خصوصی سازی متوقف نمی شود/ آمده‌ایم تا بستر فسادزا را اصلاح کنیم

به گزارش حلقه وصل، حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی امروز(شنبه) در «نخستین رویداد بین‌المللی خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران» با بیان اینکه امیدوارم این رویداد راه را برای تصمیم‌گیری در خصوص قانونگذاری و اجرای واگذاری شرکت دولتی با توجه به تجربیات گذشته فراهم کند، گفت: کاری که تاکنون انجام شده، روشن است اما بازنگاهی نسبت به آنچه انجام شده، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

وی ادامه داد: برای همه روشن است که اقتصادی که ۸۰ درصد یا کمتر یا بیشتر آن دولتی است، مشکلات زیادی دارد. همه باید بر اساس قانون اساسی رفتار کنیم که در آن اقتصاد هم دولتی، هم خصوصی و هم تعاونی ذکر شده است. همه باید بر اساس قانون اساسی عمل کنیم که اصل ۴۴ و سیاست‌های ذیل آن هم در قانون و هم در اجرا مورد تأکید است و در برنامه‌های ششم تا دوم به وضوح تأکید شده که دولت متصدی نباشد بلکه حمایتگر، نظارتگر و هدایتگر باشد.

رئیس‌جمهور اظهار داشت: دولت باید در این سه مورد جلوه کند نه در دخالت‌ها و تصدی‌ها.

رئیسی با تأکید بر اینکه میان آنچه باید باشد و آنچه اکنون هست، تفاوت وجود دارد، گفت: باید از گذشته درس بگیریم که چه کاری باید انجام دهیم. همه ما اتفاق نظر داریم که دولت نباید متصدی باشد بلکه حمایتگر بخش خصوصی چه مالی و چه حقوقی و چه دیگر نحوه‌های حمایتی باشد

وی تصریح کرد: بازنگری از تابلوی خصوصی‌سازی و نگاه نقادانه به آن، به ما کمک می‌کند؛ در این سال‌ها تابلویی ترسیم کرده‌ایم به اسم خصوصی‌سازی. اگر دقیق نگاه و به ساحت‌های مختلف توجه کنیم، باید دریابیم که اشکال، ساختاری و یا در رفتارها بوده است. اگر در ساختار ایراد داشتیم، هر چقدر مدیران تغییر کنند، تأثیر ندارد. اگر هم در رفتارها اشتباه بوده، باید بازنگری شوند.

رئیس‌جمهور با طرح این سوال که چرا به سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی آنچنان که باید مورد نظر سیاستگذار و قانون اساسی باشد، عمل نشده است؟ پاسخ داد: از دیدگاه همه صاحبنظران، اندیشمندان، فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و کسانی که خودشان شرکت‌های دولتی را خریداری کرده‌اند، اگر سوال کنیم که چرا موفق نبوده‌اید یا اگر موفق بوده‌اید، رمز موفقیت‌تان چیست؛ می‌توانیم مسیر پیش‌روی آینده را ترسیم کنیم، بنابراین این بازنگری یک الزام است.

رئیسی افزود: بر سیاست‌های ابلاغی ذیل اصل ۴۴ قانون اساسی، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و همچنین سیاست میدان واقعی دادن به بخش خصوصی تأکید داریم. در بسیاری از موارد از دولت با تابلو یا بدون تابلو، خصوصی‌سازی انجام شده که به آن خصولتی هم گفته‌اند. مثلاً واگذاری به تأمین اجتماعی یا بانک‌ها و صندوق‌ها انجام شده که آیا واقعاً به عنوان بخش خصوصی تلقی می‌شوند؟ یک بخش دولتی دیگر با عنوان دیگری آمده و آن شرکت را در اختیار گرفته است. برویم از بخش خصوصی واقعی سوال کنیم که آیا فضا برای فعالیت فراهم است؟ ممکن است بگوید در ظاهر، میدان فراهم است اما واقعاً چنین نیست؛ باید این روش تغییر کند.

وی با طرح این پرسش که آیا آنچه مورد نظر قانونگذار بوده، عملیاتی شده است؟ گفت: پاسخ منفی است، عمل نشده و باید علت‌های آن بررسی شود.

خصوصی‌سازی متوقف نمی‌شود

رئیس‌جمهور سپس این سوال را مطرح کرد که آیا حالا که خصوصی‌سازی با مشکل مواجه شده، باید متوقف شود؟ گفت: خیر- باید ادامه یابد، اما باید اصلاح ساختار و رفتار داشته باشیم که حتماً هم این‌گونه خواهد شد.

رئیسی با تأکید بر اینکه همه بخش‌های دخیل در خصوصی‌سازی باید توافق کنند که دولت متصدی نباشد، یادآور شد: باید به بخش خصوصیِ واقعی، میدان داده شود و بررسی کنیم که چرا این‌گونه نشده است. مثلاً هیئت واگذاری بررسی شود که آیا این ساختار کارآمد است یا خیر؟

وی افزود: من در سفر به لرستان یک مجموعه کشت و صنعت را از نزدیک دیدم که دوبار واگذار شده بود؛ بار اول شکست خورد و پس گرفته شده بود اما در مرتبه دوم به افرادی که توانمند بودند و بخش خصوصی واقعی بود، داده شد که توانست هزار نفر نیروی تحصیلکرده همان محل را جذب کند.

رئیس‌جمهور اظهار داشت: وقتی به شهرستان‌ها می‌روم می‌بینم که کارخانه‌ها واگذار و سالن‌های تولید به انبار پیاز و سیب‌زمینی تبدیل شده‌اند، دستگاه‌ها و ماشین‌آلات نیز فروخته شده و به دنبال فروش گران‌تر زمین کارخانه هستند؛ نباید این‌گونه باشد.

رئیسی گفت: باید فضای فسادزا را از بین ببریم نه اینکه پرونده فساد به دادگاه‌ها بدهیم. تولید، محور رونق است. باید کاری کنیم که فضای کسب و کار رونق یابد. هر چه رونق و رشد اقتصادی بیشتر شود، کشور بهتر عمل می‌کند. چرا رشد اقتصادی در سال‌های گذشته ۰.۴ درصد بود؟ آیا قرار است هدفگذاری جدید رشد اقتصادی در حد یک آرمان باقی بماند یا عمل شود؟

سرمایه‌گذار باید احساس امنیت کند

وی تصریح کرد: رشد اقتصادی ۲ پایه دارد؛ یکی رشد سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و دومی رشد بهره‌وری؛ سرمایه‌گذار باید احساس امنیت کند و بداند که هم اصل سرمایه و هم سود آن تضمین است، به این، امنیت سرمایه‌گذاری گفته می‌شود.

رئیس‌جمهور تأکید کرد: در مرحله بعد از واگذاری نیز نباید خریدار رها شود. چرا کارخانه‌ها را رها می‌کنیم؟ خریدار برای دریافت تسهیلات باید مورد حمایت قرار گیرد چون هم سرمایه و هم آبرویش را گذاشته است. توانمندسازی بخش خصوصی بسیار مهم است، اما نه در حد حرف بلکه کل مجموعه کشور باید حامی سرمایه‌گذار باشد. وقتی چنین فردی با سرمایه‌گذاری خود از دولت حمایت کرده و در رشد اقتصادی و رونق تولید کمک کرده، ما هم باید از او حمایت کنیم، بنابراین خصوصی‌سازی آغاز کار دولت است اما نه به عنوان فعال اقتصادی بلکه در نقش حامی، هدایتگر و نظارتگر که باید سازوکار متناسب با این فرآیند طراحی شود.

رئیسی با اشاره به استرداد برخی بنگاه‌های واگذار شده، گفت: اگر مجموعه واگذار شده‌ای مسترد شود، پیام خوبی ندارد. شاید به عنوان دستگاه قضا از بازگشت اموال به دولت خوشحال باشم، اما آیا در نگاه مجموعه‌های اقتصادی کار مثبتی است؟ باید کار ما سیگنال مثبت به بازار داشته باشد نه اینکه پیام منفی بدهد.

وی یکی دیگر از اهداف این رویداد را عبرت‌آموزی دانست و گفت: دنبال آن نیستیم که بگوییم پیشینیان اشتباه کرده‌اند، بلکه به دنبال عبرت گرفتن هستیم که اگر اشکالات اساسی چه در قیمتگذاری‌ها، چه در هیئت‌های واگذاری و چه در توانمندسازی‌ها بوده، برطرف شود.

رئیس‌جمهور تأکید کرد: نباید در این راه دچار افراط و تفریط شویم بلکه نگاه واقع‌بینانه داشته باشیم و بایدها و نبایدها را تنظیم کنیم؛ هم به بایدها ملتزم باشیم که بیش از همه متوجه دولتمردان است و هم نبایدها را کنار بگذاریم.

رئیسی با بیان اینکه نگاه به گذشته را مثبت می‌دانم خصوصاً باید واگذاری‌های مختلف برای درس گرفتن بررسی شود،افزود: همچنین نگاه بخش خصوصی و تعاونی را باید از خود فعالان این بخش‌ها پرسید و به اهل نظر مراجعه کرد و تصمیم جامع گرفت. اینکه اگر یک واگذاری مشکل داشت، به این معنی نیست که کل خصوصی‌سازی متوقف شود اما این کشتی در حال حرکت باید اصلاح شود تا در ادامه راه، نسبت به موارد آتی تصمیم‌گیری شود.

دانشگاه‌ها اتاق‌های فکر دولت هستند

وی خاطرنشان کرد: از دانشگاه‌ها باید کمک گرفته شود. بارها اعلام کرده‌ام که دانشگاه‌ها اتاق‌های فکر دولت هستند. بازار به معنی واقعی کلمه یعنی فعالان اقتصادی مورد توجه واقع شوند و آنها دریابند که به بازی گرفته شده‌اند. حتی کسانی که نظرشان با ما متفاوت است، باید نظر خود را اعلام کنند تا کشور به پیش برود. به همه کسانی که نظر خود را اعلام کرده‌اند یا به من نامه می‌دهند، من نوشته‌هایشان را می‌خوانم و حتی به آنها زنگ می‌زنم و بدانند که در این تصمیم‌سازی شریک هستند تا به یک اصلاح ساختاری برسیم؛ اراده خوبی برای پیشبرد کار وجود دارد.

انتقادها ما را به افق روشن رهنمود می‌کند

رئیس‌جمهور یادآور شد: قرار است در کشور تصمیم‌های سخت بگیریم. اشکال ندارد برخی با ما موافق نباشند. اینکه کسانی با نگاه نقادانه نسبت به کارهای انجام شده یا در حال انجام نظر بدهند، اشکالی ندارد و ما را به افق پیش‌روی کشور رهنمود می‌کند. همه مردم دغدغه و رشد پیشرفت کشور را دارند. دیروز آذربایجان غربی بودم، ظرفیت‌های بسیاری داشت. این استان می‌تواند با این ظرفیت‌ها هم به تولید و هم اشتغال کمک کند.