تغییر بزرگ در زیرساخت‌های فنی سیما

به گزارش حلقه وصل، موضوع اچ دی شدن شبکه های تلویزیون سالهاست که در دستور کار قرار دارد. پیش از این تلاش بسیاری شده بود تا چند شبکه محدود به این مرحله برسند اما به رغم تحریم ها و شرایط سخت موجود، صداوسیما توانست امروز، ۹ آذرماه، ۱۰ شبکه داخلی خود را به این فناوری مجهز کند.

بر این اساس از امروز شبکه‌های یک، سه، ورزش، نسیم، نمایش، آی‌فیلم، کانال پویا، خبر، افق و ایران کالا ۱۰ شبکه‌ای هستند که به صورت آزمایشی فرایند اچ‌دی شدن آن‌ها طی شده و از امروز به بهره برداری رسید.

**HD سازی شبکه ها از سال ۹۳ شروع شد

اما اچ دی شدن این شبکه ها فرایند طولانی داشته که در این باره مهندس علیرضا پورصابر مدیرکل فنی پخش در گفت و گو با خبرنگار فارس درخصوص پروژه HD سازی در سازمان صدا و سیما اظهار داشت: HD سازی در سازمان حدودا از سال ۹۳ با پخش آزمایشی یک شبکه HD شروع به کار کرد و در همان زمان چند شبکه دیگر نیز HD شدند اما به دلیل محدودیت های سازمانی و موضوعات بودجه ای تقریبا متوقف ماند تا سال گذشته که با تاکید و دستور رئیس رسانه ملی و پیگیری های این معاونت، فاز جدید HD سازی به صورت جدی فعال شد.

**مقابله با کمبودها و تحریم ها

وی با بیان اینکه در پروژه HD سازی، بخش های مختلفی همچون مجموعه تولید، حوزه پخش، سیگنال رسانی و انتشار و... به صورت زنجیره وار با یکدیگر فعالیت داشتند، اضافه کرد: تمامی این مجموعه ها علی رغم محدودیت های بودجه ای، تجهیزاتی و همچنین موضوع تحریم که به شدت سازمان را در تنگنا و فشار مضاعف قرار داده بود با این وجود با تلاش تمامی بخش ها، بحمدالله فعالیت خوبی شکل گرفت که تا به امروز بالغ بر ۱۴ شبکه تلویزیونی به صورت HD آماده راه اندازی شدند.

مهندس پورصابر در ادامه اظهار داشت: سال گذشته کار HD سازی شبکه اول به اتمام رسید و بعد از آن شبکه ورزش و استودیوی شبکه سه آماده راه اندازی شد. همچنین شبکه العالم که به زبان عربی است HD سازی و به بهره برداری رسید و در حال حاضر نیز تعدادی از شبکه های تخصصی از جمله شبکه کودک، افق، ایران کالا، نسیم و نمایش آماده راه اندازی هستند و همچنین شبکه خبر که در روزهای آتی به صورت HD آماده بهره برداری خواهد شد.

مدیرکل فنی پخش، موضوع آموزش در پروسه HD سازی را مورد توجه قرار داد و افزود: از جمله موضوعات مختلفی که در مسیر HD سازی در دستور کار قرار گرفت آموزش همکارانی بود که با این موضوع مرتبط بودند تا در این پروژه بزرگ به نتیجه مطلوب یعنی کیفی سازی برسیم. در کیفی سازی بحث هایی همچون امکانات سیگنال رسانی، تجهیزات ضبط، گریم، نور و... مطرح است که اگر در این حوزه ها محدودیت باشد مجبور به تبدیل و تغییر فرمت در مراحل مختلف می شویم که نتیجه و خروجی کار مطلوب مخاطب نخواهد بود، در نتیجه هرچه تبدیل و تغییر فرمت ها کمتر باشد خروجی و ارتقای کیفی بهتر و بیشتری را برای مخاطب خواهیم داشت.

**تحولی بزرگ در زیرساخت های صداوسیما

وی به همکاری شرکت های داخلی در پیشبرد پروژه HD سازی و داخلی سازی تجهیزات اشاره کرد و گفت: شرکت های داخلی مختلفی با تغییراتی که در سازمان صورت گرفت این شرکت ها در پروژه های مختلفی همچون سیستم های اتوماسیون، سیستم های سیگنال رسانی، تجهیزات واسط و بخشی از تجهیزات استودیویی با سازمان همکاری خوبی داشتند که در نهایت از این تجهیزات در پروژه HD سازی به شکل موثری استفاده شد.

پورصابر در پایان از همراهی همکاران مختلف در رسیدن به این پروژه بزرگ قدردانی کرد و اذعان داشت: در مسیر HD سازی، مجموعه معاونت توسعه و فناوری رسانه وادارات کل و واحدهایی که در خصوص تامین تجهیزات و امکانات، بودجه، طراحی سیستم ها، نصب و راه اندازی تجهیزات و بهره برداری، از هیچ تلاشی کوتاهی نکردند که جای قدردانی دارد. 

همچنین در همین رابطه رضا علیدادی معاون توسعه و فناوری رسانه، HD سازی را تحولی بزرگ در حوزه‌های محتوایی، فنی و زیرساختی سازمان صدا و سیما دانست.

**جایگزینی تجهیزات جدید با تجهیزات فرسوده

رضا علیدادی معاون توسعه و فناوری رسانه پروژه HDسازی شبکه‌های رسانه ملی را یکی از پروژه‌های راهبردی و مهم سازمان صدا و سیما برشمرد و اظهار داشت: این پروژه از سه سال پیش آغاز شد و حدود یک سال و نیم مطالعات اولیه پروژه به طول انجامید و به دلیل اینکه این پروژه تحولات اساسی را در سازمان صدا و سیما و زیرساخت ها ایجاد می‌کرد لازم بود تمامی جوانب امر از جمله استانداردها و هر موضوع مرتبط با پروژه مورد ارزیابی و و بررسی دقیق قرار بگیرد.

وی در ادامه تصریح کرد: در دوره مطالعاتی و تحقیقاتی، استانداردها، فرمت ها، روش های تولید، استانداردهای پخش، انتقال، انتشار و دریافت از موضوعات مهمی‌بود که همکاران ما در معاونت توسعه و فناوری رسانه مورد بررسی قرار دادند و توانستند استانداردهای لازم و مورد نیاز سازمان را بدرستی تعریف کنند و برای تامین و سفارش تجهیزات مورد استفاده در این پروژه، تمامی جزئیات را با شفافیت بیان کنند.

علیدادی، پیچیدگی‌ها و هماهنگی‌های فراوان و کلید خوردن آغاز عملیات پروژه HDسازی را مورد توجه قرار داد و افزود: در ابتدا HDسازی شبکه‌های یک، سه و خبر از طرف ریاست محترم سازمان در دستور کار قرار گرفت که مقرر شد روی فرمت فعلی دیجیتال به صورت گسترده در اختیار عموم مردم قرار بگیرد که بعد از شروع عملیات اجرایی پروژه و انجام طراحی‌ها، به نظر رسید آنچه سازمان و زیرساخت ها به آن نیاز دارد افزایش تعداد شبکه‌هاست به همین منظور HDسازی ۱۰ شبکه در دستور کار قرار گرفت که بخش های مختلف از جمله تولید، پخش، ارتباطات زمین و ماهواره ای، فرستنده‌ها و همچنین بخش گیرندگی با هماهنگی‌های انجام شده با انجمن تولیدکنندگان گیرنده‌های تلویزیونی، برنامه ریزی‌ها و فعالیت خود را در این خصوص آغاز کردند.

معاون توسعه و فناوری رسانه شبکه‌هایی که در این مرحله HD می‌شدند عملا باید تمامی زیرساخت های قدیمی و فرسوده خود را با تجهیزات جدید جایگزین می‌کردند. با توجه به تعریف و مشخص شدن استانداردهای مورد نیاز، سفارش تجهیزات مد نظر صورت گرفت.

 وی به تحولات اساسی دنیا در حوزه فناوری اشاره کرد و گفت: لازم بود تجهیزات داخلی و خارجی مورد نیاز، تجهیزات پیشرفته ای باشد که در تحولات فناوری، بتواند بهترین خدمات را به مردم عزیز کشورمان ارائه دهد، به همین جهت استاندارد ۱۰۸۰P  به عنوان استاندارد فعال در تمامی استودیوها تعریف شد که تمامی این دقت نظرها باعث می‌شود وقتی یک استودیوی جدید را راه اندازی می‌کنیم در فرصت های بعد با فعال شدن هر کدام از آپشن‌ها، نیاز به تعویض تجهیزات استودیویی همچون دوربین‌ها، میزهای میکسر و... نباشد.

علیدادی با بیان این مطلب که تحول تجهیزات، امکانات و خدمات، عملا در فضای فیزیکی نیز شکل جدیدی به خود گرفته است، ادامه داد: در این فضای تغییر و تحول، برخی استودیوهای فرسوده همچون استودیوی شبکه‌های یک، سه، ورزش و العالم نیز بازسازی شدند که بعد از HD شدن، معاونت محترم سیما فضای فیزیکی جدیدی را تجربه می‌کند.

**شبکه های HD را چگونه دریافت کنیم؟

همچنین مهدی سیاسی فر، مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای درباره روند اچ دی سازی در سازمان صداوسیما، اظهار کرد: در اچ دی سازی شبکه‌ها علاوه بر ضرورت تغییر زیرساخت ها، محتواهای تولیدی نیز باید اچ دی (HD) شوند که نیاز به تغییرات در استودیوها، واحد سیارها و ... خواهد بود و برای این امر تغییراتی در زنجیره سیگنال‌های ورودی از جمله سیگنال‌های دریافتی از ماهواره باید اتفاق می‌افتاد.

مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای در ادامه تغییرات شبکه‌ها را مرحله دوم پروژه بعد از اقدامات زیرساختی برشمرد و گفت: شبکه‌ها به دو صورت برای مردم پخش می‌شود؛ یکی سیگنال‌های ماهواره‌ای برای بینندگانی که در خارج از کشور حضور دارند و روش دوم استفاده از فرستنده‌های فراوانی که در سراسر کشور داریم. طبیعتا باید به گونه‌ای عمل کنیم که در ضمن این تغییرات، بدون اینکه لطمه‌ای به بینندگان وارد شود بتوانیم یک قابلیت جدید برای مردم در دسترس قرار دهیم. این کار آسانی نیست، چون کوچکترین تغییر و اشتباه می‌تواند چندین روز باعث از دست دادن بینندگانمان شود. برای عبور از این مرحله دشوار، بستر مناسبی را آماده کردیم تا با همکاری دیگر واحدهای مرتبط، به نوعی این انتقال و تغییر را انجام دهیم که مردم لطمه‌ای نبینند و با یک جستجوی ساده بلافاصله بتوانند تمامی شبکه‌ها را داشته باشند.

**چگونه گیرنده خود را ارتقاء بدهیم؟

وی ضمن توصیه‌ای به بینندگان درباره چگونگی بهره مندی از کیفیت HD، توضیح داد: این تغییرات به گونه‌ای برنامه ریزی شده تا مردمی که گیرنده SD دارند و توان خرید گیرنده‌های جدید را ندارند چیزی را از دست نداده بلکه چندین شبکه جدید را نیز دریافت کنند، اما بینندگانی که دوست دارند کیفیت دریافتشان را بیشتر کنند لازم است یا با مراجعه به نمایندگی دستگاه مربوطه نسبت به ارتقاء گیرنده خود اقدام کنند و یا دستگاه جدیدی خریداری کنند تا سیگنال شبکه‌های بیشتر باکیفیت بهتری را دریافت کنند.

مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات انجام شده درباره کیفیت ۴ K اشاره کرد و افزود: قدم مهم دیگری که برداشته شده کیفیت UHD است که کیفیتی بالاتر از HD محسوب می‌شود. این کیفیت در بین مردم به اسم ۴ K معروف است که اقدامات اولیه برای پخش یک شبکه با کیفیت ۴ K را نیز آماده کردیم. این شبکه هم به صورت ماهواره‌ای و هم فرستنده‌های زمینی پخش می‌شود که این اتفاق خجسته و ارزشمند در نهم آذر ماه رسما افتتاح خواهد شد.

وی ضمن تاکید بر لزوم ارتقاء گیرنده‌ها برای دریافت تمامی شبکه‌های جدید، اظهار کرد: بینندگانی که تمایل دارند تمام شبکه‌های جدید را داشته باشند باید گیرنده هایشان به تجهیزاتی که DVBS ۲ MPEG ۴ و HEVC را بتواند دریافت کند ارتقاء پیدا کند. البته چهار شبکه پر بیننده را نیز به صورت MPEG ۴ پخش می‌کنیم که این شبکه‌ها با گیرنده‌هایی که فقط MPEG ۴ دارند هم قابل دریافت است تا دارندگان این دستگاه‌ها که توانایی خرید یا ارتقاء سیستم خود را ندارند نیز از این تغییرات بهره‌مند باشند.