به گزارش حلقه وصل، یکی از زیباترین خاطراتی که در ذهن جنبش دانشجویی از افطاری ماه رمضان باقی می‌ماند، دیدار رمضانی با مقام‌معظم‌رهبری است. خیل عظیمی از دانشجویان هر سال از اقصی نقاط کشور در محل بیت رهبری گردهم می‌آمدند تا مسائل، مشکلات و چالش‌هایی که در دانشگاه و جامعه با آن روبه‌رو هستند را بی‌پرده و صراحتا با ایشان در میان بگذارند. مقام‌معظم‌رهبری نیز در پی سخنرانی دانشجویان همواره به پاسخ و پیگیری این مطالبه‌ها می‌پردازند. اما دو سالی است که با شیوع ویروس کرونا این دیدار رنگ و بوی پرشور دانشجویی خود را از دست داده و به دیداری مجازی با تعدادی محدود مبدل گشته است.
امسال نیز نمایندگان دانشجویی مهمان سفره مقام‌معظم‌رهبری، در واپسین روزهای ماه مبارک رمضان هستند. از این‌رو به سراغ نمایندگان تشکل‌های دانشجویی که در سال‌های گذشته مقابل رهبری به ایراد سخنرانی پرداختند رفتیم و پیشنهادها و نقطه‌نظرهای آنها را درباره نکاتی که نمایندگان دانشجویی در برابر رهبری امسال می‌توانند ارائه کنند، جویا شدیم.
دانشجویان در ارائه متن یک‌دست و حول یک‌محور پیش بروند
امین سلیمی، نماینده بسیج دانشجویی در دیدار با رهبری سال ۹۶، پیرامون نکاتی که دانشجویان در دیدار با رهبری باید رعایت کنند، گفت: «اینکه دانشجویان تحلیل خودشان از وضعیت کشور را ارائه کنند، امر بدی نیست؛ چراکه نوع نگاه خودشان به مسائل را به رهبری ارائه می‌کنند و رهبری نیز به آن واقف می‌شوند، اما این تحلیل باید همراه با آسیب‌شناسی دقیق بوده و مشتمل بر راهکار باشد. تشکل باید چند مساله را در بطن فعالیت‌های خود درنظر بگیرد و چالش‌ها و تبعات آن را بررسی کرده و راهکاری درباره آن در متن ارائه دهد.» وی افزود: «متنی که کشکولی از مسائل سیاسی و فرهنگی و موارد جزئی باشد از نظر من مطلوب نیست، بلکه اگر درباره یک مساله کلان از صفر تا صد تحلیل شود و ارائه راهکار داده شود تا جریان کشور به کدام سمت برود، بسیار مهم‌تر و مفیدتر است. سال ۹۶ ما دسته‌بندی کرده بودیم چالش‌های داخلی و دشمنان خارجی و سازوکارهای اشتباه را و چند مثال درباره آنها زدیم که این سازوکارها اشتباه است و باید اصلاح رویه شود به مدلی که پیشنهاد دادیم.»
متن سخنرانی نباید مملو از کنایه‌های ژورنالیستی باشد
سلیمی اظهار کرد: «مدل ارائه متن دانشجویی نباید مملو از کنایه‌های سیاسی و ژورنالیستی باشد برخی متن‌ها کنایه‌های سیاسی داغ دارد و خیلی هم پخش می‌شود؛ در رسانه‌ها، به‌عنوان نمک متن هم چیز خوبی است، اما رو به جلو و راهبردی نیست و از وزانت متن کم می‌کند.»
جنبش دانشجویی مامور به مطالبه آرمان‌های انقلاب است
علی طلوعی، نماینده بسیج دانشجویی در دیدار رهبری سال ۹۹ پیرامون نکاتی که دانشجویان در دیدار با رهبری باید به آن توجه داشته باشند، گفت: «برای مجموعه جنبش دانشجویی و جریان دانشجویی ماموریتی از فرمایشات امامین انقلاب استنباط می‌شود که برایشان حفظ اصل حرکت و جهت نهضت به‌سمت آرمان‌ها مهم است و مامور به رصد دائمی اوضاع کشور و نهادهای مختلف و پیگیری و مطالبه‌گری آرمان‌های نهضت هستند.» وی افزود: «درواقع آن نقطه‌ای از نظام اجتماعی ما که ماموریت پیگیری دائمی آرمان‌ها را دارد بر دوش دانشجویان و جنبش دانشجویی گذاشته شده است. آرمان‌هایی از قبیل استقلال، آزادی، جمهوریت، عدالت، مبارزه با محرومیت، حمایت از مستضعفان، مبارزه با مستکبران، ماموریت جهانی انقلاب و عدالتخواهی در سطح بین‌الملل، حمایت از مظلومان، رفاه و پیشرفت آبادانی کشور، توسعه علمی کشور و... اینها ماموریت است که مامور رصد و پیگیری و مطالبه تحقق این آرمان‌ها، جنبش دانشجویی است.»
مطرح کردن چالش‌های ذهنی روز جامعه با رهبری
طلوعی با اشاره به اهمیت دیدار رهبری با دانشجویان، گفت: «جنبش دانشجویی در این سال‌ها توفیق این را داشته است که یک جلسه‌ای با امکان گفت‌وگوی مستقیم با ولی‌معظم را داشته باشد و حرف‌هایش را مستقیم و بدون‌واسطه با ایشان درمیان بگذارد. اجمالا دست‌فرمانی که به ذهن من می‌رسد که به دوستان‌مان پیشنهاد دهم، چند مدل و قسم صحبت کردن است که به‌نظرم همه ارزشمند و لازم است. مورد اول اینکه حتما ما و بچه‌های فعال در عرصه دانشجویی یک‌سری سوالات اندیشه‌ای نوعا بی‌پاسخ و یک‌سری ابهامات ذهنی داریم که نیاز به پاسخ دادن به آنها هستیم. مثل اینکه نقش اجتماعی زن چگونه باید باشد یا مثلا بسترهای مناسب افزایش مشارکت مردمی در اداره حاکمیت چه باید باشد. مثلا اینکه چگونگی عبور از جریان‌های صاحب قدرت و ثروت در عرصه سیاست و امکان بروز اراده‌های مردمی در جریان انقلابی و سوالاتی از این جنس که نیازمند هدایت و راهبری ولی‌معظم است و سوال‌های فکری‌ای که ما داریم و باید از ایشان بپرسیم.»
تحلیل کلان از مسائل جامعه ارائه دهند
مسئول بسیج سابق دانشگاه تهران، ادامه داد: «مدل دوم صحبت‌کردنی که قابل بحث است، این است که بچه‌های دانشجو یک تحلیل کلانی از وضعیت انقلاب به همان جهت آرمانی و نهضتی ارائه دهند، حرکت کلی انقلاب را تحلیل کنند و این تحلیل را در اختیار ولی‌معظم قرار دهند از این باب که ما فهم امروز خودمان را به ایشان عرضه کنیم و به‌نظرم دیدن رشدها و پیشرفت‌های فکری در بچه‌های ما خیلی کمک می‌کند به اینکه هم بچه‌های ما روشن شوند و هم اینکه آقا ببینند که چند درصد از بچه‌ها با ایشان جلو آمدند و حرفهای ایشان را می‌فهمند و آیا اصلا امکان این را دارند که افق جدیدی را برای ما باز کنند یا نه و یا ماموریت‌های جدیدی را به ما بدهند (از این بگذریم که ماموریت‌های قبلی را انجام دادیم که ماموریت‌های جدید بدهند) ولی خود اینکه امام ببیند مأموم چقدر حرفش را فهمیده است و با آن همراه شده به‌نظرم مهم و ارزشمند است.» وی در ادامه افزود: «بحث سومی هم که قابل طرح و بحث است گفتن نظرات دانشجویان درمورد نهادهای مختلف حاکمیتی و دولتی و اجرایی و سیاست‌های مختلف حتی جزئی که در ارگان‌های مختلف دارد پیاده می‌شود، حالا چه به‌صورت اخص دانشگاه و محیطی که دانشجو به‌طور کلی در آن نفس می‌کشد اعم از اساتید و مدل اداره دانشگاه و وضعیت جریان دانشجویی و اوضاع فرهنگی و مذهبی و... چه به‌معنای کل کشور از سیاست‌های مختلف در مجلس و مجمع تشخیص مصلحت و دولت و... دارد پیش می‌رود و طرح‌های مختلفی که توسط این ارگان‌های مختلف دارد پیگیری می‌شود.
تشکل‌ها مراقب باشند فضای رسانه‌ای به بیان محتوا غلبه نکند
اسماعیل کوهی‌مقدم، نماینده دفتر اتحادیه تحکیم وحدت در دیدار رهبری با دانشجویان سال ۹۷، پیرامون مسائلی که دانشجویان در دیدار با رهبری باید آن را مدنظر داشته باشند، گفت: «به‌صورت کلی به دانشجویان تشکل‌های دانشجویی و افرادی که تریبون دارند، توصیه اولم این است که برای رسانه‌ای و دیده شدن در رسانه و به‌اصطلاح آسانسور رسانه برای دیدار، صرفا محدود به موضوعاتی نشوند که برای رسانه‌ها حائز اهمیت است. صرفا به‌خاطر اینکه فضای مجازی مثل توئیتر و اینستاگرام و یا رسانه‌های رسمی به یک اتفاقی واکنش نشان می‌دهند، به آن اشاره نکنیم و یا بی‌دلیل مطلبی را مهم جلوه ندهیم و خارج از دایره انصاف درباره مسائل صحبت نکنیم تا رسانه بخواهد واکنش نشان دهد.» وی افزود: «مخصوصا در این چند سال اخیر به این آفت نزدیک شدیم و مشاهده می‌شود توامان با نیت خیری که در مطالب تشکل‌ها دیده می‌شود و مطالبه را اثربخش‌تر می‌کند در مواقعی مطالبه‌گری را خارج از حد انصاف و بیان بیش از حد رسانه‌ای مطرح می‌کنند که باید از این نوع رفتارها دوری شود.»
صحبت‌های انتزاعی در متن نباید باشد
کوهی‌مقدم با اشاره به برحذر بودن از صحبت‌های دور از واقعیت، گفت: «نکته بعدی که باید به آن توجه داشت این است که دانشجویان در این دیدار باید از صحبت‌های کلی، بی‌محتوا و انتزاعی دوری کنند. از تشکل دانشجویی انتظار نمی‌رود برای اصلاح وضع اقتصادی و یا دیگر موضوعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی اگر نظر و انتقادی بیان می‌کنند، پیشنهاد دقیق و طرح را به‌صورت ریز و با جزئیات ارائه کنند و این کار تشکل نیست، اما اینکه صرفا به نقد یک جمله و صحبت‌هایی که به‌صورت عمومی در جامعه مطرح می‌شود، بسنده کنند هم کار تاثیرگذاری نیست بلکه باید منظور خود را دقیق و در یک لایه عمیق‌تر بیان کنند.»
ظرفیت فکری نخبگانی دانشجویان در ارائه سخنان به رهبری به‌کار گرفته شود
دبیر سابق دفتر اتحادیه تحکیم وحدت دانشجویان ادامه داد: «بهتر است از ظرفیت فکری نخبگان دانشجویی و نماینده تشکل‌ها که صدای دانشگاه هستند، در این سخنرانی استفاده شود و صحبتی دقیق‌تر و عمیق‌تر از فضای رسانه‌ای مطرح کنند. به‌نحوی‌که به‌سمت جلو و رفع مشکل قدم بردارند و مسائل را کمی جزئی‌تر و دقیق‌تر با راهکار بیان کنند. نکته سوم این است که باید سطح دیدار را حفظ کنند، جنس و نوع مطالبی که ارائه می‌شود در شأن رهبری و دیدار رهبری باشد، گاهی دانشجویان مطالبه را برای رفع تکلیف و برداشتن مسئولیت از دوش خودشان که صرفا موضوعی را از پروسه قانونی مشخصی باید مطالبه کنند، از دیدار رهبری پیگیری می‌کنند. این دیدار نباید باعث تنبلی تشکل‌ها شود. بهتر است اول موضوعی را از نهاد مربوطه پیگیری کنند. همچنین باید از تقلیل پرهیز کنند، صحبت از فلان مساله اجرایی تشکلی و جزئی مربوط به تشکل خود و یا اختلاف با تشکل‌ها پرهیز شود.» وی در پایان تصریح کرد: «نکته آخر به‌صورت کلی، تجربه نشان داده است که این دیدار می‌تواند مطالبات جریان دانشجویی را تحت‌تاثیر قرار بدهد. شاید فردی خارج از دیدار فلان جمله و یا مطالبه را در رسانه دیده و در دیدار مثلا گفته شد که جنگ را با ۲۰ساله‌ها پیروز شدیم و اقتصاد را با ۶۰ ساله‌ها باختیم، درحالی‌که این یک جمله رسانه‌ای است و تاثیری در جریان دانشجویی ندارد و فقط صرفا جمله رسانه‌ای بود. در بحث پیگیری مطالبات خصوصی‌سازی که رهبری تایید فرمودند و راهی را باز کردند و پیگیری نهادهای حاکمیتی مثل صداوسیما و نهادهای فرهنگی و همچنین انتقاد تشکل‌ها از این مساله خطی را برای پاسخگو کردن نهادها باز می‌کند و تاثیرات مهمی برای مطالبات دانشجویی دارد. تشکل‌ها باید این موضوع را هم مدنظر داشته باشند، البته وجه رسانه‌ای متن مهم است، اما اصلا نباید بیان رسانه‌ای بر محتوا غلبه کند.»
تشکل‌ها نسبت به مسائل دانشگاه و جوانان نظر داشته باشند
سجاد اسدی، نماینده اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل در دیدار رهبری با دانشجویان سال ۹۹، پیرامون نکاتی که دانشجویان در صحبت با رهبری باید به آن توجه داشته باشند، گفت: «یکی از عمده‌ترین موارد که در دیدار با رهبری باید به آن توجه داشت این است که متن تشکل‌ها و اتحادیه حاوی امیدواری به آینده انقلاب اسلامی باشد. ما ضعف بسیار داریم، بنا بوده به اهدافی برسیم و برنامه‌ریزی داشته باشیم که نتوانستیم، اما واقعیت‌ها را هم باید توجه کرد.»
وی افزود: «خیلی از مسائل وجود دارد که دیده نمی‌شود، خیلی از پیشرفت‌ها را درنظر نمی‌گیریم و با توجه به این واقعیت‌ها، باید جمهوری اسلامی را نگاه و نقد کنیم. قطعا کاستی‌هایی وجود دارد که نیازمند به تغییر است و از نظر ما که موضوع نوگرایی در حکومت را مطرح می‌کنیم و یا موضوع تحول (که این بحث سال گذشته توسط رهبری مطرح شد) و این مطلب در درون خود این موضوع را دارد که در بسیاری از موارد بازنگری در فرآیند و سیستم و حتی بخشی از ساختار، رفتارها نیاز به اصلاحات و تغییرات با نگاه انتقادی و بلندنظرانه دارد که باید صورت بگیرد.»
جنبش دانشجویی در ایجاد تغییرات برای اهداف انقلاب باید موثر باشد
اسدی با اشاره به نقش مهم جنبش دانشجویی در ایجاد تغییر و تحولات و در روند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کشور، گفت: «ما باید در بسیاری از موارد تغییراتی صورت بدهیم که بتوانیم مسیر انقلاب اسلامی برای اهداف و غایت خود را تسهیل ببخشیم و اثرگذار باشیم، به‌شرطی‌که حواس‌مان به تمام واقعیت‌ها در کنار هم باشد و در کنار این موارد، راضی به وضع موجود نباشیم، شاید این اتفاقات نشأت‌گرفته از مساله محافظه‌کاری است که برای جنبش دانشجویی در مرحله قبل از انقلاب اسلامی قتلگاه محسوب می‌شد. تشکل دانشجویی که به‌عنوان یک گروه پیشتاز در جامعه است، اگر بخواهد در هر زمانی با نگاه محافظه‌کارانه به وضعیت موجود جامعه راضی باشد و آن را غایت پیشرفت، عدالت و آزادی بداند، قطعا نمی‌تواند کمکی برای جامعه باشد و رسالت خود را اجرا کند.»
متن سخنرانی مقابل رهبری پیرامون فضای فعلی جامعه باشد
دبیر سابق اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل، تصریح کرد: «تاکید می‌کنم خود متن، تحلیل دوستان از فضای موجود باشد که نشأت‌گرفته از خیلی مسائل است، در یک سال قبل مساله کرونا را داشتیم که بسیار تاثیرگذار بود و می‌توان به تاثیرات آن در جامعه و فضای دانشجویی اشاره کرد. همچنین لازم است که تشکل‌های دانشجویی، نسبت به مسائل دانشجو و دانشگاه و جوانان نظر داشته باشند، ارائه دهند و به راهکارهایی رسیده باشند. بسیاری از صحبت‌ها هستند که شنیده می‌شود و برخی نهادها تذکر می‌گیرند و مواردی منتقل می‌شود، شاید برخی در اجرای موارد یا ورود نکنند و یا اصلاح کنند اما در هرصورت این جلسه هم فرصتی برای جنبش دانشجویی است که با روحیه‌ای که دارد، فضا را تغییر دهد، جنبش دانشجویی باید خودباوری داشته و مراقب باشد تا در شرایط سخت از درون پوسیده نشود.»
مسائل کف دانشگاه را مطرح کنید
محمد جعفرنژاد، نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی در سال ۹۰ در دیدار رهبری با دانشجویان، با اشاره به نکاتی که دانشجویان در این دیدار باید مطرح کنند، گفت: «در رابطه با مسائل روز از جنبه‌های مختلف می‌توان بحث کرد. من از منظر اقتصاد به آن می‌پردازم، در حوزه اقتصادی به‌نظرم بحث کلانی که در فضای اقتصادی دارم می‌بینم این است که ما بالاخره از اول انقلاب رویکرد سیاسی و فرهنگی تقریبا مشخصی داشتیم. یعنی انقلاب هندسه سیاسی خاص خودش را داشت که در حوزه اجرایی با ولایت فقیه و... شروع شد تا مثلا بحث مردم‌سالاری دینی و... در حوزه فرهنگی هم آن نگاه خاص خودش را داشت. اینها هم در بستر انقلاب تجلی پیدا کرد هم در بحث جنگ دفاع مقدس و هم بعد از آن ازنظر فرهنگی یک‌سری ضرایب خاص جمهوری اسلامی مشخص بود.»
وی افزود: «در حوزه اقتصادی متأسفانه برنامه‌ای نداشتیم و این خیلی ما را به بستر نگاه غربی به اقتصاد فروبرد؛ یعنی ما به‌نحوی سرمایه‌داری را در حوزه اقتصادی پذیرفتیم، هرچند در حوزه لیبرالیسم فرهنگی و سکولاریسم سیاسی نپذیرفتیم، اما در حوزه اقتصادی این را پذیرفتیم و وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که ما در این ۴۰ سال داریم روندی را طی می‌کنیم که من می‌خواهم از این بحث این نتیجه را بگیرم که بسیاری از مشکلاتی که ما چه در حوزه داخلی و چه در حوزه خارجی داریم نشأت‌گرفته از همین نگاه سرمایه‌سالار و کاپیتالیستی به اقتصاد است. چه در حوزه بین‌المللی که مثل دولت الان که همه مسائل و مشکلات را پیوند می‌زند به فضای بیرون. این از همان نگاه اقتصاد باز و ارتباط با دنیا و به قول این افراد ارتباط با کدخداها و... است. در حوزه داخلی هم همین‌طور، یعنی ما مشکلات فراوانی در این حوزه داریم.»
نگاه ریشه‌ای را پایه نوشتن متن سخنرانی کنند
جعفرنژاد در ادامه گفت: «به‌نظرم مسائل اقتصادی را به‌تنهایی دانشجویان مطرح نکنند و نگاه را عمق بدهند؛ یعنی موضوع و راهبرد به دانشجو بدهیم. ممکن است مساله سرمایه‌داری و علیه سرمایه‌داری برای من است که ۱۰ سال از فضای دانشجویی دور شده‌ام و در فضای دانشگاه درگیر هستم و دارم مطالعه می‌کنم مساله باشد و روز دانشجو، مساله نباشد. این افراد چیزی را که نباید فراموش کنند این است که دانشجو هستند و مطالبه آنها باید لسان دانشجویی باشد و گاهی از من سوال می‌کنند و من به آنها می‌گویم، شما باید مسائل کف دانشگاه را مطرح کنید. یعنی همان معضلاتی که دانشجوی امروز با آن درگیر است، اما در این موضوعات باید بر سر مسائلی بروید که ریشه‌ها را بزند نه معلول‌ها را. مثلا آن سال‌هایی که ما بودیم در ارتباط با پولی کردن خیلی از امکانات رفاهی دانشگاه اعتراض می‌کردند و ممکن بود این سطح به دیدار با مقام معظم رهبری هم بکشد. این یک لسان و موضوع دانشجویی است، اما جایی که دارد به معلول‌ها می‌پردازد اینکه دانشگاه پولی شده است.»
جنس مطالبات باید دانشجویی باشد
دبیر اسبق جنبش عدالتخواه دانشجویی افزود: «اینها سلسله اتفاقاتی است که در فضای کشور دارد می‌افتد. آن چیزی که به‌نظرم در جلسه در سطح مقام معظم رهبری قابل‌پرداختن است، پرداختن به علت‌ها است. یعنی ما شاید صرفا یک مطالبه دانشجویی که ممکن است هر دانشجویی داشته باشد و بگوید امکانات پولی شده است را نداشته باشیم. بلکه ریشه مسائل را ببینیم و با نگاه ریشه‌ای به مسائل سعی در مرتفع کردن آنها و ارائه و جستن راه‌حل داشته باشیم. زدن این ریشه کار جمع نخبگانی دانشجویی است، اما جنس مطالبات باید دانشجویی باشد.»
وی تصریح کرد: «من نظرم این است که به‌جای مصادیق گفتن راهبردها را به بچه‌ها بگوییم، مثلا راهبرد اول این است که شما حرف دانشجویی بزنید. راهبرد دوم این است که حرف‌ها را در ریشه‌ها بزنید. سوم اینکه تاحدی که کار کردید حرف‌هایتان تخصصی و پخته باشد؛ یعنی از کلی‌گویی جلوی حضرت‌آقا بپرهیزید. شما با نفر اول مملکت صحبت می‌کنید که تمام کانال‌های ارتباطی را دارد و می‌داند چه خبر است، ازمنظر مبانی خودش قوی‌ترین سرچشمه انقلاب است و ازنظر راهکارها خودش نشست‌های فوق‌العاده‌ای داشته و من همیشه گفته‌ام حرفهای آقای خامنه‌ای را به خودشان پس ندهید. نکته بعدی در راهبردها این است که حتما مسائلی را که مطرح می‌کنند راهگشا باشد؛ یعنی آنجا یک نشست هم‌اندیشی نیست. درست است که یک تریبون بزرگی است و در اذهان می‌ماند؛ مثلا چندماه پیش یک‌جایی رفته بودم، یک نفر یک بحثی را کرد که سال ۹۰ یک دانشجویی جلوی حضرت‌آقا چنین بحثی را مطرح کرد. پس این تریبون بزرگی است. لیکن حتما باید توجه داشته باشند که حرفهای پیش‌رو زده شود، مثلا ما آن زمان می‌گفتیم دغدغه‌های دانشجویی را طوری مطرح کنیم که آن رهنمودی که آقا می‌گویند یا دستوری که می‌دهند یک مساله واقعی ما را حل کند.»
چالش‌های یک دهه آینده موردتوجه نمایندگان تشکل‌ها قرار بگیرد
علی دهقان، نماینده دفتر اتحادیه تحکیم وحدت در دیدار رهبری با دانشجویان سال ۹۹، پیرامون نکاتی که تشکل‌های دانشجویی در دیدار با رهبری باید به آن اذعان داشته باشند، گفت: «به نظر من علاوه‌بر مطالبی که معمولا نمایندگان تشکل‌ها از مسائل اساسی کشور، درک از مسائل، نگرانی‌ها، دغدغه‌ها، امیدها و بیم‌ها نسبت به نظام را مطرح می‌کنند؛ موضوعی که اولویت دارد و تشکل‌ها باید مدنظر قرار بدهند، چالش‌هایی است که در یک دهه آینده در جمهوری اسلامی با آن مواجه خواهیم بود.»
برای مسائل جامعه راه‌حل ارائه بدهند
وی افزود: «ما درخصوص بسیاری از مسائل مثل خصوصی‌سازی، مسائل حکمرانی، مبارزه با مفاسد اقتصادی و قاچاق، چالش‌های قانونگذاری، اجرایی، مسائل مربوط به مجمع تشخیص مصلحت و... را مطرح کردیم و تا حد خوبی نخبگان و تشکل‌ها و مسئولان و بخشی از مردم رشد کردند. اما علاوه‌بر اینها با توجه به وجود این مسائل باید بدانیم و طرح کنیم چه راه‌حلی داریم که بتوانیم کارآمدی نظام را تقویت کنیم.» دبیر سابق دفتر اتحادیه تحکیم وحدت، گفت: «به نظر من بخشی از اولویت تشکل‌ها در دیدار امسال می‌تواند به موضوعات و اولویت‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مسائلی که ناظر به دولت جدید در این چند سال آینده خواهد بود، باشد. فرمایش مقام‌معظم‌رهبری در سخنرانی ابتدای سال ۱۴۰۰ به‌گونه‌ای بود که افقی برای قرن جدید ترسیم کردند که لازم به تغییر قرن و ورود به سده جدید به‌همراه دولت جدید باشد و اولویت‌ها باید مشخص باشد و تحولی باید شکل بگیرد.» دهقان ادامه داد: «یکی از صحبت‌هایی که قبلا هم پرداخته شده بود با رویکرد حل‌مساله در دولت جدید بود، با فرض بر اینکه دولت جدید باشد و تفکر غرب‌زده نباشد، چه ایده‌ای داریم؟! یک چالشی که جریان انقلاب‌گرا در ۸ سال و یا یک دهه آینده دارد حتی اگر دولت هم همراه باشد، چالش‌هایی هستند که نظام غرب برای ما ایجاد کرده و همه موضوعات اعم از علم، تکنولوژی، خانواده، امنیت، سیاست و اجتماع را درگیر کرده و تاثیر بالایی هم گذاشته است، اینکه چقدر تشکل‌ها به این موضوع پرداخته‌اند، حائز اهمیت است. تشکل‌ها باید امسال نسبت به سال‌های گذشته به‌طور جدی تغییر کنند، علاوه‌بر رویکرد منتقدانه و مطالبه‌گرانه باید رویکرد ارائه راه‌حل داشته باشند، به‌خصوص ناظر بر دولت آینده که بتوانند جهت بدهند و با دستان تشکل‌ها و نخبگان باید این دولت شکل بگیرد. مقام‌معظم‌رهبری هم این سطح توقع را همیشه از تشکل‌ها داشتند و باید با غلظت بالایی نسبت به مطالبه‌گری که در چند سال قبل پرداخته شده و دغدغه‌ها را مطرح کردیم، اقدام کنیم.»
چالش‌ها را با صراحت در مهم‌ترین تریبون دانشجویی مطرح کنید
محمدحسین صبوری، نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی در دیدار با رهبری سال ۹۷، پیرامون نکاتی که دانشجویان در مقابل رهبری در دیدار دانشجویی باید ارائه دهند، گفت: «ما در یک سال اخیر چالش‌های جدی در کشور داشتیم و مشکلاتی که به‌صورت مستقیم بر مردم اثر داشت و زندگی مردم را تحت‌تاثیر قرار داده بود، مهم‌ترین نکاتی که در مهم‌ترین تریبون دانشجویی تشکل‌ها در حضور شخص اول نظام اسلامی و ولی‌فقیه جامعه باید گفته شود، مطرح کردن این موضوعات به‌صورت صریح است. طرح کردن موضوعات و چالش‌های یک سال اخیر در این جلسه می‌تواند جدی بودن این مسائل را مطرح کند و لزوما این مباحث نباید به‌صورت خطاب به رهبری و به‌صورت پرسش و پاسخ باشد، می‌تواند خطاب به بدنه دیگر از نظام هم باشد. اما مطرح کردن این موضوعات در مهم‌ترین تریبون تشکل در سال، می‌تواند جدی بودن موضوعات را برساند.» وی افزود: «معمولا یکی از معیارهای جدی برای ارزیابی تشکل، متن سخنرانی در دیدار رهبری است. عرف است که برای قضاوت تشکل اولویت ذهنی، تحلیلی را در متن دیدار رهبری توجه می‌کنند و انتظار هم بر این است که به موضوعات به‌صورت واقعی نگاه کنند و فرصتی باید برای بیان دغدغه‌ها و پاسخ به پرسش‌ها باشد. بخشی مربوط به پاسخ رهبری است و بخشی هم دغدغه‌هایی از مسائل به‌همراه راهکار و تحلیل ارائه شود.»
مدیریت زمان در ارائه صحبت‌ها مهم است
صبوری اظهار کرد، گاهی نبرد یا نزاع تحلیل هم داریم، زمان سخنرانی تشکل‌ها محدود است و این یک بحران است، درمجموع دیدارها با مقام‌معظم‌رهبری، این زمان محدود مهم است که صحبت‌ها به‌صورت جدی مطرح شود، نه به‌صورت روتین و شعاری، و تک‌تک کلماتی که بیان می‌شود بار زیادی دارد و مهم است. باید بدانند ثانیه‌هایی که صحبت می‌کنند می‌تواند صحبت تمام مردم کشور باشد پس باید دقیق و صریح باشد، وقت را غنیمت بدانند و استفاده کنند.» دبیر سابق جنبش عدالتخواه دانشجویی تصریح کرد، در سال‌های گذشته متن‌های خوبی داشتیم اما مطالبی بوده که به‌عنوان شعر، مطالب روتین، اخبارهای عامه و روتین بوده و در ارزیابی متن متوجه می‌شدیم که تفاوتی بین متن‌های روزنامه و متن‌هایی که خدمت رهبری صحبت می‌شده، نبوده است و بسیار شبیه بوده‌اند. به هر میزان متن ویژگی خاص و متمایز داشته باشد از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.»
متن سخنرانی امسال را تخصصی‌تر از قبل تنظیم کنید
محمد زادمهر، نماینده اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در دیدار با رهبری سال ۹۹، پیرامون موارد و نکاتی که نمایندگان جنبش دانشجویی در دیدار با رهبری باید به آن توجه داشته باشند، گفت: «سال گذشته، اولین سالی بود که دیدار به شکل ویدئوکنفرانس با مقام‌معظم‌رهبری برگزار می‌شد. هرساله این دیدارها با شور حضور جنبش دانشجویی همراه بود و نماینده تشکل‌ها به‌صورت حضوری در محضر مقام‌معظم‌رهبری صحبت می‌کردند، اما امسال و سال قبل وضعیت متفاوت شد.»
وی با مرور مواردی که درمقابل رهبری مطرح کرده بود، بیان کرد: «مهم‌ترین نکاتی که خدمت مقام‌معظم‌رهبری گفتیم، بحث معیشت مردم، برجام، دولت جوان و حزب‌اللهی بود و در حوزه دانشجویی و مساله عدالتخواهی صحبت‌هایی نیز داشتیم. نکته برجسته که این دیدار برای من داشت، این بود که مقام‌معظم‌رهبری به دو سوال من پاسخ دادند؛ اول در ارتباط با دولت جوان حزب‌اللهی بود که سوال پرسیدیم و حاج‌قاسم را مثال زدند و دوم درخصوص بحث عدالتخواهی و نحوه این کار و اولویت‌بندی که پاسخ دادند.» دبیر سابق اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، ادامه داد: «امسال هم با توجه به کرونا، دیدار با رهبری به شیوه گذشته و به‌صورت مجازی برگزار می‌شود. به نظر می‌رسد که وقتی جمعیت کمتر باشد، مطالب به‌صورت تخصصی‌تر ارائه می‌شود؛ چراکه پیش از این ممکن بود قسمتی از متن برای همراهی جمعیت باشد اما این بهانه از بین رفت و بحث‌ها به‌صورت تخصصی‌تر ارائه خواهد شد.»
مساله انتخابات هوشمندانه مطرح شود
زادمهر با اشاره به پیشنهادهایی که برای سخنرانی جنبش مقابل رهبری دارد، گفت: «پیشنهاد من برای سخنران‌هایی که امسال خدمت مقام‌معظم‌رهبری می‌رسند و صحبت می‌کنند، این است که با توجه به قرار داشتن در آستانه انتخابات ۲۸ خرداد مطرح کردن مسائل انتخاباتی که هم نظرات دانشجویان و هم پاسخ به سوالات آنها را داشته باشد، مهم است. نگاه به این مساله باید بسیار هوشمندانه باشد. مطالب دانشجویان و دیدگاه رهبری اهمیت زیادی دارد و ازاین‌رو باید تشکل‌ها دقیق و حساب‌شده کار کنند. در حوزه اقتصاد که هر روز شاهد تغییر و تحولات هستیم، از دست رفتن سرمایه مردم، گرانی تمام مواد اولیه زندگی من‌جمله موادغذایی و مرغ، مبحث مهم دیگری است که باید دانشجویان مطرح کنند.»
جنبش دانشجویی وین را فراموش نکند
وی اضافه کرد: «مورد دیگر که جنبش دانشجویی می‌تواند نظراتی را درباره آن ارائه کند، بحث مذاکرات وین و بازگشت آمریکا به برجام است. همچنین بحث آموزش مجازی و عدالت آموزشی از دیگر مسائلی است که می‌تواند توسط دانشجویان مطرح شود. از اسفندماه سال ۹۸ کشور تجربه‌ای از آموزش مجازی در مدارس و آموزش عالی کسب کرده است و مشکلات و دغدغه بسیار زیادی در این‌باره وجود دارد و اگر اتحادیه‌های دانشجویی تامل کرده باشند، نکات خوبی هست که خدمت مقام‌معظم‌رهبری گفته شود. همین‌طور مطرح کردن فعالیت‌هایی که تشکل‌ها در یکی دو سال اخیر انجام داده‌اند، مثبت و مفید خواهد بود. دانشجویان باید تلاش کنند که در مدت زمان مشخص بین ۵ تا ۷ دقیقه که هرسال برای صحبت داده می‌شود، باید بتوانند خلاصه فعالیت‌های خود را در موضوعات کلان کشور و فعالیت‌های دانشجویی و داخلی گزارش دهند و اگر ابهام یا سوالی دارند، موارد را مطرح کنند. در سال‌های اخیر ثابت شده که مقام‌معظم‌رهبری و یا دفتر ایشان موارد خاصی را که نیاز جامعه است، پاسخ جدی خواهند داد.»
تریبون دیدار دانشجویی راهگشا است
سیدحسن موسوی‌فرد، نماینده جنبش عدالتخواه در دیدار رهبری با دانشجویان در سال ۸۸، پیرامون نکاتی که دانشجویان باید به آن توجه کرده و مطرح کنند، گفت: «بزرگورانی که در خدمت رهبری صحبت می‌کنند دقت کنند که این یک تریبون بسیار ارزشمند است و بسیار راهگشا می‌تواند باشد. تجربه آن دوره‌ای که من صحبت کردم و دوره‌های دیگر که بنده در حاشیه برنامه حضور داشتم و پیگیری کردم، نشان می‌دهد که در این جلسه موضوعات بسیار راهبردی مورد بحث قرار می‌گیرد و صرفا یک جلسه دانشجویی با فضا و دغدغه‌های دانشجویی و صنفی و... نیست، یک جلسه کاملا جدی سیاسی، راهبردی برای نظام است، متناسب با همین بحث‌هایی که دوستان طرح بحث می‌کنند، رهبری مسائل بسیار مهمی را می‌گویند.»
او با ذکر مثالی گفت: «مثلا در گذشته درمورد اصل نظریه ولایت فقیه، بچه‌ها طرح بحث‌های بسیار جدی کردند و رهبری هم ورودی جدی کردند. درمورد نقد ولایت فقیه و ضدولایت فقیه بودن و... طرح بحث کردند و رهبری حرفهای جدی زدند. درمورد نظارت بر دستگاه‌ها و پاسخگویی مسئولان و خصوصی‌سازی و ده‌ها موضوع مهم در کشور صحبت کرده و نکات مهمی را گفتند و تکمیل کردند که توانسته است در کشور راهگشا باشد، لذا باید دوستان این تریبون را قدر بدانند.» وی افزود: «ازمنظر من جزء سه تریبون و دیدار مهم کشور است. نکته دوم اینکه به نظرم دوستان به‌جای بحث‌های سیاسی رایج به‌سمت بحث‌های راهبردی و مسائل پیش‌روی کشور بروند و خصوصا الان که دوره انتخابات است بیایند طرح مساله‌های اساسی کشور را انجام دهند، مثل موضوعات اقتصادی، تورم، فساد، استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشور و اینکه چرا این ظرفیت‌ها مورداستفاده قرار نمی‌گیرد. چون هرچقدر دوستان سمت‌وسوی انتقادات‌شان را به بحث‌های سیاسی رایج ببرند، خیلی فایده ندارد و به‌نظرم باید به‌سمتی ببرند که یک بازخوانی تجربه مذاکره در کشور شود و اینکه مسائل اساسی کشور چیست و ما باید به آنها بپردازیم. گرانی، تورم، اشتغال و بیکاری مسائل اساسی مردم است و تولید و رشد اقتصادی در زندگی مردم خیلی اثر دارد.»
مساله ازدواج جوانان را فراموش نکنند
موسوی‌فرد ادامه داد: «مساله فساد در تمام ابعاد و ازدواج جوانان نیز حائز اهمیت است. باید بحث را به این سمت ببرند و مساله مردم را طرح کنند. جنبش دانشجویی باید مطالبه‌گر از حوزه مسائل مردم باشد و فضا را باز کند که رهبری حرفهای رو به جلو بزنند. اینکه دوستان حرف‌هایی که رهبر بارها زده‌اند را بگویند چیزی به جلسه اضافه نمی‌کند، باید به این فکر کنند که چیزی بگویند که افق‌گشا و راهگشا باشد؛ چون تریبونی است که به هیچ‌وجه در آن سانسور وجود ندارد و اینجاست که باید حرفهای خط‌شکن زده شود و دست رهبری باز باشد برای اینکه حرف‌هایی را بزنند و نقاطی را روشن کنند و الان از این جهت که این دیدار قبل از انتخابات است به‌شدت می‌تواند راهگشا باشد.» دبیر اسبق جنبش عدالتخواه گفت: «یکی دیگر از محورهایی که باید بچه‌ها درمورد آن صحبت کنند، نقد فرهنگی- سیاسی حاکم بر کشور است. از این بحث‌ها که مردم انتظار کار واقعی دارند و در کشور ما کارهای نمایشی دارد اتفاق می‌افتد.» وی اضافه کرد: «همچنین باید نقد رسانه‌زدگی داشته باشند. مسئولان ما خیلی دنبال رسانه هستند که در رسانه‌ها چه گفته می‌شود یا دنبال این هستند که مردم خوش‌شان بیاید. رفتارهای عوام‌فریبانه در مسئولان ما وجود دارد و باید نقد شود.» وی ادامه داد: «مساله بعدی پاسخگویی است که باید در فرهنگ ما به‌وجود بیاید. الان عرصه، عرصه‌ای است که بچه‌ها می‌توانند با نقد فرهنگ سیاسی مردم و فرهنگ سیاسی مسئولان کشور در انتخاب مردم راهگشا باشند و رهبری هم می‌توانند حرفی بزنند که راهگشا باشد و در انتخاب به آنها کمک کنند.»
حرف واقعی مردم را انعکاس دهید
محمدرضا گلرو مفرد، نماینده اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل در دیدار رهبری با دانشجویان در سال۹۷گفت: «رهبر معظم انقلاب از روش‌ها و طرق مختلفی با گروه‌ها و اقشار مختلف ارتباط دارند، از نامه‌نگاری و گزارش‌هایی که به دست‌شان می‌رسد گرفته تا جلساتی که مستقیم با اقشار و گروه‌های مختلف مردمی و نخبگان جامعه دارند. البته به‌دلیل کرونا یکی‌دو سالی است که این جلسات کمرنگ‌تر شده، اما برخی از آنها به‌قوت خودش پابرجا هستند. در این میان پرچالش‌ترین و صریح‌ترین جلسه‌ای که رهبری با قشرهای مختلف مردم دارند، جلسه با دانشجویان است.»
وی افزود: «تمام ویژگی‌هایی که باعث می‌شود این جلسه دیدار دانشجویی تمایز پیدا کند، صحبت‌های چالشی و صریح دانشجویان مقابل رهبر انقلاب است که این شرایط را به‌وجود می‌آورد تا رهبری بتوانند در موارد و موضوعاتی که در سخنرانی‌های مختلف شرایط صحبت کردن پیرامون آن نبوده، این شرایط را پیدا کنند و به آن ورود کرده و حول آن صحبت کنند. لذا این مساله اهمیت جلسه را بالا می‌برد راجع‌به اینکه دانشجویان چه مواردی را می‌خواهند مطرح کنند. حالا که این فرصت و ظرف مکانی و زمانی برای دانشجویان به‌وجود آمده که بتوانند از این شرایط استفاده کنند، اهمیت صحبت دانشجویان خیلی بالا می‌رود.»
گلرو مفرد در ادامه توضیح داد: «در این جلسه به‌دلیل اینکه دانشجویان از گروه‌ها و سلایق مختلف فرصت گفت‌وگو و ارائه مباحث‌شان را با رهبر انقلاب پیدا می‌کنند و باتوجه به آزادی‌ای که در ارائه مباحث وجود دارد و هیچ‌گونه سانسور و محدودیتی در بحث نیست، مباحث بسیار چالشی مطرح می‌شود و از این‌رو جلسه متمایزی نسبت‌به دیگر جلسات رهبری برقرار است.»
دبیر اسبق اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل اضافه کرد: «فعالان دانشجویی توجه داشته باشند راجع به تنظیم متن و مباحثی که می‌خواهند ارائه کنند، اول اینکه سعی کنند تا جایی‌که ممکن است حرف واقعی مردم را آنجا مطرح کرده و نماینده گروه‌های مختلف مردمی باشند. در آن متنی که می‌خواهند ارائه دهند به تمام اقشار گریزی زده شده باشد. چون بعضا دیده شده تشکل‌ها یا گروه‌هایی که صحبت می‌کنند، تنها با گرایش سیاسی خودشان و جناحی که از آن خط و توصیه گرفته‌اند، یک‌سری مسائل را مطرح می‌کنند و اصلا مسائل اصلی کشور و مشکلات اساسی مردم در آن وجود ندارد، لذا توصیه می‌شود سعی کنند متناسب با واقعیت‌ها و مشکلاتی که مردم دارند به ارائه متن بپردازند.»
وی اضافه کرد: «یک مصداق درباره نحوه ارائه حرف مردم این است که مثلا درمورد سربازی پیشنهادهایی هست که خدمت سربازی حرفهای شود و بدون اینکه مجموعه نظام از حذف سربازی به اشکال مختلف متضرر شود، شرایط طوری شود که سربازها هم مدت حضورشان کمتر شود و دوره هم حرفه‌ای‌تر شود و بتوانند آینده بهتری داشته باشند، ولی می‌بینیم که برخی افراد در نیروهای مسلح، منتقدان سربازی به روش فعلی را ضدانقلاب می‌نامند و از آن انتقاد می‌کنند. خیلی خوب است که راجع به این موضوعات از رهبری پرسیده شود.»
دانشجویان نظر رهبری را درباره مسائلی که به ناحق به ایشان منتسب می‌کنند، بپرسند
گلرومفرد بیان کرد: «توصیه دیگری که ما خودمان زمانی که به تنظیم متن فکر می‌کردیم و در تشکل دانشجویی بودیم و راجع به آن دغدغه داشتیم این بود که افراد و گروه‌های منتسب به رهبری یا نزدیک به رهبری یک‌سری رفتارها و اظهارنظرها و کارهایی داشتند که متناسب با منش و بیان رهبری نبوده است و بعضا خود این افراد و اطرافیان‌شان، متنسب به رهبری می‌کردند. خیلی خوب است دانشجویان نظر صریح ایشان را مطلع شوند. خیلی مصداقی بخواهم بگویم؛ خیلی موارد بعضی چیزها گفته شده که تصمیم نظام بوده است، به‌خصوص جاهایی که شکستی خورده‌اند یا گروه‌هایی که برنامه داشتند راجع به تنش‌زدایی با غرب یا مسائل مختلف سیاست خارجه بوده است که آن را به رهبری منتسب کرده‌اند و به‌نظر ما به رهبری ظلم شده و خیلی خوب است که دانشجویان از این فرصت استفاده کنند و نظر صریح رهبری را بپرسند. هرچند این موضوع قبلا پرسیده شده و پاسخ آن گرفته شده است، منتها مساله‌ای نیست که بگوییم قبلا انجام شده است دیگر انجام نشود، چون متناسب با شرایط روز این اتفاق درحال تکرار است و مصداقی‌تر بخواهم عرض کنم، درخصوص مذاکرات وین آن اتفاقی که الان دارد می‌افتد با آن درخواستی که با آن خط‌مشی که رهبری ترسیم کرده‌اند، به‌نظرم فاصله دارد.»
دبیر اسبق اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل گفت: «این دیدار دانشجویی می‌تواند فرصت خوبی باشد که دانشجویان نظر رهبری را راجع به این موضوعات بپرسند. توصیه دیگری که به‌نظرم وجود دارد این است که دانشجویان سعی کنند از خیلی قبل‌تر مشکلات و مسائل کشور را احصا کنند، به‌خصوص از ظرفیت مراکز پژوهشی که در این زمینه کار می‌کنند، کمک بگیرند.»