نقش رمضان در تحکیم روابط ادیان

به گزارش حلقه وصل، حجت‌الاسلام سیدفادی السید، رییس مرکز مطالعات اندیشه‌ای و راهبردی «امت واحده» لبنان در چهارمین قسمت از سلسله درس‌گفتار «بهار بندگی» که به صورت ویدیویی تهیه شده است، بهترین اعمال ماه مبارک رمضان و فضائل این ماه را بر اساس فرمایش رسول اکرم(ص) که در خطبه آخرین جمعه ماه شعبان بیان شده را تبیین کرد. مشروح سخنان حجت‌الاسلام سیدفادی السید در دهمین روز از ماه مبارک رمضان بدین قرار است:
«بسم الله الرحمن الرحیم والحمدلله رب العالمین الصلاة والسلام علی سید الانبیاء والمرسلین حبیب الهنا وطبیب نفوسنا ابی القاسم محمد صلی الله علیه وعلی اهل بیته الطیبین الطاهرین.

فرارسیدن ماه مبارک رمضان را به ساحت مقدس امام زمان(عج)، مراجع عظام و علمای فرهیخته و امت عربی و اسلامی تبریک می‌گویم و از خداوند متعال می‌خواهم که این ماه، ماه خیر و برکت برای مسلمانان باشد و به برکت این ماه، بیماری کرونا را از سر همه مخلوقات عالم رفع کند و به حق محمد و آل محمد(ص)، مسلمانان را بر دشمنان دین پیروز گرداند.
حضرت‌رسول اکرم(ص) در خطبه استقبال از ماه مبارک رمضان خطبه شعبانیه آورده است: «به فقرا و مساکین خود صدقه دهید، بزرگان خود را احترام و به کودکان خود مهربانی کنید و با خویشان خود ارتباط برقرار کنید.»
دوستان در این خطبه، رسول اکرم(ص) رویکردی یکپارچه را برای بعد اجتماعی و به‌خصوص بعد اخلاقی ماه رحمت بنیان گذاشت و در ادامه می‌فرماید: «ای مردم! هر کس از شما خلق خود را در این ماه نیکو سازد، از صراط در روزی که قدم‌ها بر آن می‌لغزد، عبور خواهد کرد.»

فرصتی برای نیکو کردن اخلاق
دوستان، ماه رمضان باید برای ما فرصتی باشد تا در آن اخلاق و رفتار خود را نیکو کنیم. آن هم از طریق یک برنامه مراقبتی واقعی تا انسان بتواند حالی بهتر پیدا کند؛ همانگونه که این حدیث از امام صادق(ع) روایت شده است که وقتی از او درباره حسن خلق پرسیدند، فرمودند: «رفتارت را ملاطفت‌آمیز و سخنت را پاکیزه کرده، با خوشرویی برادرت را ملاقات کن.» در روایتی هم امیرالمؤمنین علی(ع) در توصیف ابعاد اخلاق بزرگ پیــــــــــــامبر اکــــــــــــــرم(ص) مـی‌فــــرمـــاید:
 «او بخشنده‌ترین، پرحوصله‌ترین، راستگوترین و پایبندترین مردم به عهد و پیمان، نرم‌خوترین و خوش مصاحبت‌ترین مردم بود. هر‌کس بدون سابقه قبلی او را می‌دید، هیبتش او را می‌گرفت و هر کس با او معاشرت می‌نمود و او را می‌شناخت، دوستدارش می‌شد.»

از جمله اموری که می‌توان در ماه رمضان از آن بهره برد تأکید بر صله ارحام است و مصادیق صله‌رحم، احترام، ملاقات و پیگیری اوضاع روحی و مادی آن‌هاست و اینکه به آن‌ها برای رفع مشکلات‌شان کمک کرد و منظور در اینجا نزدیکان است.
کم‌ترین مصداق صله‌رحم، سلام دادن است. رسول اکرم(ص)می‌فرماید: «کم‌ترین صله‌رحم مادی سقا بودن و آب دادن به تشنگان است» و روایت است از امام جعفر صادق (ع) که فرمودند: «حتی اگر شده با نوشاندن جرعه‌ای آب، با خویشاوندت صله‌رحم کن.»

آداب و سلوک عملی
با این آداب و سلوک عملی که توسط اهل بیت(ع) برای ما در این ماه مبارک ترسیم شده است، خواسته قرآن کریم را برآورده می‌کنیم تا برترین امت شویم همانگونه که خداوند در قرآن کریم آیه ۱۱۰‌سوره آل‌عمران می‌فرماید: «شما (مسلمانان حقیقی) نیکوترین امتی هستید که پدیدار گشته‌اید (برای اصلاح بشر، که مردم را) به نیکوکاری امر می‌کنید و از بدکاری باز می‌دارید و ایمان به خدا دارید.»

بدین طریق ما باید الگویی برای نزدیک کردن دل‌های غیرمسلمانان به خود و نشان دادن عظمت دین به آن‌ها باشیم با ویژگی‌هایی که آن‌ها از این ماه مبارک و احکام و فضائل آن و شیوه روبه‌رو شدن مسلمانان با ماه مبارک رمضان را می‌بینند.
 این ماه می‌تواند در تحکیم پیوندهای جامعه میان مسلمانان و غیرمسلمانان مؤثر باشد، آن هم از طریق رسیدگی به ایتام در ماه مبارک همانگونه که در خطبه شعبانیه حضرت محمد (ص) نیز آمده است که «بر یتیمان مردم دلسوزی کنید چنانکه (دوست دارید) بر یتیمان شما دلسوزی شود و هرکس در این ماه، یتیم بی‌سرپرستی را گرامی دارد، خدا او را در قیامت عزیز گرداند.»

خداوند به بندگان خود به اندازه‌ای که بندگانش به یتیمان نگاه می‌اندازند، نگاه می‌کند و این موضوع از مهم‌ترین معیارهای سلامت جامعه و تدین آن یا فسق و انحراف آن است؛ باید به حال یتیمان توجه شود، اموال‌شان محفوظ بماند و باید درباره هرگونه تعرض به حقوق‌شان مراقب بود.