کاهش ۳۹ درصدی بارش‌ها در سال آبی گذشته

به گزارش حلقه وصل، ایران کشوری واقع در منطقه خشک و نیمه خشک است و این امر اثر چشمگیری بر وضعیت بارش‌های آن دارد. اما در حال حاضر این وضعیت نه چندان مناسب با تغییر گسترده اقلیمی هم گره خورده و بنا به گفته کارشناسان بخش آب، سال‌های طولانی‌تر خشکسالی توامان با سال‌های تر همراه با سیلاب‌های ویران‌گر را برای کشورمان به همراه داشته و خواهد داشت.

نمونه این تغییر اقلیم وقوع دوسال «تر» همراه با سیلاب‌های ویران کننده در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ بود که سیلاب‌های آن خسارت‌های سنگینی را برجای گذاشت که جا دارد متولیان امر از این موضوع درس عبرت گرفته و خود را آماده این تغییرات کنند.

اما به هر روی سال آبی گذشته(ابتدای مهر ۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰) به دلیل وضعیت بارش‌های آن در مجموع سالی خشک را برای کشورمان رقم زد چنانکه گزارش مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی حکایت از وقوع یک خشکسالی دارد.

براساس این گزارش، از ابتدای سال آبی تازه گذشته(ابتدای مهرماه ۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰) مجموع بارش‌ها به رقم ۱۴۳.۴ میلی‌متر رسید که در مقایسه با دوره بلندمدت که ۲۳۵.۳ میلی‌متر بارش ثبت شده دارد، از کاهش ۳۹ درصدی برخوردار شده است.

البته برخلاف تابستان سال های گذشته، تابستان امسال روند متفاوتی از نظر بارشی در پیش گرفت گرچه این روند متفاوت، اثرچندانی در بهبود وضعیت کلی بارش‌ها نداشت.

گزارش اخیر مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی نشان می‌دهد که مجموع بارش‌های فصل تابستان که آخرین فصل سال آبی هم هست به رقم ۱۳.۷ میلی‌متر رسید که در مقایسه با بارش‌های بلندمدت این دوره که ۱۱.۶ میلی‌متر بارش داشته، با رشد ۱۷.۶ درصدی همراه شده و تابستانی تقریبا پربارش محسوب می‌شود.

همین وضعیت بارشی سبب شد «قاسم تقی زاده خامسی» معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو نسبت به آن واکنش نشان داده و این سال را خشک‌ترین سال آبی نیم قرن اخیر نامگذاری کند.

به گفته وی، در اثر این کاهش بارشی که در کشورمان به وقوع پیوست  آب در مخازن ۱۹۹ سد ملی کشور به حداقل رسیده و نسبت به سال گذشته(ابتدای مهر۱۳۹۸ تا آخر شهریور۱۳۹۹)  حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است، که اگر سیل و بارندگی‌های سال‌های ۹۸ و ۹۹ نبود، موجودی مخازن سدها بسیار کمتر از این بود.

اما انگار وضعیت خشکسالی قصد دارد چتر خود را بر سال آبی جدید (مهرماه ۱۴۰۰ تا آخر شهریور۱۴۰۱) نیز بگستراند.

چندی پیش موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو از تداوم روند کاهش بارش در سه ماه ابتدایی سال آبی جدید خبر داده بود و نیز آنچنان که تقی زاده خامسی گفته است: سازمان هواشناسی پاییز امسال را نیز خشک و زمستان را نرمال و زیر نرمال پیش‌بینی کرده است.

معاون امورآب و آبفای وزیر نیرو معتقد است: هرچند پیش‌بینی بیش از یک‌ماه حدود ۵۰ درصد قابل اطمینان است اما سالی که نکوست از بهارش پیداست.

کارشناسان محیط‌زیست با تأکید بر تداوم خشکسالی در ایران می‌گویند، کشور در انتظار فرونشست‌های بیشتر، هجوم ریزگردها، بروز آفات، فرسایش خاک، خشک شدن تالاب‌ها ازبین‌رفتن پوشش گیاهی و کاهش حیات‌وحش است.

این وضعیت نگران کننده آبی، سبب شد تا «علی اکبرمحرابیان» وزیر نیروی دولت سیزدهم چندی پیش از تشکیل مرکزجهاد آب در ستاد وزارت نیرو برای مدیریت بهتر وضعیت آب خبر دهد.

وی گفته، تامین آب شرب خط قرمز بوده و چیزی به نام قطع شدن نباید در این زمینه داشته باشیم.

«قاسم تقی زاده خامسی» گفته است: سال سختی در پیش است که برای تامین آب نیاز به همراهی همگانی دارد.

وضعیت بارش‌های سال آبی ابتدای مهر ۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰ به گونه‌ای شده بود که مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور درهمان روزهای سخت تابستان گفت: بیش از ۲۱۰ شهر کشور تحت تنش آبی قرار دارند که از این تعداد وضعیت یکصد شهر قرمز است.

وی افزود: همچنین احتمال دارد در برخی شهرها و روستاها که وضعیت بدتری دارند با قطع آب روبرو شویم که تلاش می‌شود از طرق دیگر آب مورد نیاز تامین شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از افزایش تعداد روستاهای که با تانکر آب رسانی خواهند شد خبرداد و گفت: تابستان امسال بیش از هشت هزار روستا در لیست آبرسانی تانکری قرار گرفته اند.

جانباز خاطرنشان ساخت: همانطور که پیش بینی می شد امسال سال بسیار سختی به لحاظ بارشی داریم که جزو کم بارش‌ترین سال‌های ۵۰ ساله اخیر است.

این وضعیت بارشی کشور در سال آبی جدید ضرورت توجه بیشتر به مدیریت مصرف را دو چندان می‌سازد تا با رعایت آن بتوان این سال سخت را با سختی کمتری سپری کرد.

چندی پیش «علی اکبر محرابیان» وزیر نیرو در رابطه با بخش  آب، با بیان اینکه تامین آب امری الهی است، افزود: منابع اصلی آب در اختیار بشر نیست اما مدیریت مصرف آن در دست بشر است. ما تجربه‌های مختلف و گوناگونی از خشکسالی‌ها و ترسالی‌ها را داشته ایم.

وزیر نیرو افزود: سرانه‌ مصرف بخش‌های مختلف دنیا نشان می‌دهد که اگر مدیریت مصرف خوبی بر منابع آبی داشته باشیم، می‌توانیم از ظرفیت موجود به‌خوبی استفاده لازم را ببریم.