آفت دهان چیست؟ +علایم و درمان

به گزارش حلقه وصل، آفت دهان به زخم‌های دردناک معمولاً کوچکی گفته می‌شود که در دهان یا در پایه لثه ایجاد می‌شود و خوردن غذا، نوشیدن مایعات و صحبت کردن را دشوار و ناراحت کننده می‌کند. آفت دهان مسری نیست و معمولاً پس از یک تا دو هفته از بین می‌رود، درد این زخم‌ها معمولاً پس از چند روز کمتر می‌شود. آفت دهان معمولاً زخمی گرد یا بیضی شکل سفید یا زرد رنگ است که دور تا دور آن قرمز شده است، این زخم‌ها به سه شکل آفت‌های کوچک، آفت‌های بزرگ و آفت‌های تب خالی بروز پیدا می‌کنند.

در آفت دهان، زخم‌های کوچک و کم عمق و معمولاً دردناک در دهان و زبان و عمدتاً پشت لب‌ها و زیر لثه به وجود می‌آیند. وجود آفت در دهان باعث دردهای سوزناکی می‌شود که عموماً با خوردن غذا بیشتر احساس می‌شوند، در صورتی که این زخم‌ها روی لب ایجاد شود، هنگام خندیدن یا حتی حرف زدن نیز درد احساس می‌شود. علائم آفت‌های شدید دهان شامل تب، متورم شدن غدد لنفاوی و نشانه‌های آستوماتیت آفتی عودکننده می‌شود.

یکی از مهمترین دلایل ایجاد آفت دهان، وراثت است، بنابراین اگر در اطرافیان خود افرادی هستند که به این عارضه مبتلا شده‌اند، خطر مبتلا شدن شما نیز بسیار بالا است. رایج‌ترین دلایل ایجاد آفت دهان شامل استرس، آلرژی غذایی، عفونت ویروسی، اختلالات هورمونی، چرخه و روند قاعدگی، ضعیف بودن سیستم ایمنی و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن می‌شود.

روش‌های ساده‌ای برای پیشگیری از ایجاد آفت وجود دارد؛ برای نمونه از خوردن غذاهای تحریک کننده دهان مانند میوه‌های اسیدی چون آناناس، گریپ‌فروت، پرتقال و لیمو و همچنین آجیل، چیپس یا هر خوراکی ادویه‌دار دیگری خودداری کنید و به جای آن از غلات کامل و سبزیجات و میوه‌های غیراسیدی استفاده کنید. توصیه شده است که به منظور پیشگیری از بروز آفت دهان از رژیم غذایی سالم پیروی کنید و ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تأمین کنید. علاوه بر این، رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن روزانه پس از صرف وعده‌های غذایی به پیشگیری از بروز آفت کمک می‌کند.

هدف از درمان آفت دهان، کنترل درد، کوتاه کردن مدت زمان لازم برای بهبود زخم‌های قبلی و پیشگیری از ایجاد آفت‌های جدید است. در واقع آفت درمان قطعی ندارد، اما اگر زخم ناشی از آن باعث درد و ناراحتی قابل توجهی شده باشد، پزشک دارویی برای تسکین علائم آن تجویز می‌کند. در این صورت، پزشکان معمولاً استفاده از داروی بنزیدامین را توصیه می‌کنند که می‌توان به صورت دهان‌شویه یا اسپری مورد استفاده قرار داد. نوع دهان‌شویه بنزیدامین ممکن است برای اولین بار باعث سوزش شود، اما با استفاده مداوم برطرف خواهد شد. گاهی پزشکان به منظور کاهش التهاب ناشی از آفت‌های دهان مصرف داروی کورتیکواستروئید را تجویز می‌کنند، مصرف این دارو به تسکین درد آن نیز کمک شایانی می‌کند. یکی از داروهای درمان آفت دهان، استفاده از ژل آفتین است، این محصول کاملاً گیاهی است و معمولاً با یک بار مصرف و در زمان ۲۰ ثانیه آفت دهان را بهبود می‌بخشد، به طوری که درد و ناراحتی بیمار بعد از چند دقیقه استفاده از این ژل کاهش پیدا می‌کند و آثار آفت دهان بعد از مدت کمی التیام می‌یابد.

معمولاً یک تا دو هفته طول می‌کشد تا آفت دهان از بین برود، اما روش‌های خانگی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید زمان بهبود را کاهش دهید. در مرحله اول برای درمان آفت باید از مصرف غذاهای بسیار تند، شور یا اسیدی پرهیز کنید زیرا باعث تحریک آفت‌ها و توقف روند بهبودی می‌شود. بیماران معمولاً از روش‌های جایگزین طبیعی مانند محلول نمکی برای بهبود روند درمان استفاده می‌کنند، شستشوی دهان با محلول آب نمک به مدت ۳۰ ثانیه به بهبود زخم‌های ناشی از آفت دهان کمک شایانی می‌کند.

مصرف ماست پروبیوتیک برای درمان آفت دهان بسیار مناسب است، پروبیوتیک مانند یک فیلتر عمل می‌کند و فقط به باکتری‌های مفید اجازه حضور در دهان را می‌دهد. مصرف ماست به بهبود زخم‌ها دهان کمک می‌کند و خنکی آن نیز باعث کاهش درد ناشی از آن می‌شود. استفاده از چای سیاه نیز به تسکین درد آفت دهان کمک می‌کند، بنابراین در صورتی که دچار آفت‌های دهان شدید، چای کیسه‌ای را به مستقیم روی آفت قرار دهید تا میزان درد کاهش پیدا کند.

قرار دادن مکعب‌های کوچک یخ روی آفت دهان باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌شود، سردی یخ جریان خون‌رسانی به آفت دهان را کاهش می‌دهد، در نتیجه درد و تورم آفت نیز کمتر می‌شود. متخصصان معتقد هستند که کمبود روی در بدن می‌تواند خطر بروز آفت در دهان را افزایش دهد، بنابراین مصرف روزانه مکمل‌های حاوی ۱۵۰ میلی‌گرم روی تعداد دفعات آفت زدن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. علاوه بر این، افراد مبتلا به آفت دهان می‌توانند از کپسول ویتامین E نیز استفاده کنند، به طوری که آن را باز کنند و مایع داخل آن را روی آفت دهان قرار دهند، روغن حاوی ویتامین E روی زخم را می‌پوشاند و مانع از عفونت آن می‌شود، در این صورت روند بهبود و درمان آفت دهان سریع‌تر اتفاق می‌افتد.