مرزبندی فرهنگی

به گزارش حلقه وصل، «محمدصادق کوشکی» در روزنامه «حمایت» نوشت:

مسئله مرزبندی فرهنگی با دشمن، همچون مرزبندی سیاسی یکی از سنگ محک‌های دقیق برای شناخت حق از باطل در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی است. به فرموده رهبر حکیم انقلاب در دیدار با خبرگان رهبری، «مرزبندی پررنگ با دشمن برای مصونیت در مقابل تهاجم نرم، بسیار لازم است و مرزهای فرهنگی نیز همچون مرزهای جغرافیایی نیاز به برجسته‌سازی و مراقبت دارند تا دشمن با فریب و خدعه و نفوذ از این مرزها عبور نکند و بر فضای مجازی و فرهنگ کشور مسلط نشود.» (22 اسفند 97) دراین‌باره گفتنی‌هایی هست.

1. یکی از موضوعات نگران‌کننده در فضای فرهنگی کشور ما این حقیقت است که برخی  از مسئولین ، به پیش‌فرضی مبنی بر اینکه نباید در این حوزه مرزبندی صورت گیرد، قائل هستند. به این مفهوم که عقیده دارند پنجره‌های فرهنگ کشور را باید به‌سوی بیگانگان بگشاییم و به آن افتخار هم می‌کنند! مدعی هستند که نباید مانع و رادعی بین فرهنگ ایرانی – اسلامی با دیدگاه غربی- اروپایی وجود داشته باشد و آن را به مبادله و تبادل، آزادی فرهنگی تعبیر می‌کنند، لذا در طول سال‌های گذشته به‌ویژه از دهه 70 تاکنون، این جماعت نه به مقوله‌ای به نام «تهاجم فرهنگی» اعتقاد داشتند - بلکه آن را «تبادل فرهنگی» - می‌دانستند و نه تهاجم و جنگ نرم را باور داشتند، بلکه آن را برآمده از «توهم توطئه» ریشه‌یابی می‌کردند. نکته اینجاست که این عده افزون بر اینکه چنین ایدئولوژی باطلی داشتند، به‌صراحت نیز آن را اعلام می‌کردند و زمانی که زمام امور را به دست گرفتند، با اشتیاق و با امکانات بیت‌المال، فضای دسترسی شهروندان ایرانی را به فرهنگ غرب باز کردند.

به‌عنوان نمونه، در حال حاضر همگان می‌توانند با کمترین مانعی با عمده‌ترین و تازه‌ترین نمادهای فرهنگ غربی تماس داشته باشند. این در حالی است که حتی در کشورهای اروپایی دسترسی به انواع و اقسام محتواهای سمعی و بصری، برحسب سن، رده‌بندی‌شده و فیلترینگ مشخصی در این خصوص وجود دارد ولی در کشور ما هستند کسانی که رسماً با فیلترینگ مخالفت می‌کنند و ولنگاری فرهنگی را به اوج خود رسانده‌اند. خیلی هم که بخواهند فیلترینگ را بپذیرند و زیر بار آن بروند، در فضای سیاسی پذیرای آن هستند. نباید فراموش کرد که برخی از همین جریان‌هایی که صف‌بندی با بیگانگان بداندیش را برنمی‌تابند و آن را عین نقض آزادی می‌دانند، در مقابل گروه‌ها و افراد انقلابی و علاقه‌مند به آینده و مصالح کشور که ذائقه و منش سیاسی متفاوتی با آن‌ها دارند، خط‌کشی پر رنگی می‌کنند .

2. علیرغم اینکه زمامداران و متفکرین غربی اذعان و اقرار کرده‌اند که جنگ نرم خود را علیه ایران انقلابی از طریق فضای مجازی و هجمه فرهنگی آغاز کرده‌اند و از این طریق، علناً به دنبال سلطه‌طلبی و برتری‌جویی هستند اما نه‌تنها خاکریزی در برابر آن‌ها ایجاد نمی‌شود، بلکه خاک‌ریزهای سنتی و تاریخی توسط همین دسته از مسئولین ناآگاه یا نفوذی حذف و تسطیح می‌شوند. لذا می‌بینیم که درهای فرهنگ کشور به روی انبوه مهاجمان باز و در این رابطه کشورمان بعضاً متحمل تلفات سنگینی شده است که یک‌قلم آن، به افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی در بخش برخوردار جامعه بازمی‌گردد. طبق آمارها، نرخ طلاق در طبقات متمول و ثروتمند جامعه افزایش یافته است که نشانگر قرار گرفتن بیش‌ازحد این قشر در برابر تشعشات تهاجم فرهنگی است.

3. سکان‌دار کشتی انقلاب سال‌هاست که با کلیدهای واژه‌های «تهاجم فرهنگی»، «شبیخون فرهنگی»، «قتل‌عام فرهنگی»، «ناتوی فرهنگی» و «جنگ نرم»، مکرراً سیاست‌گذاری‌ها و هشدارهای لازم را مطرح کرده و نسبت به مرزبندی با دشمنان زخم‌خورده هشدارهای لازم را داده‌اند. بسیار عبرت‌آموز است که رهبر حکیم انقلاب در سال 92 در دیدار با خبرگان رهبری نیز دقیقاً به همین موضوع تصریح کرده و فرمودند: «وظیفه‌ای که همیشه باید موردنظرمان باشد بخصوص امروز، وظیفه مرزبندی صحیح و صریح با جبهه دشمن است؛ آیه شریفه می‌فرماید: قَد کانَت لَکم اُسوَةٌ حَسَنَةٌ فی اِبراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَهُ اِذ قالوا لِقَومِهِم اِنّا بُرَءآؤُا مِنکم وَ مِمّا تَعبُدونَ مِن دونِ الله کفَرنا بِکم وَ بَدا بَینَنا وَ بَینَکمُ العَداوَةُ وَالبَغضآءُ ابداً حَتّی تُؤمِنوا بِاللهِ وَحدَه. (سوره ممتحنه آیه 4) قرآن فقط تاریخ نگفته، تصریح می‌کند که این اسوه حسنه‌ای است برای شما - قَد کانَت لَکم اُسوَةٌ حَسَنَةٌ فی اِبراهیم - یعنی باید این‌جور باشید، مرزبندی باید بکنید. مرزبندی به معنای این نیست که ما رابطه‌مان را قطع بکنیم؛ توجه کنید، مغالطه نکنند که شما میگویید ما با همه دنیا دشمنیم؛ نه، مرزبندی کنید، مرزها مخلوط نشود. مثل مرز جغرافیایی؛ در مرز جغرافیایی شما بین کشور خودتان و کشورهای اطرافتان مرز معین می‌کنید؛ معنای این مرز این نیست که شما نمی‌روید آنجا، آن‌ها نمی‌آیند اینجا؛ معنای این مرز این است که هر رفت‌وآمدی منضبط خواهد بود. معلوم باشد کی می‌رویم، چه کسی می‌رود، چه جور می‌رود؛ چه کسی می‌آید، کی می‌آید، چه جور می‌آید، چرا می‌آید؛ مرزبندی در مرزهای جغرافیایی این‌جور است؛ در مرزهای عقیدتی هم همین‌جور است. در همین آیه شریفه، بعدازآنکه خدای متعال این اسوه حسنه را و عمل ابراهیم را بیان می‌فرماید، بعد می‌فرماید: اِلّا قَولَ ابراهیمَ لِاَبیهِ لَاَستَغفِرَنَّ لَک؛ یعنی این مرزبندی، مانع این نیست که ابراهیم به پدرش بگوید که من به تو ترحم می‌کنم، برای تو استغفار می‌کنم؛ این‌ها همه هست. بنابراین معنای مرزبندی این است که مشخص باشد ما چه کسی هستیم، شما چه کسی هستید.» (15 اسفند 92) بر همین مبنا، سبک زندگی ایرانی اسلامی که مقوم باورهای ما بوده و بنیان‌های جامعه را مستحکم کرده، از رهگذر عدم مرزبندی با فرهنگ غربی اگر نگوییم که در معرض فروپاشی قرار گرفته، یقیناً دچار آسیب‌های فراوانی شده است. جای تأسف است، کسانی که دم از تعهد و الزام به قانون می‌زنند، حاضر به تمکین در برابر قانون کشور در این زمینه هم نیستند و از آن استنکاف می‌ورزند، چراکه سیاست‌گذاری‌های کلان کشور به عهده رهبر معظم انقلاب است و مدیران اجرایی باید در ذیل آن سیاست‌گذاری‌ها حرکت کنند اما برخلاف آن‌همه لاف و ادعا، تبعیت از قانون از جانب این عده را مشاهده نمی‌کنیم.

4. نتیجه این ساده‌لوحی، کج گمانی و اختلاط مرزها باعث شده که با مالیات مردم و بیت‌المال، مهمات تهاجم نرم علیه جمهوری اسلامی فراهم‌شده و شبانه‌روز، گلوله‌های حریف از انواع و اقسام منافذ فرهنگی ازجمله برخی شبکه‌های اجتماعی، نشریات و روزنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بر سر آحاد جامعه فرو ریزند. افزون بر این، وقتی مرزها کمرنگ شوند، احتمال اینکه کینه‌توزان ضدانقلاب از این مرزهای بدون چفت‌وبست وارد شوند و خودی‌ها و دوستان مطلع نشوند یا اینکه برخی ناخواسته از این مرزها عبور کنند و به سمت دشمن بروند، زیاد است. ازاین‌رو، گرچه مخاطبان خاص فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی فرهیختگان سیاسی، حوزوی و علمی کشور هستند ولی دستورالعملی برای همه دلسوزان نظام و انقلاب در هر سطح و گرایشی است تا به آن دسته از کارگزاران ساده‌اندیش و ولنگار در حوزه فرهنگ، هشداری قاطع بدهند و تلنگری سخت بزنند تا رویه خویش را اصلاح‌کرده و اجازه ندهند تا آرمان‌های عقیدتی و فکری نظام و انقلاب بازیچه آنان شود.