روایت دیرپاترین مسئول در جمهوری اسلامی از سهرابی‌نژاد

به گزارش حلقه وصل به نقل از فارس؛ شانزدهمین مراسم شب شاعر پاسداشت محمدرضا سهرابی‌نژاد با حضور مشفق کاشانی، عباسعلی براتی‌پور، اسماعیل امینی، حجت‌الاسلام دعایی، حمیدرضا شکارسری، رضا اسماعیلی، مصطفی محدثی خراسانی، امین فروغی، حمید گروگان، شیرین‌علی گل‌مرادی، کریم رجب‌زاده، علی داودی، عبدالرحیم سعیدی راد، بهروز قزلباش، کامران شرفشاهی و جمعی از علاقمندان به شعر سهرابی‌نژاد عصر امروز در سازمان هنری ـ رسانه ای اوج برگزار شد.

اسماعیل امینی شاعر و استاد دانشگاه در ابتدای این مراسم گفت: در گذشته جوانترها وقتی در جلسات شعر شرکت می‌کردند تا مدت‌ها به آنها اجازه داده نمی‌شد که حرف بزنند و نظری بدهند و به نوعی جلسات در گذشته مانند خانقاه بوده است و همیشه در برخورد با شاعران دنبال کسی بوده‌ام که به دلم بنشیند، ولی اغلب صورت‌شان شبیه شعرشان نبود، ولی بعدها به کسی مانند استاد مشفق کاشانی رسیدم که شعرش شبیه صورتش بود و امروز در اینجا کسی حضور دارد که دارای این ویژگی است و آن شخص محمدرضا سهرابی‌نژاد است.

وی افزود: سهرابی‌نژاد دارای یک منش خاصی است و من که شعر را در محضر آموختم این را لمس کردم و ایشان دائماً در حال آموختن است و این ویژگی در جوانها کمتر دیده می‌شود. در دیدار جمعی از شعرا با علامه جعفری، این دانشمند بزرگ به ما توصیه کرد اگر جایی شعر خواندید و مورد تشویق قرار گرفتید با خود بگویید این افراد شعر نمی‌دانند که من را تشویق می‌کنند و اگر دیدید بزرگان شما را تشویق کردند بگویید این افراد من را از سر بزرگواری تشویق می‌کنند، وگرنه ایشان می‌دانند که من چیزی از شعر نمی‌دانم، علامه جعفری فرمود زمانی که به این حالت رسیدید بدانید آن زمان شاعر هستید.

امینی افزود: سهرابی‌نژاد علاوه بر شعر اهل پژوهش نیز هست امروز عنوانی داریم به عنوان چهره مطرح که به حد فوتبالیست و هنرمند است که به نوعی بازی کردن با صورت است، ولی در حوزه‌های جدی مانند علم ما این تعبیر و تعریف را نداریم. جنجال و نورافکن و هورا را باید گذاشت برای حوزه سینما و تلویزیون و فوتبال. از اهالی رسانه می‌خواهم این کار را به حوزه ادبیات نکشانید.

در ادامه شانزدهمین شب شاعر حمیدرضا شکارسری گفت: در سال‌های پیروزی انقلاب جریانی به عنوان جریان شعر انقلاب ایجاد می‌شود که مدیون فضایی است که آن را می‌توان به جمهوری شعری تعبیر کرد. در دوره‌ای که این مردم توانسته بودند با دست خالی ژاندارم منطقه را بیرون کنند، تصمیم گرفتند وارد حوزه ادبیات شوند و همین شد که شاعرانی آمدند که بدون تجربه شعری شعر سرودند و زود هم ناپدید شدند، اما با این حال جریان شعر انقلاب وجود داشت و شعر انقلاب مدیون کسانی است که تجربه شعر پیش از انقلاب را داشته و با انقلاب همراه شدند و تجربه خود را همراه شعر انقلاب کردند.

این منتقد ادبی گفت: مشفق کاشانی، استاد براتی‌پور و... از جمله این افراد هستند و محمدرضا سهرابی‌نژاد نیز از جمله شعرای جوان آن دوره است. پشتوانه شعر متکی بر حماسه، متکی بر سختگی و پختگی زبان ویژگی‌ شعرهای آن دوره است که سهرابی‌نژاد با این اتکا شعر می‌سرودند و سهمی داشته‌اند. شاعران انقلاب یکی از کارهایی که کردند این بود که اشعار خود را در قالب مجموعه اشعار منتشر کردند، اما سهرابی‌نژاد این کار را نکرد و در بررسی ریشه‌های شعر انقلاب ما اثری از سهرابی‌نژاد نمی‌بینیم و به نظرم برای معرفی شاعران انقلاب باید به این افراد پرداخته شود.

وی افزود: سهرابی‌نژاد هوشمندانه قالب رباعی را برای اشعار خود برمی‌گزیند و هوشمندانه بودن این انتخاب از آن جهت است که رباعی ضربه نهایی را قوی وارد می‌کند. چهره ژورنالیستی و روزنامه‌نگارانه سهرابی‌نژاد نیز قابل توجه است. در بحبوحه انقلاب‌ها معمولاً روزنامه‌ها به رسانه‌گی شعر می‌پردازند و در سال‌های انقلاب معمولاً شعرای انقلابی روزنامه‌نگار بوده‌اند و سهرابی‌نژاد یکی از انها است.

شکارسری گفت: شخصیت نوسرای ایشان قابل تأمل و قابل توجه است و سهم ایشان در احیای قالب‌های رباعی و دوبیتی را باید مدنظر داشت، ولی نباید فراموش کرد در سال‌هایی که شعر نو متن است و شعر کلاسیک در حاشیه است، ایشان به زمان روز توجه داشته و شعر نو می‌سرودند. اما بعد از انقلاب و پس از جابجایی حاشیه و متن، در شعر ایشان به کلاسیک‌سرایی روی می‌آورند.

وی در پایان گفت: حماسه درونمایه اصلی شعرهای سهرابی‌نژاد و در هم رفتگی حماسه و عرفان نیز از مشخصه‌های بارز شعر وی است. توجه به المان‌های و نشانه‌های دینی و انقلابی و همینطور دفاع مقدس در شعر وی چشمگیر است. تصاویر جزئی و تکان‌دهنده نیز از خصوصیت‌های شعر سهرابی‌نژاد است.

مشوق کاشانی دیگر سخنرانی شانزدهمین شب شاعر بود که گفت: سنت مرده‌پرستی تا قبل از انقلاب اسلامی وجود داشت و اگر بزرگانی کاری می‌کردند توجهی به آنها نمی‌شد تا اینکه آن فرد از دنیا برود و مورد توجه قرار گیرد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی این سنت نیز از بین رفت. شاعران در ارتباط با این سنت بارها در اشعارشان نادیده و گلایه کردند ولی خوشبختانه بعد از انقلاب شاهد این موضوع بودیم که سنت مرده‌پرستی را شکسته و به بزرگان در زمان حیاتشان می‌پردازند.

وی ادامه داد: آشنایی من با سهرابی‌نژاد که حماسه‌ساز است به ابتدای انقلاب بازمی‌گردد. قبل از اینکه حضوری وی را ببینیم با سروده‌هایش در روزنامه‌ها آشنا شدم تا اینکه در جلسه‌ای با چهره سهرابی‌نژاد آشنا شدم. بعد از آن 12 سال در رادیو در کنار سهرابی‌نژاد بودم و در طول این 30 سال و معاشرت‌هایی که با وی داشتم، وی حسن معاشرتی مثال‌زدنی دارد که همه را به خود جلب می‌کند. سهرابی‌نژاد در همه قالب‌های شعر فارسی زبانزد بوده و اکثر آثار دوبیتی‌های وی در منزل همدم من است و این در حالی است که کمترین خودخواهی در وی وجود داشت.

در ادامه این مراسم ادبی، کریم رجب‌زاده گفت: زمانی که شعرهای سهرابی‌نژاد را در مجله جوانان می‌خواندم، تا اینکه شعرهای انقلابی که در متن انقلاب سروده شده بود را می‌دیدم، دوره آشنایی من با سهرابی‌نژاد است. جزوه‌های شعری که مهرداد بهار درمی‌آورد، یکی از راه‌های آشنایی من با سهرابی‌نژاد بود، اما هیچ وقت در خاطرم نیست که از چه زمانی با وی آشنا شدم.

رجب‌زاده افزود: حماسه از اصلی‌ترین وجوه شعر سهرابی‌نژاد است. در تفضلی‌ترین سروده‌هایش نیز حماسه را می‌بینیم که در این زمینه دوبیتی‌ها و رباعی‌های وی مشهور است. سهرابی‌نژاد در مجموعه آیینه‌ها با استفاده از ضرب‌المثل‌هایش اشعارش را سروده است.

وی در ادامه گفت: سهرابی‌نژاد سخت شیفته اهلبیت است که به باور من زیباترین اشعارش را در مورد حضرت امیر و شهیدان کربلا می‌نویسد. وی از زاویه حماسه به عاشورا نگاه می‌کند و نگاهی از زاویه مظلومیت و ضعف ندارد.

رجب‌زاده اضافه کرد: سهرابی‌نژاد از آن دست افرادی است که مصداق آموختن از گهواره تا گور است و هیچ ابایی ندارد که از افراد در مورد کارش نظر بپرسد و یاد بگیرد. به گمان من سهرابی‌نژاد حافظ قرآن است، ولی به خاطر فروتنی بروز نمی‌دهد. در میان اشعار سهرابی‌نژاد آیات قرآن به چشم می‌آید و حتی وی شعر سعدی را از منظر قرآن بررسی کرده و این نشان از تسلط وی بر قرآن دارد. سهرابی‌نژاد عاشق قرآن است و چه ذم وی گوییم و چه مدح وی بگوییم، در شخصیت هنری سهرابی‌نژاد تأثیری ندارد.

حسین اسرافیلی در ادامه این مراسم گفت: سهرابی‌نژاد از بزرگوارانی است که سال‌های سال است با وی آشنایی دارم. وی قدردان محبت‌هاست و با چه بزرگواری از محبت‌های کوچک دوستان یاد می‌کند و خود را مدیون آنها می‌داند. وی دوست دارد قدم‌های خیری برای شاعران بردارد و مشکلات آنها را برطرف کند و هیچ چیزی جز رسوب عقاید دینی در رفتار وی نیست.

وی افزود: به خاطر نگاه مذهبی وی است که توانسته یک نگاهی از زاویه قرآن به آثار سعدی داشته باشد. این شاعر دارای دل عاشورایی است و در کنار این مسئله، نگاه طنزی به مسائل دارد و سهرابی‌نژاد در حوزه طنز و نگاه طنازانه به دفاع مقدس و دشمن، بسیار تواناست. پیش از آنکه ما به عنوان شاعر به جبهه برسیم، اشعار به جبهه‌ها رسیده بود و شعر سهرابی‌نژاد یکی از اشعاری بود که رزمنده‌ها می‌خواندند. تفکر سال پنجاه و هفتی در سهرابی‌نژاد باقی است و این در حالی است که امروز عده‌ای چهره عوض کرده‌اند اما وی هنوز بر مسیر سال 57 است.

حجت‌الاسلام دعایی مدیرمسئول مؤسسه اطلاعات در ادامه جلسه گفت: سهرابی‌نژاد در مؤسسه اطلاعات به ما آبرو می‌دهد و مایه سربلندی است. من دیرپاترین مسئولی هستم که در جمهوری اسلامی دوام آورده‌ام. در روزهای اولی که وارد روزنامه اطلاعات شدم، برای پر کردن صفحات روزنامه جلساتی می‌گذاشتیم تا افراد را شناسایی کنیم، اولین مرحوم طاهره صفارزاده بود که بزرگوارانه پذیرفت تا در روزنامه به ما کمک کند. سیدعلی موسوی گرمارودی نفر بعد بود، و بعد از وی علیرضا قزوه آمده و صفحه‌ای را گرداند، ولی تقدیر اینطور بود که ایشان بیرون از روزنامه مشغول باشند و تا هندوستان بلندپروازی کنند. از زمره این افراد، جناب سهرابی‌نژاد بود که چون بازوی ما در اطلاعات هفتگی حضور داشتند. سهرابی‌نژاد غیر از شعر به مقاله‌نویسی و نوشتن نمایشنامه نیز اشتغال دارد. سالهاست که با زمینه ادب و هنر اطلاعات همکاری دارد و هم‌اکنون به عنوان ویراستار با رادیو همکاری می‌کند.

در پایان مراسم شانزدهمین شب شاعر، محمدرضا سهرابی‌نژاد گفت: اگر کاری کرده‌ام از روی اعتقادم بوده و همیشه از خداوند کمک گرفته‌ام. راهی که رفتیم، تاکنون به آن وفادار ماندیم، هر چند برخی اوقات ناملایماتی در مسیر بوده، ولی باید این راه را رفت و استقلال مملکت و دین و ناموس‌مان در گرو این راه است و باید آن را ادامه دهیم. به قول شهید مطهری، کربلا یک کلاس درس بزرگ است و برادر واقعی یعنی حسین(ع) و خواهر واقعی زینب کبراست.

وی در پایان، قطعه رباعی‌ای در سوگ حضرت زینب(س) برای حضار قرائت کرد:

بر فراز نی بی من می‌روی، نمی‌دانی

می‌روی پریشانم، می‌روم پریشانی

سایه سایه همراهت، خیره بر رخ ماهت

می‌روی و می‌مانم، در کمال حیرانی

در پایان این مراسم، از همسر محمدرضا سهرابی‌نژاد از سوی سازمان هنری ـ رسانه‌ای اوج تقدیر به عمل آمد، همچنین از سوی سازمان هنری ـ رسانه‌ای اوج، حوزه هنری و سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس از محمدرضا سهرابی‌نژاد تقدیر کردند.