مجموعه «فرصت»؛ شبکه مدیریت مردمی بلایای طبیعی

به گزاش حلقه وصل، اگر وقوع برخی از حوادث طبیعی مانند سیل (آنهم از طریق گسترش سطوح سبز) قابل پیشگری باشد، برخی دیگر از جمله زلزله، اجتناب ناپذیرند. لیکن آنچه که همواره صدق می کند، قابلیت پیشگیری از شکل گیری بحران و ممانعت از تبدیل حادثه به بحران است.

این همان نکته مهمی است که از آن به عنوان مدیریت بحران (پیش از بحران) یاد می شود. با توجه به حادثه خیز بودن کشور ایران و ضرورت حفظ جان و مال افراد از هرگونه اتفاق ناگوار، از جمله وظایف بدیهی مدیران در سطوح ملی و محلی محسوب می شود، باید ضمن مدیریت این موضع برای استفاده حداکثری از ظرفیت ها در بهسازی و بازسازی شرایط و محیط بحرانی تلاش کرد.

در همین راستا، مجموعه «فرصت» (شبکه مدیریت مردمی بلایای طبیعی) متشکل از تعدادی جوان دغدغه مند و پرتلاش دانشگاهی و جهادی کشور، به صورت خودجوش و بر اساس دغدغه های مبتنی بر واقعیات پیشین، علاوه بر حضور در عرصه های مختلف بلایای طبیعی (اصرار در استفاده از واژه بلا به عنوا جایگزین بحران، بخاطر تأکید بر فرصت هایی است که پس از وقوع هر حادثه طبیعی وجود دارد. فرصت برای ساختن و حرکت از نو و فرصت برای رشدی دوباره) در نقاط مختلف کشور (از جمله در زلزله های بم، ورزقان، آذربایجان، سرپل ذهاب، کرمانشاه، سی سخت، کهگلویه و بویراحمد، اندیکا و خوزستان، سیل های آققلا، گلستان، پلدختر، لرستان، خوزستان، کنارک، چابهار، سیستان و بلوچستان و همچنین برف گیلان و مازندران)، تجارب و اندوخته های عملیاتی خویش را به صورت توشه های علمی، گردآوری و ذخیره کرده است.

ضمن آنکه با پژوهش های متعدد، از جمله: واکاوی اندیشه های مبنایی جمهوری اسلامی در زمینه بلیات و مدیریت بلیات، جمع آوری اطلس های ملی بلیات، استحصال نگاه دینی به بلیات و مدیریت آن، بررسی سیره شهدا در مدیریت بحران ها، تحلیل ساختاری مدیریت بحران در کشور و تحلیل بلیات در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، تلاش نمود تا بین تجارب و اندوخته های میدانی و تولید دانش بومی مبتنی بر فرهنگ و ارزش های اسلامی در این زمینه، پیوندی منطقی و محکم برقرار سازد.

آنچه که در حال حاضر به عنوان بخشی از تجارب و اندوخته های گروه فرصت است، به اجمال شامل موارد زیر می باشد: بیش از ۴۰۰ شبانه روز کار جهادی و حضور مداوم و در میدان بلا دیده، قریب به ۱۰۰۰ صفحه پژوهش در موضوعات مرتبط و یاد شده با نگاه فرهنگ و ارزش های اسلامی، بالغ بر ۷ سال سابقه حضور در عرصه کار میدانی و جهادی در نقاط مختلف کشور، قریب به ۱۰۰ ساعت جلسه مفید در سطوح راهبردی و کارشناسی با نهادها و دستگاه های مجری و دخیل در امر مدیریت بلایا، بررسی مسائل میدانی، احصای تجارب عملیاتی ۴۵۰ گروه فعال فرهنگی و اجتماعی در میدان در شهرستان های مختلف کشور، بیش از ۵۰۰ ساعت کار مفید کارشناسی و راهبردی در خصوص طراحی ساختار و نمونه اولیه نرم افزار برای مدیریت بلایا بنا به ضرورت حرکت در مسیری مبتنی بر رویکرد دانش بنیان.

این تولید دانش بنیان، که حاصل ساعت ها کوشش و بررسی های همه جانبه بوده و در حال طی مراحل تکمیل و تکامل است،، دست کم در دستیابی به اهداف زیر بسیار مؤثر خواهد بود:
۱-گردآوری داده های میدانی از ظرفیت عناصر و گروهی فعال در زمینه مدیریت بلایا، در قالب های طراحی شده در فضای مجازی. این ظرفیت ها می توانند با برنامه ریزی درست، به بهترین شکل در موقع بحران استفاده شوند.

۲-جمع آوری داده های میدانی مناطق بلادیده، اعم از ابعاد و کمیت و کیفیت خسارات.

۳-طراحی و ایجاد پایگاه جامع آماری شامل نقشه های پهنه بندی آخرین وضعیت بلایای طبیعی در مناطق بلادیده.

۴-ایجاد یک داشبورد نظارتی برای مدیران در سطوح مختلف و کمک به تصمیم سازی و نهایتا تصمیم گیری بهتر.