قم: تحول خواهی به گفتمان درحوزه تبدیل شد/ همراهی طیف سنتی با جریان تحول خواه

حلقه وصل: حجت الاسلام محمدتقی اکبرنژاد در نشست خبری مؤسسه فقاهت و تمدن اسلامی ک  به مناسبت یک دهه تلاش این مؤسسه در مسیر گفتمان تحول و اجتهاد تمدنی برگزار شد، با اشاره به پیش زمینه های تأسیس این مؤسسه، اظهار داشت: ما پیش از ورود به حوزه، حوزه را با امثال امام راحل و شهید بهشتی و مطهری می‌ شناختیم ولی وقتی وارد فضای حوزه شدیم احساس کردیم حوزه بسیار متفاوت است با ذهنیتی که از قبل داشتیم.

تولیت مؤسسه فقاهت و تمدن اسلامی افزود: چون تصور داشتیم حوزه علمیه یک فعال و دغدغه مند است که از دل آن نظام سیاسی درآمده ولی بعدا متوجه شدیم ساز و کار مدیریت و نظام آموزشی و کتب و محتوایی که تدریس می‌ شود و افق های پیش رو سنخیتی با آن بحث ندارد و متوجه می‌ شوید آن شخصیت ها استثنائات حوزه بودند نه محصول فرایند طبیعی حرکت حوزه.

وی در ادامه عنوان کرد: ما یا باید در این سیستم حوزه هضم شده و تسلیم می شدیم یا به حسب وظیفه انسانی و الهی خودمان تلاش برای تغییر حوزه و تحول در آن می کردیم؛ لذا این مؤسسه در سال 89  پیرو منویات رهبر معظم انقلاب در راستای تحول در حوزه شکل گرفت و تا به امروز کارهای خوبی انجام شده که یکی از آنها بسته جامع اجتهادی است که می‌تواند طلبه را راحت تر به فضای اجتهاد نزدیک کند.

استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: یکی از چیزهایی که از گذشته داشتیم و آن را با جدیت دنبال می کنیم گسترش فهم از منطق استنباطی دین است چون اعتقاد داریم که مسأله ها منطق را می‌ سازند، و مسأله هایی که از سنخ دنیای مدرن نبوده باعث شده منطقی به اسم اصول فقه پیدا شود در حالی که امروز مسائل چند وجهی شده و منتقل شدیم به ضرورت تحول در منطق استنباطی دین که باید با زبان علم و فعالیت های علمی این را گسترش بدهیم.

اکبرنژاد با اشاره به این که یکی دیگر از بحث هایی که مدنظر ما هست تعامل گسترده با نهادهای حوزوی و نهادهای دینی مرتبط با مباحث حوزوی است، گفت: رویکرد ما در دهه دوم این است که به صورت جدی با هر مجموعه که مرتبط با حوزه است به تفاهم برسیم و کارهای مشترک داشته باشیم و از همین تریبون از همه این مؤسسات و نهادها دعوت می‌ کنیم به همکاری مشترک در راستای اهداف مشترکی که بین ما و آنها می‌تواند وجود داشته باشد بنابراین باید باب تعامل را بیش از گذشته باز کنیم چون خیلی به این بحث نیاز داریم .

وی بیان داشت: محور بعدی برگزاری نشست های علمی و مناظرات در رابطه با موضوعات مختلف است، ما باید در دنیای گفت‌وگو وارد شویم چون ما در زبان گفت‌وگو لکنت داریم و آداب آن را بلد نیستیم در حوزه علمیه نیز باب آن به درستی باز نشده است و برنامه ما این است که باب این گفت‌وگو را بیش از گذشته باز کنیم.

تولیت مؤسسه فقاهت با بیان این که درب مؤسسه فقاهت به روی صاحبان اندیشه درون و برون حوزوی که دارای منظومه فکری در حوزه دین هستند، باز است، گفت: ما دعوت می‌ کنیم و از آنها حمایت می‌ کنیم تا حرف آنها شنیده شود و برای برگزاری جلسات اندیشه ورزی، ارائه دیدگاه ها و همچنین مناظره آمادگی لازم را داریم.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: محور بعدی که پیش روی ما است این است که می خواهیم در دهه دوم تولیدات بنیادین خود را در عرصه دین شناسی افزایش داده و بیشتر عرضه کنیم، چون ما ادعا داریم توانستیم ضوابط اجتهاد را ارتقاء بدهیم و ضعف های روشی و بخشی از زوائد علوم رایج حوزه که فضای حوزه و طلاب از آن رنج می‌ برد را از بین ببریم و می‌ خواهیم این منطق را به سروقت مسأله های جدید تمدنی ببریم.

وی با بیان این که مؤسسه فقاهت کاملا انضمامی عمل می‌ کند، خاطرنشان ساخت: معتقدیم نباید وارد فضای خلأ و صرفا ذهنی شویم که از جمله آنها بحث زندگی مدرن، زندگی در جامعه آزاد چند صدایی است و برای این که فرد گرفتار بدعت و افراط و تفریط نشود و خطی مشی تعامل را یاد بگیرد باید خط تعادل را بر اساس منطق کتاب و سنت و عقل ارائه کنیم که مؤمنین بتوانند در همین دنیای مدرن چند صدا تعامل فعال داشته باشد و درگیر بدعت هم نشوند که این کار نیازمند یک منطق است.

 اکبرنژاد در ادامه سخنان خود خاطرنشان ساخت: منطق استنباط در مؤسسه فقاهت بسیار قوی تر از آن چیزی است که در فضای موجود حوزه است چون اصول فقه موجود در حاشیه فقه اهل سنت نوشته شده است، اما چه کنیم که تغییر کلا به ذائقه انسان خوش نمی آید به ویژه در فضاهای سنتی این پافشاری بیشتر است.

وی یادآور شد: مخالفت هایی با این مؤسسه در فضای حوزه هست ولی موافقان هم زیاد هستند و امروز اساتید بزرگوار زیادی از حوزه از مباحث مؤسسه استفاده می‌ کنند؛ مؤسسه فقاهت تلاش کرده تا تحول را به عنوان یک خواست عمومی و یک شعار عملی در حوزه و گفتمان تبدیل کند و باعث شده طیف سنتی با جریان تحول خواه در حوزه همراهی کند.