خوزستان: بی‌توجهی میراث فرهنگی به شبیه‌خوانی در خوزستان

به گزارش حلقه وصل، به نقل از خبرگزری فارس از شوش، نیاز است میراث فرهنگی به قدیمی‌ترین شبیه‌خوانی استان توجه بیشتری داشته باشد زیرا قدیمی‌ترین شبیه‌خوانی در استان در شهر حر (بیت چریم) با قدمتی بیش از 200 سال برگزار می‌شود اما تاکنون مورد توجه میراث فرهنگی استان و شهرستان شوش قرار نگرفته است.

شبیه‌خوانی شهر حر دارای قدمتی بیش از 200 سال است و منابع و مستندات بسیاری در این زمینه نشان از قدمت دیرینه این فرهنگ در میان مردم خوزستان دارد.

شبیه‌خوانی و به‌ویژه شبیه‌خوانی عربی از این منطقه به سایر نقاط استان معرفی شد به طوری که هم‌اکنون در بسیاری از شهرستان‌ها چنین مراسمی برگزار می‌شود.

ماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی در همین ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شوش اظهار کرد: شبیه‌خوانی حر نخستین شبیه‌خوانی است که در استان به صورت نمایش خیابانی برگزار شد.

سید راضی نوری افزود: مرحوم شیخ غافل و بعد از آن علی و حیدر به عنوان قدیمی‌ترین نمایش و تجسم تمام آنچه که در واقعه کربلا گذشت را حفظ و اجرا کردند.

وی اضافه کرد: این افراد شخصیت‌های باتجربه‌ای بودند که در سال‌های متمادی از این میراث حفاظت کردند و هم‌اکنون خواسته به حق این مردم حداقل ثبت ملی این اثر است.

این نماینده با بیان اینکه انتظار ما از اداره میراث فرهنگی کل خوزستان توجه خاص و ویژه به این مسئله است گفت: یکی از افتخارات ما این است که خوزستان دروازه ورود تشیع به کشور بوده و این میراث اعتقادی و تشیع ما است.

نوری خاطرنشان کرد: شبیه‌خوانی که در شهر حر برگزار می‌شود و فرهنگ اعتقادی ما را به صورت تجسمی نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: این آیین می‌تواند انعکاس خوبی را در سطح کشور و جهان داشته باشد و می‌توانیم این را با ثبت نه تنها از سراسر کشور بلکه کشورهای مسلمان همسایه را نیز به این منطقه جذب کنیم.

نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: برای نمونه، اخیرا یکی از عکاسان غربی برای ثبت این لحظات از این شبیه‌خوانی‌های منطقه شوش عکسبرداری کرد و قطعا این تصاویر می‌توانند برای ما بازخورد جهانی داشته باشند اما متاسفانه میراث توجه کمتری به آن نشان داده است.

نوری تاکید کرد: با حفظ این آئین در واقع شعار «هیهات منه ضله» را فریاد زده‌ایم و نباید خودمان نخستین ظالمان در حق اهل بیت(ع) باشیم.

وی با بیان اینکه باید مقاومت و مکتب حسینی را تبلیغ کنیم گفت: گاندی امام حسین(ع) را الگوی خودش قرار می‌دهد.

یکی از فعالان میراث فرهنگی خوزستان در این‌باره در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اهواز اظهار کرد: در شرایط کنونی که برخی با تلاش سعی در از میان برداشتن یا کمرنگ کردن آن دارند و بعضی دیگر درباره خرافاتی شدن و فرآیندهای خودنمایانه و سودجویانه که می‌تواند به شدت به مراسم و مناسک ضربه بزنند، لازم است با هوشیاری آن را حفظ کرد.

قاسم منصور آل‌کثیر توضیح داد: باور به مناسک دینی و عزاداری در حوزه دینی، همچون در حوزه سنتی و عرفی در فرهنگ ما ریشه‌های عمیق دارد و لزوما نیاز به تصدی‌گری این و آن و به‌ویژه به دولتی شدن ندارد کما اینکه تاکنون نیز نداشته اما لازم است که فعالیت‌های کارشناسی در خصوص ثبت و مستندسازی کردن آن صورت گیرد.

این فعال و پ‍ژوهشگر میراث معنوی ادامه داد: به باور بسیاری از کارشناسان مطالعه بر نظام‌های مناسکی در کشور ما هنوز در مرحله‌ای است که باید به آن مرحله مردم‌نگاری توصیفی نام داد یعنی ما هنوز نتوانسته‌ایم در تحلیل مناسک حتی قدیمی‌ترین آنها مثلا مناسک دینی از شناختی در حد توصیف خام فراتر برویم.

آل‌کثیر با بیان اینکه میراث فرهنگی هنوز هیچ اقدام تحقیقی و کارشناسی در این زمینه انجام نداده است، تصریح کرد: زمانی که ما دست‌کم به چنین حدی برسیم، تازه بعد از آن زمان باید وارد مرحله تحلیلی در ابعاد گوناگون این مناسک برویم، تحلیل‌های جامعه شناختی، انسان شناختی، روان شناختی، روانکاوی، نمادشناختی، نشانه شناختی، شناخت شناختی (معرفت شناختی)، زبان شناختی، زیبایی شناختی و ... تاکنون انجام نشده که لازمه این فعالیت‌ها در ابتدا ثبت و مستندسازی این مناسک از جمله شبیه‌خوانی است.

وی در پایان یادآور شد: با توجه به اینکه شوش در آستانه ثبت جهانی است چه بهتر که مسئولان مربوطه در حوزه میراث ناملموس نیز ورود کرده و این اثر فاخر و ارزشمند معنوی را نیز به ثبت ملی برسانند.