بخش دوم
در شماره قبل این نوشتار به موضوع ظرفیت از ابعاد اهمیت، الزامات و موانع پرداخته شد . در این شماره به بخش اجرایی این مساله یعنی شیوه های ظرفیت یابی خواهیم پرداخت. البته موضوع حفظ و نگهداری نیز بخش مهمی از این مساله می باشد که نیاز به گفتگویی مجزا دارد .
تبیین و انگیزش
در موضوعات فرهنگی و اجتماعی چنانچه تبیین اولیه مناسب باشد به خودی خود برای بخشی از فعالان و علاقمندان عرصه های فرهنگی و اجتماعی جذابیت مناسبی ایجاد میشود ، برای این اقدام ، وجود گروه ستادی که بتواند در گام اول معرفی مناسب انگیزشی از مسائل و اثرات آن داشته و در گام بعدی تقسیم وظایف انجام دهد بسیار ضروری می باشد .
مدل تار و پود
یکی از راههای احصاء ظرفیتهای موجود برای شبکه سازی ، تقویت ، رشد و تعالی ، جهت دهی مناسب ، اصلاح ساختار و .. ایجاد شبکه تار و پودی در سطح استان یا شهرستان می باشد . بدین معنا که ستاد با توجه به ظرفیتهای مشهود و موجود همزمان در دو عرصه ایجاد ریل گذاری می کند، در عرصه جغرافیا و تقسیم سرزمین مورد نظر خود و در عرصه موضوعات فرهنگی و اجتماعی . در این خصوص بهتر است حتی المقدور جغرافیا به محدوده های کوچک اما منطقی تقسیم گردد. یکی از منطق های تقسیم بندی جغرافیا که بسیار اثرگذار و مناسب با گفتمان انقلاب است، تقسیم جغرافیا بر اساس محدوده تحت پوشش ائمه جمعه بعنوان فرماندهان جنگ نرم می باشد و در موضوعات هر چقدر تنوع و تکثر موضوعات بیشتر باشد اختمال جذب افراد نیز بیشتر است .
پس از تشکیل این تار و پود آنگاه برقراری ارتباط موثر و هم افزا بین این دو عرصه میتواند موجب کشف هدفمند نیروهای بیشتری شود، بدین معنا که شناسایی های جغرافیایی در اختیار مجامع تخصصی قرار گرفته و در خلال مذاکره با افراد ، عناصر و مجموعه های معرفی شده ، سایر عناصر فعال در آن عرصه که به نوعی همکار آن مجموعه می باشند نیز کشف می شوند ، همینطور چنانچه مجامع موضوعی وتخصصی افرادی را شناسایی کرده اند آنها رابه مسئولین مناطق جغرافیایی در محل کار یا زندگی آنها معرفی میکنند تا با این معرفی ها عناصر جدیدی نیز کشف و به ظرفیت جبهه اضافه شوند .
فراخوان
فراخوان چه در موضوعات فرهنگی و اجتماعی و چه در محدوده جغرافیایی این پیام را به فعالان فرهنگی در حجم های مختلف می رساند که عرصه ی مناسب و متولی دغدغه مندی برای آنها به وجود آمده ، لذا رعایت اصل حرکت کردن بصورت چراغ خاموش که در واقع برای جلوگیری از ایجاد یک ابر موسسه در کنار سایر موسسات است ، نباید موجب شود که پیام ایجاد فضایی برای پشتیبانی اعم از محتوا ، آموزش ، ارتباط ویا( هرچند محدود ) هزینه به فعالان ارسال نشود .
در شیوه فراخوان دو اصل جذابیت و توزیع گسترده و هدفمند بسیار مهم است . این دو عنصر میتواند واقعی و موثر بودن یانبودن ستاد را به مخاطب که در اینجا فعالان فرهنگی هستند القا نماید.
نشستها و همایش ها :
گاهی فراخوان ها با همه جذابیت از آن جهت که نمی توانند موضوع را به خوبی برای افراد تبیین نماید ، انجام نشستهای صمیمی و همایش های رسمی برای تبیین و هم اندیشی میتواند ضمن انجام رسالت فراخوان ، ابهامات احتمالی را نیز برطرف نماید.
توجه به نخبگان
گذشته از افرادی که خود فعالیت دارند و باید کشف شوند و با هم افزایی و تشکیل شبکه ها و بلکه ایجاد جبهه های ترکیبی به ظرفیت جبهه اضافه شوند ، تربیت و به کار گیری نیروهایی که در ظاهر ارتباطی با مجموعه های فرهنگی و اجتماعی ندارند نیز بسیار مهم است . برای این کار گام اول احصا و به سراغ نخبگان در حوزه های مختلف اعم از علمی ، فضای مجازی و ... رفتن است ، با انجام گفتگو های اقناعی و وارد نمودن آنها در جبهه ، از سویی راه برای ورود نخبگان باز میشود و از سویی برای حضور فرزندان بخشی از مردم و خانواده ها که حضور نخبگان باعث موجه تر شدن جریانات میشود راهگشا و جهت دهنده است.
جانشین پروری
جانشین پروری نه به معنای جایگزین بلکه به معنای پرورش افراد برای تکثیرنمونه های فعال فرهنگی مساله بسیار مهمی است ، موضوع پیدا کردن و معرفی جانشین جدای از آنکه ثمر و سود فوری در انتشار و گسترش جبهه دارد ، در طولانی مدت میتواند کل جبهه را تکثیر نماید و این اتفاق بزرگی است که میتوان ارزش افزوده به جبهه فرهنگی واجتماعی فراتر از جغرافیا بدهد.
مشاوره دستگاه ها و نهادها
گذشته از ظرفیت مردمی برای جبهه ، افزودن توان و ظرفیت انسانی و مالی نهادها و دستگاه ها نیز میتواند در جبهه موجب عرصه گشایی گردد . دستگاههای دولتی و نهادهای فرهنگی رسمی ، اغلب با توجه به موضوعات کاری خود مخاطبینی دارند که در صورت جذب آنها ، در جبهه رشد و تکثیر صورت می گیرد .یکی از بهترین راهها برای این اتفاق برعهده گرفتن مشاوره برای دستگاه ها ، البته بصورت غیر رسمی می باشد . ارائه پیشنهاداتی که میتواند برگرفته از توان علمی و تجربی جبهه باشد ، میتواند موجب برقراری رابطه معنادار هم افزا باشد. از این رو شیوه و مدل مشاوره برای دستگاهها نیز میتواند یکی از شیوه های تولید و افزایش ظرفیت برای جبهه باشد.
یقینا راهکارهای دیگری نیز میتوان در عرصه افزایش ظرفیت برای جبهه فرهنگی و اجتماعی کشف و ایجاد نمود این نمونه ها بعنوان مقدمه ای آزموده شده ، ارائه گردیده است .