ضرورت افزایش ظرفیت نوسازی مسکن روستایی

به گزارش حلقه وصل، بند «ب» ماده 59 قانون برنامه ششم توسعه کشور دولت را موظف کرده است، به‌ منظور کاهش آسیب‌پذیری سکونت‌گاه‌های روستایی، زمینه بهسازی و نوسازی سالانه حداقل ۲۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی را با پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت فراهم کند.‌

از طرف دیگر، با توجه به اهمیت مقاوم سازی مسکن‌های روستایی کشور، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در تاریخ یکم  آبان ماه 96، در جلسه بررسی رفع موانع پرداخت تسهیلات مسکن روستایی با اشاره به جایگاه روستا و روستاییان در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور، ارایه تسهیلات برای ساخت و بهسازی مسکن روستایی را از اولویت‌های دولت اعلام کرد و گفت: «ساخت مسکن مناسب و مقاوم‌سازی خانه‌ها در مناطقی از کشور که بیشتر در معرض سوانح طبیعی نظیر زلزله و سیل هستند، در دستور کار قرار گرفته و این روند تسریع خواهد شد».

*وضعیت نابه سامان نوسازی مسکن روستایی و دلایل آن

با این وجود، طبق آمار رسمی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سال های ۹۲ تا ۹۶، مجموعا ۱۸۷ هزار و 13 واحد مسکن روستایی در کشور نوسازی و بهسازی شده که به خوبی نشان دهنده عملکرد ضعیف در این بخش است.

این اتفاق در حالی است که مطابق آمارهای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، از ۵.۳ میلیون واحد روستایی کشور، بیش از ۳.۲ میلیون واحد غیر مقاوم هستند. به‌عبارت‌ دیگر، ۶۱ درصد از مسکن‎های روستایی کشور با کوچک‌ترین زلزله فرومی‌ریزند و درنتیجه جان ۱۳ میلیون روستایی درخطر است.

علاوه بر این، بر اساس آمارهای ارائه شده توسط مسئولان بنیاد مسکن، سالیانه به‌طور میانگین بین ۳۰ الی ۴۰ هزار واحد مسکن روستایی کشور به وسیله حوادث طبیعی تخریب می‌شود. موضوعی که مسلماً هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه مبنی بر بازسازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.

کمبود منابع مالی و عدم اختصاص اعتبارات مستقل و مشخص در قوانین بودجه از جمله مهم‌ترین موانع پیش روی مقاوم‌سازی خانه‌های فرسوده روستایی است.

طبق گزارش سازمان برنامه‌وبودجه که برای تشریح نحوه اشتغال‌زایی دولت در سال 97 منتشر شد، فقط برای نوسازی و بهسازی ۵۰ هزار واحد مسکونی روستایی برنامه‌ریزی‌شده بود. در لایحه بودجه 98 هم به صورت مستقیم به مسکن روستایی اشاره نشده، بلکه تنها در قالب بند «ب» تبصره ۸ لایحه بودجه به صورت غیر مستقیم در قالب احداث واحدهای مسکن اجتماعی و حمایتی به این موضوع پرداخته شده است.

*ضرورت افزایش ظرفیت نوسازی مسکن روستایی

با توجه به فرسوده بودن بیش از 3.2 میلیون مسکن روستایی و با توجه به هدفگذاری برنامه ششم توسعه برای مقاوم‌سازی سالانه 200 هزار واحد، بیش از 15 سال زمان برای مقاوم سازی کل واحدهای مسکن روستایی کشور مورد نیاز است.

این موضوع به خوبی نشان دهنده عملکرد ضعیف این بخش در گذشته بوده است و در نتیجه، افزایش ظرفیت در این بخش الزامی است.

حمیدرضا سهرابی، مدیرکل مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی درباره این موضوع گفت: «بنیاد مسکن انقلاب اسلامی این آمادگی را دارد، به جای ۲۰۰ هزار واحد سالی ۴۰۰ هزار واحد را هم بازسازی کند، کما اینکه در بعضی سال‌ها که وضعیت اعتبارات خوب بود این اتفاق افتاد.

حتی در یک سال ۳۶۰ هزار قرداد هم بسته شد، ولی درحال حاضر به دلیل شرایط اقتصادی کشور امکان بازسازی بیش از ۲۰۰ هزار واحد در سال فراهم نیست. البته یک بخشی به دلیل شرایط اقتصادی است و بخش دیگر به زمینه پذیرش مردم بر می‌گردد، چون وامی که ما پرداخت می‌کنیم، مشروط به آورده‌ای از سوی مردم است».

مقاوم سازی160 هزار مسکن روستایی با استفاده از اقساط مسکن مهر

حسین قهرمانی کارشناس مسکن در پاسخ به سوالی درباره راهکار افزایش ظرفیت نوسازی مسکن روستایی با اشاره به اینکه سالانه ۴ هزار میلیارد تومان اقساط مسکن مهر به بانک مسکن بر می‌گردد و تاکنون مجموع این رقم به حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است، گفت:  اقساط بازگشتی از مسکن مهر را می‌توان به‌عنوان یکی از منابع مالی قابل‌اتکا برای نوسازی و بازسازی مسکن روستایی درنظر گرفت. در این صورت، زمینه لازم برای مقاوم‌سازی سالانه 160 هزار واحد فرسوده روستایی فراهم خواهد شد.

قهرمانی افزود: همچنین به دلیل ارتباط بخش مسکن با بیش از 102 صنعت و همچنین با توجه به اینکه ساخت یک خانه ۱۰۰ متری، ۱ شغل مستقیم و 1.5 شغل غیر مستقیم ایجاد می‌کند، اگر ۱۶۰ هزار واحد مسکن روستایی در هر سال احداث شود، ۳۲۰ هزار شغل ایجاد خواهد شد.

منبع: فارس