به گزارش حلقه وصل، سهام عدالت در دو سال گذشته با کاهش ارزش شدیدی روبرو شده است. دولت نیز برنامه‌ای برای آزادسازی این سهام ندارد.
بررسی‌ها حکایت از آن دارد که حجم بالای این سهام، مانع از آن می شود که فروشندگان آن بتوانند در آینده ای نزدیک به حق طبیعی خود مبنی بر فروش دارایی یادشده، دسترسی داشته باشند.
این در حالی است که از زمان آزادسازی تاکنون، ارزش این دارایی افت سنگینی داشته و از محدوده ۳۸ میلیون تومان در میانه مردادماه سال ۱۳۹۹ به محدوده ۲۳ میلیون تومان رسیده است. آن هم در شرایطی که هیچ راهکاری برای یخ زدایی از سهام عدالت ارائه نشده است.
با وجود اینکه در طرح توزیع سهام عدالت مالکیت بخشی از سهام بنگاه های دولتی به مردم سپرده شد، اما مدیریت این سهام در اختیار دولت بود و سازمان خصوصی سازی وظیفه خرید و فروش و جابه جایی سهم های موجود در سبد سهام عدالت را برعهده داشت و مردم سود خود را به صورت سالانه دریافت می کردند.
* ماجرایی که به فراموشی سپرده شد
۳۰ درصد از سهام عدالت در خردادماه ۱۳۹۹ و ۳۰ درصد دیگر آن در مردادماه همان سال، آزادسازی شد؛ با وجود اینکه قرار بر آزادسازی ۴۰ درصد باقی مانده در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ بود، اما این موضوع هیچگاه رخ نداد و حتی فروش سهام عدالت هم متوقف شد.
این در حالی است که از آن زمان تاکنون نه تنها این ماجرا به کلی فراموش شده و تاریخ جدیدی نیز برای واگذاری سهام عدالت اعلام نشده است.
* جاماندگان سهام عدالت همچنان امیدوار
داستان سهام عدالت تنها به آزادسازی آن محدود نشده است. سال ۱۳۹۶ بود که پیشنهاد اختصاص سهام عدالت به جاماندگان از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس مطرح شد، اما بی نتیجه ماند. با این حال ۱۳ خرداد ماه ۱۳۹۹ و یک ماه پس از آزادسازی این سهام، طرح جاماندگان سهام عدالت در مجلس اعلام وصول شد.
این طرح در حالی از سوی نمایندگان مجلس اعلام وصول شد که دولت دوازدهم از همان ابتدا اعلام کرد سهامی برای اختصاص به آن دسته از مشمولانی که سهام عدالت دریافت نکرده‌اند، ندارد! اما بهارستان نشین ها که تعداد جاماندگان را ۲۰ میلیون نفر برآورد کرده بودند، بر اختصاص سهام به آنها اصرار زیادی داشتند.
۲۱ فروردین ماه امسال بود که رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، از آغاز واگذاری سهام عدالت به جاماندگان در سال جاری خبر داد. بنا بر گفته های وی، قرار بود تا فراخوان واگذاری سهام به این مشمولان از خردادماه انجام شود. وی بار دیگر با اشاره به تدوین آیین نامه سهام عدالت، از تعیین تکلیف سهام عدالت جاماندگان تا اردیبهشت یا اواسط خردادماه سال جاری خبر داد.
طبق بررسی های انجام شده، کارگروه تدوین آیین نامه سهام عدالت حدود دو ماه است که تعطیل بوده و جلسه ای نداشته است. طبق آخرین اظهارنظر، افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی در اولویت دریافت سهام عدالت قرار دارند.
* افت ارزش سهام عدالت به دلیل کاهش شاخص کل
رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه ، گفت: ارزش سهام عدالت طی دو سال اخیر، با نوسانات زیادی همراه بوده است؛ روزهای اوج بازار سرمایه بود که ارزش این سهام به بیش از ۳۸ میلیون تومان هم رسید و اشخاصی که ۶۰ درصد از سهام آزاد شده خود را فروخته بودند، به نوعی سود کردند.
وی ادامه داد: پس از توقف فروش سهام عدالت در بورس، ارزش سهام هم معنای خود را از دست داد. سهام عدالت نیز مانند بسیاری از سهم های دیگر در بازار سرمایه، از افت یا رشد بورس تاثیر می پذیرد. در هفته گذشته نیز ارزش سهام عدالت با کاهش ارزش روبرو شد که این مساله به دلیل افت قیمت سهام شاخص ساز بورس بوده است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: وضعیت بازار به نحوی رقم خورده که بهای این سهام به شدت کاهش یافته، از این رو طبیعی است که نتوانیم برای نوسانات قیمت آن به دنبال مقصر بگردیم. دولت باید تکلیف جاماندگان و نحوه آزادسازی این سهام را زودتر مشخص کند تا ارزش این سهام کاهش بیشتری نداشته باشد.
* سهام عدالت چقدر می‌ارزد؟
سبد سهام عدالت از تعدادی سهام ارزنده و نمادهای بزرگ بازار سرمایه تشکیل شده است که در هفته‌های گذشته با نوسان در میزان ارزش همراه بوده است. این سهام در بهمن ماه با کاهش ارزش مواجه شد و در اسفندماه نیز روند نوسانی داشت.
ارزش این سهام در هفته اول فروردین ماه برخلاف رشد شاخص‌های عملکردی بازار سرمایه، با کاهش ارزش مواجه شد، اما در هفته دوم فروردین ماه و با رشد شاخص کل، ارزش سهام عدالت نیز رشد قابل قبولی داشته است. البته ارزش این سهام در هفته سوم فروردین ماه با افت مواجه شد. ارزش این سهام در هفته چهارم فروردین ماه با رشد ۴ درصدی که داشت افزایش قابل توجهی پیدا کرد.
سهام عدالت در تمام هفته‌های اردیبهشت ماه با افزایش ارزش روبرو شد. ارزش سهام عدالت در هفته اول اردیبهشت ماه با رشد ۰.۸۵ درصدی مواجه شده است. ارزش این سهام در هفته دوم اردیبهشت ماه کاهش ۰.۴۲ درصدی یافت. ارزش این سبد دارایی در هفته سوم اردیبهشت ماه رشد ۰.۶۸ درصدی را تجربه کرد. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی اردیبهشت ماه با رشد ۱.۷ درصدی روبرو شد.
ارزش برگه های سهام عدالت در هفته ابتدایی خردادماه با کاهش ۱.۲۹ درصدی روبرو شد. این روند نزولی در هفته دوم خرداد نیز ادامه پیدا کرد و ارزش سهام عدالت در هفته گذشته با کاهش ۲.۱۳ درصدی مواجه شد.
ارزش برگه های سهام عدالت در هفته سوم خردادماه باز هم با کاهش ۱.۵۵ درصدی روبرو شد که این مساله به دلیل افت در شاخص‌های عملکردی بورس رخ داده است. سبد سهام عدالت در هفته چهارم خردادماه با رشد ۲ درصدی مواجه شد. ارزش این سهام در هفته پایانی خردادماه نیز با افت ۲.۱۵ درصدی داشت.
البته سبد سهام عدالت به دلیل تشکیل شدن از سهام شرکت‌های بزرگ، بسیار متاثر از شاخص کل بورس است. سهام عدالت در هفته ابتدایی تیرماه با افت ۲.۸۶ درصد مواجه شده است. این سهام هفته دوم تیرماه را با کاهش ۱.۳۹ درصدی در ارزش پشت سر گذاشته است. در حال حاضر و در هفته سوم تیرماه ارزش این سهام با کاهش ۱.۳۷ درصدی روبرو شده است. ارزش این سهام در هفته چهارم و پایانی تیرماه با افت ۲ درصدی داشته است.
بورس در هفته‌های گذشته با وضعیت نوسانی همراه بوده است که این مساله بر روند ارزش برگه های سهام عدالت نیز تاثیر زیادی داشته است. برگه های سهام عدالت در هفته ابتدایی مردادماه با کاهش ۲.۶۵ درصدی روبرو شده است؛ اما در هفته دوم مردادماه ارزش سهام عدالت ۴۶ صدم درصد افت کرد، اما در هفته سوم مردادماه برخلاف شاخص‌های بورس، ارزش سهام عدالت ۷.۶۲ درصد کاهش یافت. در هفته چهارم مردادماه برخلاف هفته های گذشته، ارزش سهام عدالت با رشد ۷۲ صدم درصدی روبرو شده است.
ارزش سهام عدالت در هفته پایانی مردادماه با کاهش ۱.۶۴ صدم درصدی روبرو شده است. این مساله در حالی رخ داده است که شاخص کل بورس با کاهش ۰.۶ درصدی و شاخص کل هم‌وزن بورس نیز افزایش ۲.۳۰ درصدی داشته‌اند.
برگه‌های سهام عدالت در قیمت‌های اسمی ۴۰۹ هزار تومانی، ۴۹۲ هزار تومانی، ۵۳۲ هزار تومانی و یک میلیون تومانی در هفته پایانی مردادماه به ترتیب با کاهش ۱۰۰ هزار تومانی، ۱۲۱ هزار تومانی، ۱۳۱ هزار تومانی و یک میلیون و ۲۴۶ هزار تومانی نسبت به هفته گذشته مواجه شده‌اند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند، نمادهای حاضر در سبد سهام عدالت از ارزنده‌ترین سهم‌های بازار سرمایه هستند. با این حال، ارزش برگه‌های سهام عدالت در برگه‌های مختلف به ترتیب برابر است با ۶ میلیون و ۶۱ هزار تومان، ۷ میلیون و ۲۹۱ هزار تومان، ۷ میلیون و ۸۸۳ هزار تومان و ۱۴ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان.
ارزش فعلی سهام عدالت نسبت به دوران اوج بازار در مرداد سال ۹۹ با افت ۶۱ درصدی مواجه شده است. از مهمترین دلایل ریزش قیمت سهام عدالت، ضعف مدیریت در شرکت های سرمایه‌گذاری و عدم برگزاری مجامع این شرکتها و نیز نبود بازارگردان حرفه ای برای این شرکتها به شمار می‌رود.
بنابراین گزارش، ارزش سهام عدالت نسبت به اول مرداد سال گذشته برای سه نوع سهام عدالت، به ترتیب با کاهش قیمت ۹ میلیون و ۵۱۸ هزار تومانی، ۱۱ میلیون و ۴۴۹ هزار تومانی، ۱۲ میلیون و ۳۸۰ هزار تومانی و ۲۳ میلیون و ۲۷۱ هزار تومانی روبرو شده است.