یاد طیب و باقی لوتی‌ها!

۱۱ آبان سالروز شهادت حرّ انقلاب، «طیب حاج رضایی» است. خیلی‌ها در این روز از طیب یاد می‌کنند اما کسی هم هست که هرروز یاد طیب است؛ یاد طیب و باقی لوتی‌های تهران قدیم. خودش می‌گوید با یاد و خاطرات آنان زندگی می‌کند.

به گزارش حلقه وصل، «طیب خان بابا» نام کوچکش را از طیب حاج رضایی دارد. پدرش جواد خان بابا با طیب بچه‌محل بود و رفاقت و رفت‌وآمد خانوادگی داشت. شب شهادت طیب نیز خدا پسری به او داد که به یاد دوست بامرامش نام او را طیب گذاشت. طیب خان بابا از بزرگان و لوتی‌های پایتخت یادگاران دیگری هم دارد؛ عکس‌هایی از نامداران و پهلوانان قدیمی. این عکس‌ها بر دیوارهای قهوه‌خانه قدیمی پدرشان در خیابان طیب قرار دارد که از ۴۰ سال پیش چلوکبابی شد و این روزها طیب خان بابا به همراه برادرانش آن را اداره می‌کند.

۲۰۰ عکس و ۲۰۰ عکس دیگر!

قهوه‌خانه خان بابا روزگاری پاتوق اهالی میدان خراسان بود و مسافرانی که از جاده خراسان می‌گذشتند. این قهوه‌خانه از سال ۴۲ راه‌اندازی شد و از همان اول میزبان افراد مشهور بود؛ از طیب گرفته تا حسین رمضون یخی و مهدی قصاب و حتی اهل دانش و اهل سیاست و صاحب‌منصبان. عکس‌های خیلی‌هایشان نیز رفت روی دیوارهای قهوه‌خانه؛ البته فقط عکس خوش‌نام‌ها. طیب خان بابا این‌طور تعریف می‌کند: «پدرم حدود ۴۰ عکس به دیوارها آویخته بود. طی این سال‌ها تعداد عکس‌ها را بیشتر کردیم و رسید به ۲۰۰ عکس. حدود ۲۰۰ عکس دیگر هم داریم که دیگر جا نیست روی دیوار بیاویزیم. عکس‌ها را سالی یک‌بار شب عید تمیز می‌کنیم و دوباره مرتب سرجایشان نصب می‌کنیم. خیلی از این عکس‌ها منحصربه‌فرد هستند و چند بار پیش‌آمده برای ساخت فیلم یا نگارش کتاب سراغ این عکس‌ها آمده‌اند.»

مشتریان حیرت‌زده می‌شوند

واکنش مشتریان به دیدن این عکس‌ها چگونه است؟ طیب خان بابا چنین پاسخ می‌دهد: «اینجا شبیه موزه است. برخی می‌آیند و جا می‌خورند از این‌همه عکس. نگاهی می‌کنند و برایشان جالب است. ولی برخی‌ها نیز ذوق‌زده می‌شوند و با عشق به همه عکس‌ها نگاه می‌کنند. از دیدن عکس پهلوانان و لوتی‌های قدیمی حیرت‌زده می‌شوند. گاهی هم سؤال می‌پرسند که این کیست و آن کیست. یا خودم برایشان توضیح می‌دهم یا برادرهایم. برادر بزرگم آقا رضا از قدیمی‌ها خاطرات زیادی دارد و گاهی با مشتریان علاقه‌مند سر صحبت باز می‌شود و یاد قدیم‌ها می‌کنیم. پدرم که سال ۹۴ به رحمت خدا رفت خیلی از طیب و باقی لوتی‌ها برایمان تعریف می‌کرد. با برادرهایم نیز خیلی درباره آن‌ها صحبت می‌کنیم. اصلاً با این آدم‌ها و یاد و خاطره‌شان زندگی کرده‌ایم.»

باسخاوت بود

طیب خان بابا از نامش خرسند است و می‌گوید خیلی‌ها می‌داند که نامش را از طیب حاج رضایی به یادگار دارد. وقتی هم از او می‌پرسیم بر اساس آنچه از طیب شنیده مهم‌ترین ویژگی او را چه می‌داند چنین پاسخ می‌دهد: «این‌طور که ما می‌دانیم طیب باسخاوت بود. به قول قدیمی‌ها ریزش داشت؛ یعنی از دستش به دوستان و اطرافیان و همسایه‌ها و نیازمندان خیروبرکت می‌رسید. شنیده‌ایم که گاهی حاضران قهوه‌خانه را مهمان می‌کرد و بارها از نیازمندان دستگیری کرده بود. همین ریزش و لوتی‌گری و دل‌بزرگی که داشت نامش را بلند کرد. آخرسر هم که به مرادش رسید و شهادت نصیبش شد.»