«همه می‌دانند»یک قدم عقب‌تر از فیلم «گذشته»‌

به گزارش حلقه وصل: هفته گذشته، فیلم سینمایی «همه می‌دانند» به کارگردانی اصغر فرهادی در افتتاحیه جشنواره فیلم کن رونمایی شد. امید معلم پسر منتقد فقید سینما علی معلم است که این روزها جا پای پدر گذاشته و در جشنواره فیلم کن حضور دارد. او ویدئویی از محل برگزاری این جشنواره ارسال کرده است و با انتقاد از برخی از رسانه‌های داخلی می‌گوید: «خیلی تعجب‌آور است که خیلی‌ها در داخل کشور فیلم جدید فرهادی را ندیده‌اند و در مورد این فیلم اظهارنظر می‌کنند. ای کاش حسادت‌ها را در مورد یک فیلمسازی که می‌تواند بار دیگر باعث افتخار ایران شود کم کنیم.»

البته امید معلم در مورد فیلم «همه می‌دانند» نظر مستقیمی نداده است و فقط ترجیح داده که بگوید: «یخ جشنواره کن هنوز نشکسته است و هنوز شاهد فیلمی نبودیم که بتواند نظر همه منتقدان را جلب کند.» این اظهارات محتاطانه معلم، کمی وضعیت فیلم جدید فرهادی و مختصات این فیلم را بین سایر آثار حاضر در جشنواره فیلم کن مشخص می‌کند. با نگاهی به نظرات منتقدان سینمایی حاضر در جشنواره فیلم کن خواهیم دید، آنها شرایط فیلم جدید فرهادی را در مختصات جشنواره فیلم کن چگونه ترسیم می‌کنند.»

 «همه می‌دانند» ضعیف‌ترین فیلم فرهادی است

پیتر دیبروژ، منتقد نشریه «ورایتی» هم ازجمله منتقدانی بوده که درباره این فیلم گفته است: «ضعیف‌ترین فیلم فرهادی با تمام نقایصش بهتر از اکثریت درام‌های گیشه‌محور در اسپانیا، ‌فرانسه و حتی ایالات‌متحده است.»

او معتقد است: «مسیر فیلم‌سازی فرهادی به طرز مشکوکی در حال شبیه شدن به سینمای وودی آلن است، چندان که با بازیگرانی زیبا در کشورهای اروپایی یکی پس از دیگری به‌سرعت فیلم می‌سازد، گشت‌وگذار در سرتاسر دنیا خوب است ‌اما انتظار می‌رود که این فیلمساز صاحب سبک و بی‌اندازه بااستعداد، ‌از فرصت به دست آمده فعالیت در خارج از کشور برای انجام کارهای تحریک‌آمیزتر استفاده کند.»

اریک کُن منتقد نشریه «ایندی‌وایر» هم گفته است: «فیلم «همه ‌می‌دانند» کمی به سمت کارهای آبکی رفته و گره داستانی که جایگاهش در فیلم‌های آبکی لاتین بود، ‌اما ستاره‌های برجسته به آن کمک کردند تا بررسی قابل‌توجه از تاثیر طبقات و وضعیت اجتماعی تحت شرایط سخت را ارائه کنند.»

به‌عنوان مثال، «رویترز» طی روزهای اخیر درباره فیلم «همه می‌دانند» نوشته که فیلم به نوعی یک اثر کارآگاهی نفس‌گیر با بازی‌های مهیج یا ملودرامی آبکی است.
 
 فیلمی با ریتم کند و مضمونی سردرگم‌کننده

اظهارنظر متفاوت منتقدان و روزنامه‌نگاران خارجی درباره فیلم تازه فرهادی درحالی صورت می‌گیرد که طی روزهای اخیر، مجید موثقی در«شرق» درباره این فیلم مطلبی نوشته است. در این نقد آمده است: «فیلم «همه می‌دانند» اصغر فرهادی با ریتمی کند، ‌زمانی طولانی و فیلمنامه‌ای سردرگم به درد همان فیلم‌های افتتاحیه جشنواره‌های خارجی می‌خورد که معمولا نظر کسی را جلب نمی‌کنند! طبیعتا هیچ جشنواره‌‌ای نمی‌خواهد که از همان شب اول افتتاحیه بهترین فیلم و برگ برنده خود را رو کند، زیرا سطح توقع مخاطب بالا خواهد رفت. به همین‌ خاطر اکثر فیلم‌های افتتاحیه خارج از مسابقه نمایش داده می‌شوند که البته در مورد این فیلم چنین اتفاقی نمی‌افتد.»

 «همه می‌دانند»یک قدم عقب‌تر از فیلم «گذشته»‌

در بخش دیگری از این نقد آمده است: «این فیلم حتی نسبت به تجربه دیگر فرهادی، یعنی فیلم «گذشته» که در فرانسه ساخته شده بود، کار ضعیف‌تری از آب درآمده است. در فیلم «گذشته» علی مصفا پیوند فرهادی را با فرهنگ و خلق‌و‌خوی ایرانی به‌خوبی نشان می‌داد ‌‌و هسته مرکزی داستان با «مفهوم و تضاد شرق و غرب» پیوند نسبتا خوبی برقرار کرده بود اما در فیلم «همه می‌دانند»، فیلمساز به تجربه‌ای نو دست زده که مشخص است توان بالا بردن این وزنه سنگین را نداشته است، ‌زیرا تسلط روی یک فرهنگ بیگانه با نوشتن یک فیلمنامه و مشاهده عکسی در یک گروگانگیری در اسپانیا، کشف فوق‌العاده و نویی به حساب نمی‌آید. درست است که هنر سینما مرزی ندارد اما به‌سادگی هم نمی‌توان «ردیف‌های سه‌تار میرزاعبدا...» را با «گیتار اسپانیایی» درهم آمیخت‌ تا به یک تجربه مشترک فرهنگی رسید. زمانی این امر میسر می‌شود که هر دو زبان و فرهنگ به‌خوبی شناخته شوند. ‌حضور زوج پنه‌لوپه کروز و خاویر باردم طبیعتا طرفداران زیادی را به سالن سینما می‌کشاند و ممکن است فیلم فروش بدی نداشته باشد اما این فیلم در کارنامه فرهادی کار قابل‌تأملی به‌شمار نمی‌آید.»

در بخش دیگری از نقدی که روزنامه «شرق» نسبت به فیلم «همه می‌دانند» ابراز کرده آمده است: «ریتم حاصله از تمپوی درونی هیجان ‌برانگیزی برخوردار نیست تا مخاطب را با خود درگیر کند و فیلم با توجه به فیلمبرداری و فضا‌سازی خوب آن، فیلمنامه خوبی ندارد و این در حالی است که در کارهای قبلی فرهادی به‌ندرت چنین مشکلاتی در کارگردانی دیده می‌شود و او حداقل در روایت داستان همیشه خوب عمل کرده است. ‌به نظر می‌رسد که ادامه فیلمسازی برای کارگردانان شهیر ما در ایران همیشه تجربه بهتری را برای آنها رقم زده است، مگر آنکه اسباب سفر مهیا باشد.»

 نسخه‌ای شبیه فیلم «درباره الی...»

برخی از منتقدین معتقدند فیلم «همه می‌دانند» نسخه‌ای شبیه فیلم دیگر فرهادی یعنی «درباره الی...» است. شاید به این خاطر که مضمون «همه می‌دانند» هم مانند «درباره الی...» به زنی اشاره دارد که در پی ماجراهایی ناپدید می‌شود.

 فرهادی فیلمسازی واقع گراست

این درحالی است که بازیگران فیلم فرهادی همچنان به کیفیت و خوش‌ساخت بودن این فیلم تاکید می‌ورزند، چندان که خاویر باردم بازیگر این فیلم در تازه‌ترین مصاحبه خود با خبرگزاری «فرانسه»، قیاسی میان سینمای وودی آلن و سینمای فرهادی ارائه داده و گفته است: «اصغر فرهادی در قیاس با وودی آلن که «ویکی کریستینا بارسلونا» را ساخته بود بسیار واقع‌گراتر است و می‌تواند تماشاگر را روی صندلی میخکوب کند. »

 فیلمبرداری نامناسب برای فیلم فرهادی

بوید فن‌هویی از هالیوود ریپورتر ازجمله منتقدانی است که ساخته جدید کارگردان «درباره الی...» را اصلا دوست نداشته است. او در بخشی از یادداشتش در مورد فیلم می‌نویسد: ««همه می‌دانند» چند راز بزرگ در آستین خودش دارد اما متاسفانه آنها به هیچ عنوان نمی‌توانند همان اثری را داشته باشند که در آثار گذشته فرهادی داشتند.» وی معتقد است رئالیسم ساده‌ای که در قاب‌های حسین جعفریان و محمود کلاری که فیلمبردارهای سابق فرهادی بودند، وجود داشت، در کار خوزه لوییز آلکاین، فیلمبردار «همه می‌دانند» وجود ندارد. به عقیده فن‌هویی، این نوع فیلمبرداری به درد فیلم‌های آلمادوار می‌خورد و برای فیلم فرهادی وصله ناجور است.  از برآیند دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسان و منتقدان سینمایی بین‌المللی این‌طور برمی‌آید که فیلم تازه فرهادی نتوانسته آن‌طورکه باید نظر جمعی منتقدان سینمایی را جلب کند. همان‌طور که در نخستین نظرات منتقدان بین‌المللی و تحریریه نشریه «اسکرین دیلی» در واکنش به فیلم «همه می‌دانند» اصغر فرهادی منتشر شد، این فیلم توانست میانگین ۸/۱ درصد را از پنج ستاره دریافت کند.

   راز یک جنایت در روستایی در اسپانیا

زوج پنه‌لوپه کروز و خاویر باردم در این فیلم که زبان آن اسپانیایی است در مورد جنایتی وحشتناک در روستایی در اسپانیا، ‌نقش‌آفرینی کرده‌اند. اصغر فرهادی ایرانی و برنده دو جایزه اسکار، ‌نویسندگی و کارگردانی فیلم را به‌عهده داشته است. ‌کروز نقش «لارا» را بازی می‌کند که شوهرش را در آرژانتین تنها گذاشته و همراه با پسر و دخترشان برای شرکت در مراسم عروسی در روستای زادگاهش به اسپانیا سفر می‌کند. «پاکو» هم با نقش‌آفرینی باردم، ‌معشوقه قبلی او، روح و حیات این مراسم است تا اینکه اتفاقات تکان‌دهنده‌ای رقم می‌خورد.» این فیلم به باور منتقدین بین‌المللی درامی کارآگاهی است و ماجرای یک زوج را روایت می‌کند که دستخوش اتفاقات زیادی می‌شوند.

منبع: فرهیختگان