قرب الهی یعنی حرکت مداوم انسان به سمت خدای متعال و کمال مطلق

به گزارش حلقه وصل، حجت‌الاسلام «صفدر الهی راد» در برنامه «بدون توقف» در خصوص هدف از خلقت آفرینش و هدف وجودی انسان در عالم گفت: موضوع اصلی این است که برای موجودی به نام انسان که مجرد و انتخابگر است و میل به کمال تا بی‌نهایت دارد چه هدفی را باید در نظر بگیریم، با توجه به اینکه گفتیم خدای متعال کمال مطلق است ما باید هدف هر موجودی را در نسبت به خدای متعال که کمال مطلق است در نظر بگیریم بعد ببینیم ظرفیت وجودی آن موجود در نسبت با کمال مطلق چقدر است، ما این کمالات را نمی‌توانیم جابجا کنیم و غیر از آن توقع داشته باشیم.

وی در ادامه با توضیح اینکه ما باید بفهمیم یک انسان بیشترین حدش در رابطه با کمال مطلق چیست، یادآور شد: کمال یعنی هر حقیقت وجودی هم‌سنخ با آن فاعل، چون ما چه در امور مادی و چه دنیوی متوقف نمی‌شویم، حالا کمال نهایی انسان و هدف آفرینش چیست، یعنی انسان قرار است به کجا برسد؟ انسان را در نسبت با کمال مطلق در نظر بگیرید، ببینید چه چزی سنخیت با من دارد، نفس مجردی که به دلیل تجردش هیچ محدودیت مادی ندارد و این نفس مجرد انتخابگر است و میل به کمال تا بی‌نهایت دارد.

این استاد دانشگاه همچنین تصریح کرد: من در مورد هر موجودی صحبت می‌کنم که این ویژگی‌ها را دارد، یعنی من در مورد یک مجموعه صحبت می‌کنم که خودم هم یکی از مصادیقش هستم، چون این ویژگی‌ها را هر کسی با علم حضوری خودش درک می‌کند و هر کسی برداشتی برای خودش دارد، اصلا قرار نیست ما چیزی را به کسی تحمیل کنیم، اما می‌گوئیم اگر ویژگی شما شبیه من است آن هدف برای شما هم هست.

الهی راد در ادامه بیان کرد: در نسبت با کمال مطلق هدف آفرینش اینجاست، نفس مجردی که حقیقت مرا تشکیل می‌دهد و یا دلیل تجردش هیچ امتداد و محدودیتی در دنیا ندارد، این نفس مجرد میل به کمال تا بی‌نهایت دارد و این نفس مجرد انتخابگر است و بین گرایش‌های متفاوت قدرت انتخابگری دارد، حالا کمال بیشتر برای نفس مجرد با این ویژگی‌ها در نسبت با کمال مطلق چیست؟ کسب بیشترین کمال تا بی‌نهایت است کلا شما هیچ‌جا نمی‌توانید انسان را متوقف کنید.

وی با تأکید بر این نکته که این سؤال درست نیست که بپرسید انسان قرار است به کجا برسد، اظهار کرد:، چون وقتی این سؤال را مطرح می‌کنید یا کمال مطلق بودن را محدود کرده‌اید یا برای نفس مجرد محدودیتی فرض کردید که دو تای آن‌ها غلط است، چون مجرد است، امتداد ندارد و خدا در فطرت ما کمال مطلق‌خواهی را هم قرار داده، لذا انگیزه فطری و سرشتی فوق‌العاده‌ای داریم تا به سوی کمال مطلق برویم، چرا توقف ندارد به سه دلیل اولا این نفس مجرد محدودیت ندارد، ثانیا آن انگیزه عای و یعنی کمال مطلق خواهی را دارم و سوم اینکه خود خدا کمال مطلق است، لذا انسان مسیر حرکتش بدون توقف است.

این استاد فلسفه و کلام همچنین توضیح داد: اگر انتهایی برای خودمان فرض کنیم ضرورتا پوچ‌گرا می‌شویم یعنی حتی اگر برای بعد از مرگ هم هزاران سال در نظر بگیریم می‌گوئیم باز تمام می‌شود، خدایا همین، نمی‌توانی بیشتر بدهی، من ظرفیتش را دارم، اما قرب الهی یعنی اینکه شما در هیچ مرتبه‌ای در لذت به رسیدن به خدا متوقف نمی‌شوید، یعنی اینکه حرکت نسبت به خدای متعال هیچ وقت تمام نمی‌شود و وقتی به جایی می‌رسی می‌گوید بالاترش هم هست و به تو می‌دهد یعنی حوصله سر نمی‌رود.

الهی راد با اشاره به اینکه فقط ما نمی‌توانیم کمال مطلق بشویم، عنوان کرد: یعنی خدا نمی‌توانیم بشویم، چون معلولیم، یک پله پائین‌تر از کمال مطلق حرکت بی‌نهایت به سمت بی‌نهایت است، انسان در این حرکت هیچ جا متوقف نمی‌شود، چون ضرورتا حرکت انسان به سمت خدای متعال بدون توقف است. اما مهم اینجاست که اسلام می‌گوید اگر نفهمیدی زیر بلیط من نیا، یعنی اول به آگاهی برس برای همین در قرآن با تعصب مبارزه کرده و مرتب هشدار می‌دهد چرا تأمل، تفکر و تعقل نمی‌کنید. وی در پایان تصریح کرد: اسلام نمی‌گوید اگر کسی چیزی در مورد خودش فهمید به دیگران تحمیل کند، اصلا لااکراه فی الدین یعنی همین که باید طرف مقابل شما به آگاهی برسد، اینکه می‌گوید دین تقلیدبردار نیست برای همین است، فقط ما باید تلاش کنیم اگر در مورد خودمان به این هدف رسیدیم زمینه آگاهی دیگران را هم نسبت به خودشان فراهم کنیم یعنی تا می‌شود خودشناسی را در دیگران هم تقویت کنیم.