چرایی لزوم تاکید بر نیروهای خودجوش در فعالیت‌های فرهنگی

سرویس حاشیه نگاری: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همیشه به عنوان یکی از پاشنه آشیل‌های هر دولتی در جمهوری اسلامی مطرح بوده و هست. با نگاهی به تاریخچه این وزارتخانه و وزیرانش از اول انقلاب تا به حال روشن می‌شود که این نهاد مهم، کمتر روی اعتدال به خود دیده و بیشتر درگیر افراط و تفریط بوده است. از وزیرانی که در نهایت سر از بی‌بی‌سی درآوردند تا وزیرانی که از کیهان آمده بودند. سخت‌گیری‌ها یا ولنگاری‌های بی‌حدوحصر در ادوار مختلف، ضربات سنگینی بر پیکره این وزارتخانه و از آن مهمتر فرهنگ و هنر ایران اسلامی زد و حال سوال اینجاست که چرا فرهنگ و هنری به معنای واقعی انقلابی، آرزویی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسد!

در پاسخ به این پرسش ابتدا باید این نکته را متذکر شد که وزارت ارشاد بیش از آنکه تولیدکننده باشد، نقش هماهنگ‌کننده و نظارتی دارد. در عرصه کتاب: صدور مجوز نشر؛ در عرصه مطبوعات: صدور مجوز انتشار؛ در عرصه موسیقی: صدور مجوز آلبوم و کنسرت؛ در عرصه تئاتر: صدور مجوز اجرا و در عرصه سینما: صدور پروانه ساخت و نمایش بر عهده این وزارتخانه است. هرچند این وزارتخانه در تمامی این موارد و علی‌الخصوص سینما در تولید هم دخالت دارد و محصولاتی نیز تولید می‌کند.

نکته دیگر آنکه وزارت ارشاد، نهادی ملی است و طبق وظایفش قرار است برای تمام ملت ایران با تمام تنوع فرهنگی، قومی، نژادی و حتی سلیقه‌ها و نظرات مختلفی که در چهارچوب اصول کلی نظام می‌گنجند، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کند.

با توجه به این دو نکته می‌توان نتیجه گرفت که انتظار تولید محصولات فرهنگی و هنری مطلوب جبهه فرهنگی انقلاب، از وزارت ارشاد خواسته‌ای دور از انتظار است حتی اگر دولت و وزیر مستقر نیز از همفکران جریان مومن و متعهد انقلابی باشد. پس چه باید کرد؟!

اولین راه‌حلی که به نظر می‌رسد ایجاد یک نهاد موازی برای تولید و عرضه محصولات هنری انقلابی و همسو با آرمان‌های انقلاب اسلامی است که این پیشنهاد در همان دهه اول بعد از انقلاب منجر به شکل‌گیری حوزه هنری انقلاب اسلامی شد اما با گذشت زمان و تغییر مدیریت‌ها آنچه در عمل اتفاق افتاد این بود که تولیدات این دو نهاد، که هر دو از بیت‌المال ارتزاق می‌کردند تفاوت چندانی با هم پیدا نکرد و حتی در مواقعی حوزه هنری گوی سبقت را از وزارت ارشاد نیز ربود و با میدان‌دادن به شبه روشنفکران هنرمندنما نه تنها از ماهیت اصلی خود فاصله گرفت بلکه تا جایی پیش رفت که منجر به تولید آثاری شد که سال‌ها از سوی وزارت ارشاد توقیف شدند!

پس از آزمودن این راه‌حل در دهه‌های دوم و سوم انقلاب اسلامی و عدم کسب نتیجه مورد نظر در عرصه فرهنگ و هنر، دغدغه‌مندان انقلاب اسلامی سرتاسر کشور، خودشان آستین‌ها را بالا زدند و فعالیت‌های خودجوش مردمی شکل گرفت که پس از سال 88 هم‌افزایی این فعالیت‌ها شدت گرفته و منجر به پدیده‌های مهمی همچون جشنواره مردمی فیلم عمار شد. تشکیل نهادهایی نظیر سازمان هنری رسانه‌ای اوج با هدف توانمندسازی نیروهای انقلابی در عرصه هنر با هدف تقویت همین جناح مومن انقلابی بود که رفته رفته به امید رهبر انقلاب تبدیل شدند.

با ذکر این نکات در جمع‌بندی باید گفت تقویت جناح مومن انقلابی که در عرصه فعالیت‌های فرهنگی به صورت خودجوش و مردمی پا به میدان گذاشته‌اند، خواسته رهبر انقلاب و تنها راه تولید محصولات فرهنگی – هنری انقلابی در حال حاضر است.

در همین راستا به تازگی احسان محمدحسنی مدیر جوان و باتجربه سازمان اوج به مدیریت بنیاد فرهنگی روایت هم منصوب شده که با توجه به اهمیت این بنیاد و ظرفیت بالقوه‌ای که در تاثیرگذاری در تولیدات فرهنگی هنری کشور دارد، این موضوع می‌تواند سرمنشاء اتفاق‌های پُرخیر و برکتی شود که ان شاءالله مثمر ثمر واقع گردد.

انجمن‌های سینما، تئاتر و هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس و همچنین انتشارات روایت فتح که از زیرمجموعه‌های بنیاد روایت به شمار می‌روند، هر کدام می‌توانند نقش بسزایی در فرهنگ و هنر کشور داشته باشند. انتصاب استاد نجابتی به عنوان رییس انجمن هنرهای تجسمی انقلاب، هاشم میرزاخانی به عنوان رییس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، محمدرضا کردلو به عنوان مدیر روابط عمومی بنیاد روایت و محسن دریالعل به عنوان مدیرعامل انتشارات روایت فتح اولین اقدامات مدیریت جدید بنیاد روایت بود که نویدبخش آینده‌ای روشن در این نهاد انقلابی است و امید است این روند ادامه داشته باشد.

همچنین صبح امروز امیر نصیربیگی به عنوان مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس منصوب شد. انجمنی که یکی از زیرمجموعه‌های مهم بنیاد روایت به شمار می‌رود و با توجه به ظرفیت بالایی که در اختیار دارد (جشنواره تئاتر مقاومت به عنوان یکی از مهمترین جشنواره‌های حوزه نمایش کشور و تماشاخانه سرو در مرکز شهر) در کنار عدم حضور چشمگیر نیروهای متعهد انقلابی در این عرصه، مسئولیت مدیرانش را بیشتر می‌کند. امید است با انتخاب نیروهای زبده، کاربلد و البته دغدغه‌مند و تازه نفس تحول شایسته‌ای را در این انجمن نیز شاهد باشیم.