به گزارش حلقه وصل، آنهایی که حوادث خوان روزنامه‌ها و رسانه‌ها هستند حتما نام «سرگرد سمانه مهربانی» را دیده و شنیده‌اند؛ روانشناس و کارشناس آموزش همگانی که در کنار فعالیت‌هایی همچون سخنرانی و بازنویسی پرونده های جنایی به دختران و زنان فراری و بزه دیده که مراجعین اداره شانزدهم و چهارم پلیس آگاهی پایتخت هستند مشاوره و راهنمایی می‌دهد.
حوزه تخصصی اش پلیس آگاهی است؛ پلیسی که با جرائمی همچون سرقت، کلاهبرداری، آدم‌ربایی و جرایم مرتبط با زنان و کودکان سروکار دارد و یکی از مسئولیتهای وی ارائه مشاوره به دختران فراری و زنان بزه دیده است که قرار است به آغوش خانواده برگردند.
سرگرد مهربانی درباره زنان و دختران فراری، علت فرار و راههای پیشگیری از بروز آسیب به کودکان و دختران و زنان می گوید.
* عبارت دختر فراری به چه افرادی اطلاق می شود؟
دختران فراری، دخترانی هستند که به دلایل مختلف خانواده خود را ترک کرده و با اعلام فقدانی از سوی خانواده‌ها ؛ توسط کارآگاهان اداره چهارم پلیس آگاهی پایتخت شناسایی و بازگردانده می شوند.
این افراد در گام بعدی به روانشناس مجموعه ارجاع داده شده و در این مرحله روانشناس می کوشد تا با ارائه مشاوره خانواده را آماده پذیرش فرد فراری یا بزه دیده کند.
*مهمترین علت فرار دختران از خانه، ناآگاهی والدین در رفتار با نوجوانان در سن بلوغ است
مهمترین علت فرار نوجوانان ناآگاهی والدین نسبت به ویژگی های بلوغ و نوجوانی و چگونگی رفتار با فرزندانی است که در این مرحله از رشد روانی و جسمی خود قراردارند.
* فرار در بازه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال رخ می‌دهد/ خانواده‌ها بحران بلوغ را جدی بگیرند
باید توجه داشت که فرار در محدوده سنی ۱۲ تا ۱۸ سال که بحران بلوغ نام دارد شکل می‌گیرد؛ آن هم به خاطر ناآگاهی والدین در چگونگی رفتار با فرزندان خود و این موضوع می‌تواند شامل همه خانواده ها شود و فقیر و غنی هم ندارد فقط به سطح اطلاعات و چگونگی رفتار والدین با بچه ها بر می گردد.
ما چند نوع فرار داریم که بنده در اداره چهارم و گفت وگو با دختران فراری با آن مواجه شده ام.
* درگیری با والدین ، بد آموزی سریال‌های تلویزیونی و دوستیابی‌های اشتباه مجازی علت فرار دختران!
درگیری های مستمر و فرسایشی با والدین که به خاطر خامی و بی تجربگی دختر و ناآگاهی والدین رخ می دهد موردی است که باعث می شود فرزند به درجه ای از استیصال برسد که فکر کند زندگی بهتری خارج از خانه در انتظارش است؛ بنابراین نقشه فرار را طراحی و اجرا می کند.
متاسفانه گاهی سریال‌های تلویزیونی هم به این مسأله دامن می زنند؛ ما از نزدیک شاهد هستیم که چطور دختری که پا به خیابان می گذارد به سرعت مورد آزار قرار گرفته و برای پیدا کردن سرپناه جذب جامعه مجرمین میشود ولی در سریال‌ها نشان می‌دهند که یک آدم خوب پیدا شده و به آنها کمک می کند!
برخی اوقات علت فرار این است که خانواده از فقر فرهنگی برخوردار است و دختربچه با مشاهده کیفیت زندگی سایر دوستانش فکر می‌کند اگر از این زندگی بیرون برود حتماً سطح زندگیش ارتقا پیدا کرده و با آزادی‌های نسبی می تواند به خوشبختی که در ذهن خود تصور می کند دست یابد.
و متاسفانه این روزها هم برخی ارتباطات در شبکه های اجتماعی باعث اغفال دختران شده و موجب می شود فرد با وعده و وعیدهایی واهی گول خورده و در پی تجربه زندگی با جنس مخالف و با دستیابی به زندگی آرمانی از محل سکونت خود راهی شهر دیگری شود! چراکه دختران نوجوان با تجربه اندک و سن کم‌شان فکر می کنند بهترین انتخاب ترک خانواده است.
متاسفانه بعد از این که فرار رخ می دهد فرد در جستجوی سرپناه به اولین کسی که به او پیشنهاد سرپناه بدهد جواب مثبت داده و بدین ترتیب مورد آسیب و آزار و اذیت قرار می گیرد.
پرونده اول: پیدا کردن عشق سراب بود/ تباهی دخترنوجوان در پی فرار از خانه
به خاطر دارم دختر نوجوانی که ساکن یکی از شهرک‌های اطراف تهران بود در آرزوی پیدا کردن عشق و همچنین زندگی بهتر از طریق فضای مجازی با فردی در تهران آشنا می شود و با هم در یک پارک قرار ملاقات می گذارد.
دخترک به تشویق آن فرد طلاهای مادر و پول نقدی را که در خانه داشتند برداشته و با خود برده بود اما در پارک به جای اینکه مرد رویاهایش را ببیند با یکی از اراذل و اوباش مواجه شد که به زور پول و طلاها را گرفت و بعدها او را در پاتوق ها و خانه های اجاره ای کارگری گردانده بود و تا زمانی که پلیس موفق به برگرداندن دختر به خانواده اش شد متاسفانه بارها مورد اذیت و آزار قرار گرفته بود.
پرونده دوم: اخاذی پسر جوان از دختر دبیرستانی/ پلیس مانع خودکشی دختر شد
در یک مدرسه برنامه آموزش همگانی داشتم و برای دختران جوان صحبت کرده و گفتم هر زمان که مورد تهدید یا اخاذی یا مواردی این چنینی قرار گرفتید بهتر است قبل از هر کاری این موارد را با مشاور مدرسه در میان گذاشته یا به پلیس اطلاع داده و از چیزی نترسید.
فردای آن روز مشاور مدرسه با من تماس گرفت و گفت یکی از دختران بعد از سخنرانی پیش او رفته و خواسته موضوعی را با پلیس مطرح کند.
موضوع از این قرار بود که در پی یک اشتباه و ارتباط نادرستی که بین این دختر۱۶ساله با یک پسر۲۴ برقرار شده بود پسر در پی امتناع دختر از ادامه رابطه با عکسهایی که در اختیار داشت وی را تهدید می‌کرد که در ازای منتشر نکردن تصاویر با او ارتباط داشته باشد.
دختر آنقدر تحت فشار بود که فقط به خودکشی فکر می کرد. بعد از اطلاع از این مورد به دختر مشاوره لازم داده شد و به او گفتیم که بهتر است بزرگترها در جریان قرار گرفته و با شکایت به رفتارهای تهدیدآمیز پسر پایان دهد و در نهایت پسر به پلیس آگاهی احضار و پرونده پیگیری شد.
متاسفانه علاوه بر دختران جوان در خصوص زنان متاهل نیز پرونده فرار داشته ایم.
وقتی یک زن با همسر خودش مشکل دارد رویابافی می‌کند که اگر وارد رابطه جدیدی شود حتماً کیفیت زندگی‌اش بهتر میشود اما غافل از اینکه در مسیر جدید دچار بزه دیدگی شده و بعد سرخورده برمی‌گردد.
پرونده سوم:اغفال زن متاهل توسط مرد غریبه/ سرقت طلا و جواهر و سرخوردگی زن جوان
پرونده ای داشتیم که خانمی در فضای مجازی با مردی آشنا شد با آن که همسر و فرزند داشت اما فریب وعده های مرد غریبه را خورد.
مرد از او می‌خواهد که طلا و جواهراتش را بردارد و به یکی از شهرستان‌های مرزی بیاید تا به خارج از کشور فرار کنند.
زن هم که در زندگی سرخوردگی داشته قبول می‌کند. طلا و جواهر را بر داشته و می‌رود اما در آن شهر مرزی مرد غریبه کلاه سرش گذاشته و طلاها و پولهایش را گرفته و رهایش می کند.
در نهایت زن بعد از چند روز بلاتکلیفی بالاخره خود را به پلیس معرفی کرده و بعد به پلیس آگاهی تهران ارجاع داده میشود.
در ادامه کارشناسان پلیس باهمسر زن صحبت کرده و کمک کردند تا در مسیر مشاوره قرار گرفته و این موضوع به جدایی با همسرش منجر نشود.
* تلخ‌ترین پرونده‌ها، موضوع بزه‌دیدگی کودکان است
و اما مورد دیگر بزه دیدگی کودکان است؛ متاسفانه ناآگاهی والدین و عدم آموزش صحیح به کودکان باعث شده که با پرونده‌های بزه دیدگی کودکان مواجه شویم.
پرونده چهارم: اغفال دختر ۹ ساله توسط پیرمرد موتورسوار/ عدم آموزش لازم به کودکان مهمترین علت وقوع حادثه
سالها پیش پرونده ای داشتیم که دختربچه ۹ ساله‌ای از جلوی درب مدرسه سوار موتور یک پیرمرد شده و فرد آزارگر کودک را مورد آزار قرار داده بود.
وقتی بچه را پیدا کردیم و علت را پرسیدیم که چرا سوار موتور این پیرمرد شده ای، خیلی راحت گفت: چون شبیه پدربزرگم بود و مهربان بود با او رفتم؛ این حرف نشان می دهد که خانواده آموزش درستی به بچه‌ها نداده‌اند.
متاسفانه خانواده‌ها به بچه‌ها نگفته‌اند که چهره مهربان داشتن، نشان خوب بودن فرد نیست؛ به بچه یاد نداده ایم که غیر از خانواده همه افراد چه مهربان و چه نامهربان غریبه هستند.
*به کودکتان آموزش دهید: غیر از خانواده همه غریبه هستند/ آدم بدها زشت و ترسناک نیستند!
در یکی از آموزش ها در یکی از مدارس از بچه ها پرسیدم آدم بدها چه شکلی هستند؟ همه آنها گفتند زشت، کثیف ، وحشتناک و این نشان می دهد که کودکان را درست آموزش نداده ایم.
باید به بچه ها بگوییم که آدم بدها هم می توانند قشنگ باشند، تمیز، شیک و مرتب و می توانند با یک خوراکی و یا یک هدیه به سمت شما بیایند اما شما باید بدانید که به غیر از اعضای خانواده نباید به هیچ کس دیگری اعتماد کنید.
* آسیب و آزار همیشه در ذهن قربانی باقی می ماند/قبل از وقوع پیشگیری کنیم
پلیس آگاهی جرایمی همچون سرقت مسلحانه، تجاوز ، آدم ربایی و قتل را در دستور کار داشته و درصد بالایی از جرایم جنایی کشف می شود اما باید به این نکته توجه کرد که درست است در جرایم جنایی مثل تجاوز، فرد آزارگر دستگیر میشود ولی مجازات فرد آزارگر فقط قسمت کوچکی از آسیب وارده را جبران کرده و فرد بزه دیده تا آخر عمر آسیب در ذهنش باقی می ماند پس باید به این نکته توجه کرد که چاره کار پیشگیری با آموزش صحیح است.
*نکات کلیدی در تردد با خودروهای مسافربر شخصی/چطور از دست آزارگرهای جنسی در امان باشیم؟
این روزها موضوع آزار و اذیت خانمها با مسافربرهای شخصی موضوعی است که چندین پرونده در پلیس آگاهی داشته است؛ موضوعی که با چند ثانیه دقت و درایت خانم ها می‌توان مانع از آن شد.
اولین توصیه پلیسی به خانم ها این است که تا حد امکان از سیستم حمل و نقل عمومی برای تردد استفاده کنند و اگر مجبور به تردد با خودروهای مسافربر شخصی هستند قبل از سوار شدن به خودرو، چند ثانیه تامل و دقت کنند؛ هنگامی که می‌خواهند سوار خودرو شود شیشه‌های خودرو را نگاه کند اگر دودی بود سوار نشوند؛ در ماشین را که باز می کنند نگاهی سریع به در داشته و وضعیت دستگیره و قفل در و اهرم شیشه بالابر را دقت کنند؛ همچنین به چهره راننده توجه کنند اگر احساس خطر کردند سوار نشوند؛ «خجالت کشیدن هم ندارد» چراکه امنیت مهمترین مسأله ای است که باید در نظر داشته باشند.
پرونده‌ای داشتیم که خانمی سوار خودرویی شده بود که از چهره راننده مشخص بود که فرد معتاد شیشه ای بود؛ خب؛ چرا باید یک زن سوار بر چنین خودرویی شود و مورد سرقت و زورگیری قرار بگیرد.
به خصوص به خانم‌هایی که می‌خواهند در مسیرهای اتوبانی و بزرگراهی و راه های طولانی تردد کنند توصیه می کنیم که حتماً دقت داشته باشند که سوار ماشین‌های شخصی نشوند؛ از طرف دیگر خانمها توجه کنند که هنگامی که سوار خودرو می شوند با راننده گرم نگیرند چرا که بعضی از افراد در این مواقع به این موضوع فکر می‌کنند که مسافر در ارتباط با جنس مخالف بدون مرزبندی و چارچوب است!
موارد دیگری هم داشتیم که خانم دیرش شده و ماشین گیر نیاورده بود و سوار ماشین مدل بالایی که جلوی پایش ترمز کرده، می شود و متاسفانه مورد آزار و اذیت قرار گرفته و راننده زیر بار نمی‌رود و می‌گوید خود خانم با تمایل شخصی سوار ماشین شده است.
یا مواردی بوده که دختر خانمها سوار خودرو با سرنشینان پسر شده تا به قول خودشان خوش و بش کرده اما در مسیر مورد آدم ربایی و آزار و اذیت قرار می گیرند.
*رانندگان زن فریب نخوردند/ به حرف راننده یا موتورسوار خودروی خود را متوقف نکنند
این روزها برخی آزارگرها در اتوبانها با موتور کنار خودروی خانمها قرار گرفته و به بهانه دود یا خرابی خودرو زنان را فریب داده و وادار به توقف می کنند و یا برای آزار و سرقت به بهانه کمک به محل مورد نظر خود هدایت می کنند .خانمها باید هوشیار باشند که به هیچ عنوان فریب این افراد را نخورند.
همه این مسائل نشان می‌دهد که آگاهی افراد مهم ترین عامل در جلوگیری از آزار و اذیت و آسیب است.
* آزارگرهای جنسی مشخصه خاصی ندارند/زنان و دختران خودمراقبتی را در دستور کار قرار دهند
نکته دیگر این است که آزارگرهای جنسی مشخصه و قیافه خاصی ندارند، در ظاهر مثل بقیه آدمها هستند اما تنها دلیلی که می تواند افراد را از دست آزارگر ها مراقبت کند رعایت نکات خود مراقبتی و آگاهی و دقت است.
*مراکز مشاوره پلیس رایگان در خدمت شهروندان است
*موضوع آخر ، پلیس چگونه به خانواده‌ها و افراد بزه دیده کمک می کند؟
در کلانتری‌ها، مراکز مشاوره و مددکاری پلیس مستقر بوده و کارشناسان و روانشناسان در آن حضور داشته و به صورت رایگان به خانواده ها مشاوره‌های تخصصی ارائه می دهند بنابراین خانواده ها پیش از وقوع هرگونه حادثه‌ای می‌توانند برای آگاهی با روحیات فرزندانشان به خصوص در سن بلوغ از مشاوره و راهنمایی کارشناسان مستقر در کلانتری‌ها بهره مند شوند همچنین درصورت وقوع حادثه ای که نیاز به حمایت یا مشاوره دارد حتماً موارد را با کارشناسان پلیس در میان بگذارند.