حلقه وصل: به بهانه گرامیداشت سالروز دیدار گروه های جهادی با حضرت ایت الله خامنه ای میزگردی با موضوع تعامل هنرمندان وگروههای جهادی و ضرورت انعکاس هنری فعالیتهای جهادی و انواع مدلهای آن، به همت جمعی از گروههای جهادی و هنرمندان شیراز برگزار شد.
بخش اول جلسه به معرفی مدعوین گذشت و نماینده گروههای جهادی حاضر فعالیتها و ظرفیتهای گروه خود را توضیح دادند. در بخش بعدی جهادیها و هنرمندان نظرات خود را پیرامون نحوه تعامل با یکدیگر ارائه دادند.
حجت رحیمی مسئول گروه جهادی شهید مالکوم ایکس که سالها در حوزه آبرسانی به روستاهای فاقد آب آشامیدنی در سیستان و بلوچستان فعالیت دارد، با توجه به تجربه همراهی هنرمندان و اهالی رسانه با این گروه موفق گفت: تاکنون هنرمندان و اهالی رسانه با اینکه انعکاس فعالیتهای جهادی منفعت اقتصادی ندارد، همکاری خوبی داشتند که جای تشکر دارد اما بهتراست برای تحقق این فرمان یک متولی برای تأمین هزینههای انعکاس هنری فعالیتها، گروههای جهادی را پشتیبانی کند.
وی ادامه داد: انتظار میرود بسیج سازندگی در تأمین تجهیزات لازم، بودجه و نیروی متمرکز، جهادیها را حمایت کند. ما هم آمادگی داریم تجربیات و تجهیزات خود را در اختیار سایر گروهها قرار دهیم.
وی با بیان اینکه استفاده از هنر کار را ماندگار میکند، خاطرنشان کرد: گروههای جهادی برای رشد و رسیدن به طراز انقلاب نیز به رسانه نیاز دارند. شاخصهای گروه جهادی طراز را هم باید رسانهای کرد تا باعث رشد همه گروههای جهادی باشد.
رحیمی منفی نگری را از آسیبهای انعکاس فعالیتهای جهادی دانست و گفت: معمولاً در گزارشها، مشکلات بیشتر ضریب داده میشوند و به ظرفیتها و اصلاح آسیبها کمتر پرداخته میشود. البته ذائقه مخاطب هم دخیل است و این مدل را بیشتر میپسندد. اما با توجه به رسالت جهادیها لازم است در انعکاس فعالیتها روی نکات مثبت هم تمرکز کنیم که یاس و ناامیدی به جامعه هجوم نبرد.
میثم محمدی نویسنده اولین روایت جهادی استان با ذکر تجربیاتی از اردوی جهادی گروه نادیان که منجر به تولید کتاب (اینجا رودخانهای جاریست) شد، تاکید کرد: پیشنهاد میکنم همه هنرمندان سعی کنند یک اردوی جهادی بروند. این اردوها پراز سوژههای ناب است که جز با رویارویی و درک مستقیم نمیتوان از آنها نوشت. هر هنرمندی یکبار این فضا را تجربه کند، دلداده انعکاس این سوژههای ناب و همراه دائمی جهادیها خواهد شد.
وی با گلایه از کم لطفی متولیان فرهنگی ابراز داشت: این فاجعه هست که طی یکسال از گذشت چاپ این اثر فقط خود جهادیها برای تولید و توزیع و معرفی اثر تلاش کردند.
این نویسنده خوش ذوق با ابراز رضایت از نتیجه کار و رسیدن اثر به دست مخاطب واقعی با تبلیغ جهادی چهره به چهره به جهادیها و دوستداران داستان و ادبیات مژده داد: با خاطرات نابی که از همراهی گروه نادیان به یادگار دارم همچنین مشاهدات جهادی در روزگار کرونا و بخصوص آشنایی با گروه جهادی شهید مسرور در حال نوشتن یک مجموعه داستانک جهادی هستم که بزودی آماده چاپ خواهد شد.
ارتباط مستقیم جهادیها با هنرمندان جلوی کار غیر کیفی رسانهای و استفاده ابزاری را میگیرد
نجمه اشرفی نماینده گروه جهادی نادیان نیز به ابتذال رسانهای در کارهای جهادی توسط برخی نهادها و ادارات که ارتباط فعالیتهای جهادی و رسانه را در گزارش تصویری از بستههای معیشتی کارتن پیچ شده خلاصه کردهاند و جلب توجه رسانه به تعدا دو حجم بستهها اشاره کرد و گفت: ارتباط مستقیم و مناسب و بدون واسطه گروههای جهادی با رسانهها و هنرمندان و انعکاس هنری انواع مختلف فعالیتهای جهادی میتواند جلوی این ابتذال و استفاده ابزاری و گزارش کاری را بگیرد.
وی تاکید کرد: انعکاس هنری فعالیتهای جهادی توجیه اقتصادی ندارد و کار پرسود یا راحتی نیست اما کم لطفی متولیان امر و فراز و نشیبهای مسیر، تکلیف را از جهادیها ساقط نمیکند. قطعاً اینکه مخاطب اصلی این فرمان جهادیها هستند، بی حکمت نیست. جهادیها نباید بگذارند این فرمان نه مادهای به بقیه فرمانهای بر زمین مانده رهبر اضافه شود.
انقلابیها به انقلاب برگردید
بیژن کیا که کارنامه درخشانی در حوزه رمان و ادبیات دارد نیز در این نشست خطاب به حضار گفت: بچههای انقلابی به انقلاب برگردید. ساختارهایی که به ما ارث رسیده اشکال دارد و از ترویج گفتمان انقلابی عاجز است. گاهی مدیر هم بخواهد کار کند در ساختار گیر میکند و ناچار به سمت بروکراسی میرود. در این شرایط چارهای نیست جز اینکه با گفتمان جهادی کار را پیش ببریم. هرچه از گفتمان انقلاب اسلامی دور بشویم درگیر ساختارهایی میشویم که دست و پای ما را میبندد.
وی با رسم مثلثی قاعده آن را ضرورت اطلاع رسانی درباره فعالیتهای جهادی دانست و گفت: جامعه حق دارد که بداند. اینکه کار جهادی را به خاطر دوری از ریا، یا ضعف امکانات و ارتباطات درست اطلاع رسانی نکنیم اجحاف است. جامعه دارد دچار یاس میشود و احساس تنهایی میکند. تمام گروههای جهادی باید اطلاع رسانی به مردم را جدی بگیرند و فکر فضایی باشند که تمام اطلاعات گروهها بعد از آنالیز در آن فضا منتشر شده و به دست مخاطبان برسد. جای این اطلاع رسانی خالی است.
این نویسنده و کارشناس هنری تاکید کرد: دربخش میانی مثلث گروههای جهادی باید برای توانمندسازی هنری چارهای بیندیشند. برای تحقق این فرمان لازم است که گروههای جهادی در حوزه هنر و رسانه توانمند شوند و این از وظایف هنرمندان و اهالی رسانه است. باید یک نفر که به جمع جهادیها میرود دست بقیه راهم بگیرد و آنها را بهم متصل کند.
کیا با اشاره به بروکراسی اداری و مشکلات ناشی از آنکه ثمر دادن کار را سد میکند، تصریح کرد: در قسمت رأس مثلث که مساحتی هم ندارد هنرمندان وگروههای جهادی میتوانند به سازمانهای متولی نزدیک شوند که مثلاً در تولید فیلم سینمایی، یک قطعه موسیقیایی یا یک رمان، جلب حمایت کنند اما نباید کل کار را به نهادها و ادارات گره زد.
بزرگترین دستاورد ما در این چهاردهه این است که فهمیدیم ساختارها کمکی به ما نمیکنند.
جهادیها چه توقعی از هنرمندان دارند؟
حجت الاسلام رضا طبیب زاده نیز در ادامه این گفتگو دو مدل برای تعامل هنرمندان و جهادیها توضیح داد و گفت: یک مساله اساسی و مبنایی این است که روشن کنیم که در تعامل هنرمند و گروههای جهادی چه توقعی از هنرمند داریم؟
آیا انتظار ما این است که هنرمند بیاید و کار ویژه خود را انجام دهد و فعالیت جهادی و زیست جهادی هم تجربه کند و آثار این تجربه در آثار هنری اش نمودار شود یا هنر یک ابزار است برای انتقال مطلب و ارائه گزارش کار؟ این دو نگاه باهم فرق دارد.
وی تصریح کرد: اگر توقع از هنر برای گزارش کار است؟ این کار شعر نیست. شعر محرک است. میشود به شاعر گفت بیا شعر بگو که مردم با کار جهادیها آشنا شوند و بیشتر کمک کنند یا امیدوار شوند و از یاس دور شوند. یک مدل، همراه کردن هنرمندان و تولید چندین اثر و آمار دادن است که معمولاً مطلوب نهادها و ادارات هم هست چون گزارش کار زودبازده دارد.
وی گفت: مدل دیگر این است که من هنرمند در محیط اردوهای جهادی قرار بگیرم و متأثر از محیط، زیست جهادی را تجربه کنم و روحیه جهادی، زمینه کارها و آثار تولیدی من بشود. که این حالت به ایده آل نزدیکتر است و تعامل پایدار و موثری بین هنرمندان و جهادیها شکل میدهد.
طبیب زاده که سابقه همکاری یا نهادهای فرهنگی و هنری را نیز در کارنامه دارد تاکید کرد: علاوه بر تولید باید برای عرضه آثار هم فکر اساسی شود که به دست مخاطب واقعی برسد. جا دارد نهادهای متولی به جای خرید کتاب و خاک خوردن در انبار، در هزینه تولید کمک کنند. حلقه توزیع جهادیها قوی تراست خودشان بهتر میتوانند توزیع کنند.
وی همچنین به ضرورت توجه به انواع قالبهای هنری اشاره کرد و گفت: من طلبه بگویم بهتراست، از موسیقی هم برای ترویج و انعکاس فعالیت جهادی استفاده کنید که خیلی میتواند موثرتر از شعر و داستان و خاطره باشد. تولید یک قطعه موسیقی، شاعر و موزیسین و خواننده میطلبد. همه این اقشار، زیست جهادی را میچشند و عرضه آن هم سریعتر و کم هزینه تر خواهد بود.
حجتالاسلام طبیب زاده که دستی در دنیای شعر و شاعری دارد و دانش آموخته جامعه شناسی است دو پیشنهاد هم به جهادیها داد.
وی افزود: یکی از راهکارهای اساسی برای محرومیت زدایی پرهیز از برچسب زنی به مناطق و مبارزه با برچسبهای منفی است که جرم خیزی و پیامدهای منفی را برای اهالی بیشتر میکند.
طبیب زاده ادامه داد: برچسب زنی معکوس هم تا حد زیادی به کاهش آسیبهای اجتماعی یک منطقه کمک میکند. وقتی یک محله به نام هنرمند محلی یا یک ورزشکار یا یک فرد موفق معروف شود بار محرومیت و برچسبهای منفی و آسیبهای اجتماعی در آن محله کاهش پیدا میکند. علاوه بر آن جهادیها باید به توسعه متوازن هم توجه کنند.
وی گفت: وقتی آب یا برق به روستایی به ارمغان میبرید سبک زندگی آنها را تغیر میدهید. به این تغییرات و پیامدهای آن و هدایت آنها به سمت توسعه متوازن باید توجه کرد.
فاطمه رحیمی نویسنده توانمند استان فارسی که همکاریهای موفقی با ناشران کشوری دارد نیز به تأثیر انتخاب ناشر خوب در فرآیند تولید اثر اشاره کرد و گفت: انتخاب یک ناشر قوی میتواند بسیاری از مشکلات پیش روی تولید محصولات فرهنگی مکتوب را کاهش دهد. متأسفانه بارها گفتیم فارس و شیراز در این زمینه خیلی ضعیف است. اما هنوز ارادهای بر حل مشکل نشر ندیدیم و چاره کار خود را همکاری با ناشران کشوری میدانیم.
پارادوکس تعامل هنرمند و جهادی باید حل شود
محمد حسن استرحام مسئول مؤسسه ترنم آفتاب نیز ابراز داشت: ما در بحث تعامل هنرمند و جهادی پارادوکسی داریم که باید حل شود. جهادی به گمنامی و اخلاص و دوری از ریا اعتقاد دارد و هنرمند طالب شنیدن و انعکاس دادن است و وظیفه دارد اطلاع رسانی کند. برای حل این پارادوکس لازم است هردو طرف وظیفه خود را با دقت و وسواس انجام دهند و جایشان عوض نشود. گروه جهادی با اخلاص کار خود را پیش ببرند و هنرمندان مجدانه پیگیر انعکاس هنری فعالیتها باشند.
وی ارائه و بروز سرمایه اجتماعی که ماحصل فعالیتهای جهادی هستند را بسیار شوق برانگیز دانست و گفت: آحاد جامعه به این مهم نیاز دارند. اکنون دنیا تشنه مفاهیمی چون تعاون و انفاق و وقف است. یکی از کارهای اساسی این است که گروههای جهادی مجهز به واحد بینالملل شوند. چرا که اگر روایت جهادیها جهانی شود، در گسترش و صدور انقلاب ضریب بالایی خواهند داشت.
حسین علی مددی از فعالان رسانهای که همراهی خوبی با گروههای جهادی در کارنامه خود دارد نیز در این جلسه یادآور شد: ما باید همه اقشار و سلایق که فعالیت جهادی دارند در کنار هم ببینیم و از خط کشیهای سلیقگی فاصله بگیریم. ما اقشار مختلف مردم را در بحرانها میبینیم که در فعالیتهای جهادی جانفشانی میکنند اما جای آنها در جلسات خالی است.
وی عدم انسجام بین گروههای جهادی را نیز از مشکلات اساسی دانست و گفت: علاوه بر انسجام بین گروهی، گروه جهادی مطالبه گر یا تیمهای مطالبه گری در همه گروههای جهادی هم میتواند راهگشای خیلی از مشکلات باشد. گاهی لازم نیست گروه جهادی خودش برای رفع مشکل وارد کار عملیاتی شود. بلکه بهتر است از نهاد و اداره متولی که کم کاری اش مشکل ساز شده با مطالبه جدی بخواهیم که پای کار بیاید.
وی در خصوص ضرورت ارتباط رسانهای جهادیها نیز توضیح داد: گزارش دادن یا انعکاس هنری همیشه مساوی با ریا نیست. اصلاً حاج آقای قرائتی در یکی از سخنرانی هایشان تاکید دارند برای ترویج خیر گاهی عمداً ریا کنید این مساله را باید بین خودمان حل کنیم.
هادی خسروی نیز بر نظم اینگونه جلسات و استمرار تا حصول نتیجه و رسیدن به مدل تاکید کرد.
نهادهای فرهنگی با پشتیبانی تجهیزاتی و آموزشی جهادیها را یاری کنند
در ادامه جلسه هاشم عرفانمنش که کتاب عکسش از ایثار کادر درمان در روزگار کرونا ماندگار شد، بر لزوم توجه به همه اقشار علاقمند به فعالیتهای جهادی تاکید کرد و گفت: نهادهای فرهنگی هنری اگر توان انسانی لازم برای پوشش انعکاس هنری فعالیتهای جهادی ندارند، حداقل تجهیزات خود را در اختیار هنرمندانی بگذارند که در این حوزه داوطلب هستند. این کمک بزرگی در این راستا است. نهادها تجهیزات خوبی دارند که گاهی اوقات بلا استفاده است. از طرفی نهادها و متولیان فرهنگی میتوانند در بحث آموزش دادن و توانمند کردن خود جهادیها هم حمایت مؤثری داشته باشند.
وی افزود: کار هنری درباره کرونا را نباید فراموش کنیم. هنوز خیلی جای کار وجود دارد. در گام اول با عکس و فیلم و در گامهای بعدی شعر وداستان میتوان به این موضوع پرداخت.
حجت الاسلام ذاکری که از جهادیهای مستقر در بیمارستان سنتر کروناست و علاوه بر خاطرات جهادی تبلیغی، گنجینه خاطرات جهادی متنوعی از امدادرسانی در سیل و زلزله و کرونا در سینه دارد، نیز انسجام جهادیها و اطلاع از نیازها و ظرفیتها را ضروری دانست و گفت: لازم است یک بانک اطلاعاتی از نیازهای مناطق و ظرفیتهای گروههای جهادی مختلف داشته باشیم و همه از آن مطلع باشیم که کارها بهتر و موثرتر پیش برود.
حوزه هنری در زمینه تولید آثار جهادی آماده حمایت است
وحید نمازی رئیس جدید حوزه هنری فارس که توسط هنرمندان به این میزگرد دعوت شده بود، در بخش پایانی جلسه افزود: ما تکالیفی در حوزه هنری داریم که یکی از آنها انعکاس همین فعالیتهای امید بخش جهادی است که وظیفه خود میدانیم در این زمینه با جهادیها همراه شویم.
وی با اشاره به اینکه مخاطب فرمان رهبری خود گروههای جهادی بودند، اظهار داشت: با توجه به محدودیت توان حوزه و تعداد هنرمندها و تعدد رسالت هنری در حوزههای مختلف ما چارهای جز توانمند کردن خود گروهها برای انعکاس هنری فعالیتهایشان نداریم. البته برنامه داریم که باهمکاری بسیج سازندگی هنرمندان هم در معرض کارهای جهادی قرار دهیم و اردوی جهادی هنرمندان را راه اندازی کنیم.
نمازی خاطرنشان کرد: در عرصه توزیع محصولات جهادی نمیشود از حوزه توقع داشت. این امر متولیان دیگری دارد اما وظیفه ما در بخش تولید محصولات هنری است و در این بخش این ظرفیت را میتوانیم در خدمت گروههای جهادی قرار دهیم در صورتی که بتوانند نظام کارشناسی حوزه را طی کنند. حتی در سال یکی دو اثر جهادی هم تولید شود این انعکاس هنری به گوش خیلیها میرسد و کار گستردهتر خواهد شد.
اسماعیل قزل سفلی مسئول بسیج سازندگی فارس نیز که از طرف جهادیها به جلسه دعوت شده بود، با تاکید بر اینکه روایت جهادی خودش یک جهاد لازم دارد، افزود: سبد خدمات بچههای جهادی خیلی متنوع و گسترده شده است ما که خادم بچههای جهادی هستیم گاهی از آنها جا میمانیم.جهادیها در خیلی از زمینهها جلوتر از ما هستند.
وی ضمن تشکر از دستاندرکاران این جلسه تصریح کرد: انعکاس فعالیتهای جهادیها از عهده ظرفیتهای دولتی و غیردولتی برنمی آید لازم است خود جهادیها واحد هنر و رسانه داشته باشند. در ابتدای کار هم خیلی تجهیزات تخصصی لازم نیست. وقتی اراده بر انجام کار باشد، با همین گوشیها هم خیلی کارها میتوان کرد. البته ظرفیتهای هنری و رسانهای ما هم کم نیست ولی جای اقدام جبههای برای استفاده حداکثری از این ظرفیتها خالی است.
مسئول بسیج سازندگی فارس عنوان کرد: ما در بسیج سازندگی و حوزه هنری و صدا و سیما، سازمان اوج، بسیج هنرمندان و خانه طراحان و… باید کنار هم قرار بگیریم و از این جریان جهادی بلوغ یافته حمایت کنیم.