجود باز هم دیده شده که در آنجا هم ورود به رشته‌های تجربی بیشتر است که ریشه این مسائل به عوامل بیرونی برمی‌گردد؛ تعداد زیادی از مهندسان بیکار هستند و به‌طور کلی در رشته‌های غیر از پزشکی بیکاری زیادی داریم، دانش‌آموزان می‌بینند که فردی مهندس می‌شود و دکترا دارد ولی حقوق کافی دریافت نمی‌کند اما یک پزشک درآمد بسیار خوبی دارد، درآمد مالی جذبه زیادی دارد که دانش‌آموزان را جذب خود کند. آموزش‌وپرورش نیز شرایط لازم را برای مقابله با این مسأله ندارد؛ ضمن اینکه مشاوره خوبی هم ندارد.»
این کارشناس آموزش درباره نقش مؤسسات آموزشی در ایجاد نیاز کاذب در بین دانش‌آموزان گفت: «نهادها و مؤسسات هم در این میان نقش مخربی دارند، در واقع جنبه تجاری کار را می‌بینند و با تاکید زیاد روی آزمون و تست و نکته، زیان‌بار هستند، آن‌ها دلسوز جامعه نیستند و پول و درآمد خود را می بینند که با چه تبلیغات و ایجاد فضایی بتوانند پول بیشتری جذب کنند و رسالت آموزشی برای خود تعریف نمی‌کنند؛ بنابراین نقش مخرب خود را دارند.»
ایجاد اختلال در هرم شغلیتناسب نداشتن تعداد داوطلبان شرکت‌کننده کنکور معضلی است که با جدی گرفتن هدایت تحصیلی برطرف می‌شود زیرا باید متناسب با نیاز جامعه دانش‌آموزان را هدایت کرد. سیدجواد حسینی، سرپرست فعلی وزارت آموزش‌وپرورش هم با اشاره به تعداد زیاد داوطلبان رشته تجربی، از اختلال در هرم شغلی خبر داده است. بدیهی است این عدم توازن به مرور موجب بر هم خوردن هرم شغلی شده و جامعه و نیاز بازار کار دچار اختلال می‌شود که در آینده نه‌چندان دور اقتصاد کشور را دچار مشکل می‌کند.
منبع : صبح نو