رییس‌جمهور آمریکا در برزخ تعویق یا کناره‌گیری

به گزارش حلقه وصل، آمریکا در نوامبر سال جاری میلادی صحنه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و همچنین کنگره خواهد بود اما رقابت های ریاست جمهوری این کشور سایه سنگینی بر رقابت های کنگره انداخته است.

عملکرد ترامپ بویژه در شش ماه نخست سال جاری میلادی و ناتوانی دولت وی در مهار کرونا و همچنین تداوم اعتراضات ضد نژادپرستی که از دو ماه قبل آغاز شده موجب گردیده که در ماه های اخیر زمزمه هایی از کاخ سفید در مورد احتمال کناره گیری ترامپ از رقابت های ریاست جمهوری شنیده شود و در آخرین مورد نیز خود ترامپ شخصا در خصوص امکان به تعویق افتادن انتخابات صحبت کرده است.

فرار از واقعیت به بهانه تقلب

به دلیل وجود کرونا قرار شده تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بصورت پستی برگزار شود و همین امر بهانه ای شده تا دونالد ترامپ از احتمال بروز تقلب گسترده در رقابتهای ریاست جمهوری ۲۰۲۰ سخن گفته و خواستار تعویق آن گردد.

دونالد ترامپ در پی انتقادها و مخالفت‌های گسترده اظهارات خود در مورد به تعویق انداختن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را تعدیل کرد و گفت که در پی تعویق انتخابات نبوده و فقط نمی‌خواهد که در انتخابات تقلب صورت گیرد.

با این وجود ترامپ بار دیگر هشدار داد، این خطر وجود دارد که انتخابات ۲۰۲۰ به تقلب‌آمیزترین انتخابات تاریخ آمریکا بدل شود.

‌ترامپ مدعی شده که با توجه به رأی‌گیری پستی این خطر وجود دارد که تقلب و تخلف در انتخابات ریاست جمهوری صورت گیرد و این رویداد به نادرست‌ترین و جعلی‌ترین انتخابات تاریخ آمریکا تبدیل شود.

این نخستین بار نیست که ترامپ چنین نظری ابراز کرده است. او در ماه‌های اخیر بدون ارائه هیچگونه مدرک و شاهدی همواره از رأی‌گیری پستی انتقاد کرده بود. این در حالی است که کارشناسان خطر تقلب از طریق رأی‌گیری پستی را بسیار کم ارزیابی می‌کنند.

البته این خواسته ترامپ با واکنش های منفی گسترده ای هم در حزب جمهوریخواه و هم دموکرات مواجه شده است. برای مثال  «میچ مک‌کانل»  رهبر جمهوریخواهان در سنای آمریکا در این ارتباط گفت: «در تاریخ این کشور، در جریان جنگ‌ها، بحران‌های اقتصادی و جنگ داخلی هرگز پیش نیامده که انتخاباتی را که تاریخ آن از پیش برنامه‌ریزی و مشخص شده بود، به تعویق اندازیم».

او افزود: «به خاطر همین هم راهی پیدا خواهیم کرد که انتخابات طبق قرار موعد در تاریخ ۳ نوامبر برگزار شود. این تاریخ تغییرناپذیر است».

مارکو روبیو، یکی دیگر از سناتورهای حزب جمهوریخواه در واکنش به پیشنهاد ترامپ گفت: «من آرزو داشتم که او چنین سخنی را ابراز نمی‌کرد.» تد کروز، یکی دیگر از سیاستمداران هم‌حزبی ترامپ نیز تأکید کرد که «تاریخ انتخابات به هیچ وجه تغییر نخواهد کرد.»

دموکرات‌های آمریکا که اکثریت کنگره را در دست دارند، از پیشنهاد ترامپ سخت انتقاد و اعلام کرده‌اند: «ترامپ می‌تواند هر چقدر می‌خواهد توئیت کند، اما واقعیت این است که او نمی‌تواند انتخابات را به تعویق بیاندازد».

نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا تنها به انتشار ماده قانون اساسی آمریکا در شبکه توئیتر اکتفا کرد که طبق آن تاریخ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را کنگره آمریکا تعیین می‌کند و نه شخص رئیس جمهور.

جو بایدن، نامزد حزب دموکرات و رقیب انتخاباتی ترامپ در ماه آوریل هشدار داده بود، ترامپ ممکن است تلاش کند تا با بهانه‌تراشی انتخابات را به تعویق بیاندازد.

قانون اساسی آمریکا

با توجه به این وضعیت این پرسش مطرح است که آیا دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور اختیار لغو و یا به تاخیر انداختن انتخابات را دارد؟

قانون اساسی آمریکا در این مورد می گوید: «کنگره می تواند زمان برگزاری انتخابات و رای گیری را تعیین کند که در سراسر آمریکا یکسان خواهد بود.»

قانون اساسی آمریکا با صراحت و بدون هیچ ابهامی مشخص کرده که کنگره و نه رییس جمهور زمان انتخابات برای تعیین رهبر کشور را تعیین می کند.

اگر رییس جمهور زمان برگزاری انتخابات را تعیین کند می تواند تاریخی را مشخص کند که به نفع اوست، و یا انتخابات را به زمانی موکول کند که شرایط برای او مناسب است.

قانون مصوب کنگره در سال ۱۹۴۸ چنین می گوید: «تاریخ برگزاری انتخابات برای تعیین رییس جمهور و معاون رییس جمهور در تمامی ایالت ها هر چهار سال یکبار در اولین سه شنبه ماه نوامبر برگزار می شود.»

با این وجود ولی حتی اگر کنگره به تغییر زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ رای بدهد، این تصمیم به دونالد ترامپ کمک چندانی نخواهد کرد. طبق اصل بیستم قانون اساسی آمریکا، «دوره زمامداری رییس جمهور و معاون رییس جمهور ظهر روز ۲۰ ژانویه به پایان خواهد رسید.»

معنای واضح این جمله این است که در صورت عدم انتخاب مجدد در پایان دوره چهارساله رئیس جمهور باید کاخ سفید را ترک کند.

‌البته در این میان بحث و اختلاف نظر نیز وجود داشته که رییس جمهور نوعی «اختیارات اضطراری» دارد. دونالد ترامپ معتقد است که رییس جمهور چنین قدرتی دارد. ولی قانون اساسی آمریکا چنین قدرتی به رییس جمهور تفویض نکرده و این یک مشکل جدی است.

همانطور که اشاره شد بر اساس بیستمین اصلاحیه قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، دوره کار رئیس جمهور و معاون او، تحت هر شرایطی در ظهر روز ۲۰ ژانویه به پایان می‌رسد و جانشین او از این زمان فعالیتش را آغاز می‌کند. بنابراین اگر انتخابات ریاست جمهوری به زمانی پس از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ میلادی تغییر یابد، دیگر نه دونالد ترامپ رئیس جمهور است و نه مایک پنس معاون رئیس‌جمهور.

در این حالت کنگره باید وارد عمل شود و کسی را تا زمان برگزاری انتخابات، موقتا مسئول ادارۀ امور کشور کند. گمانه زنی‌هایی وجود دارد که در این مدت، رئیس مجلس نمایندگان یعنی شخص «نانسی پلوسی» به عنوان رئیس جمهور موقت ایفای نقش خواهد کرد. 

خرید زمان

به نظر می رسد که ترامپ با توجه به عملکرد ضعیف خود بویژه در سال جاری میلادی بدنبال آن است تا با به تعویق انداختن زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، برای خود زمان خریده و تا حدی بر چالش های موجود در آمریکا پیروز شود.

از سوی دیگر برخی از منتقدان بر این نظرند که ‌او تلاش می‌کند از این طریق انتخابات را زیر سوأل برد و امکانی برای نپذیرفتن شکست احتمالی خود در انتخابات فراهم کند.

ترامپ به هیچ وجه خواهان شکست در انتخابات نیست به همین دلیل است که چندی پیش حتی اعلام شد که اگر ترامپ از شکست خود در رقابت های ماه نوامبر مطمئن شود از این رقابت ها کناره گیری می کند.

وضعیت فعلی در آمریکا به هیچ وجه به نفع ترامپ نیست؛ از یک سو به دلیل ناتوانی دولت در مهار کرونا آمریکا بیشترین آمار ابتلا و بیشترین قربانی را در نتیجه شیوع کووید-۱۹ در سطح جهانی داشته، از سوی دیگر سرکوب گسترده اعتراضات ضد نژادپرستی و حمایت ترامپ از این سرکوب ها موجب شده تا جایگاه وی در نزد مردم آمریکا تنزل بیابد.

همین موارد موجب شده تا ترامپ بطور مرتب در نظرسنجی ها شانس خود را در برابر «جو بایدن» از دست بدهد.

البته اینکه در انتخابات ماه نوامبر چه کسی برنده کلید کاخ سفید شود تفاوت زیادی در سیاست های کلی آمریکا ایجاد نخواهد شد، و فقط منافع حزبی و حامیان مالی نامزدهاست که سیاست های واشنگتن در قبال مسائل جهانی را ترسیم خواهد کرد.

مجموع این تحولات ترامپ را در نوعی برزخ قرار داده است؛ شاید در سال های ابتدایی دور اول ریاست جمهوری وی توانسته باشد اقتصاد آمریکا را متحول کند اما اکنون اوضاع اینگونه نیست و گزارشی های زیادی درباره گسترش فقر در این کشور منتشر می شود.

در بعد خارجی نیز وضعیت روابط آمریکا با همپیمانان قدیمی دچار مشکلات اساسی شده و در بخش های دیگر از جمله کره شمالی، ایران، چین، روسیه و حتی خاورمیانه نیز ترامپ هیچگونه دستاوردی نداشته است.

بر همین اساس می توان پیش بینی کرد که اگر در دو ماه آتی نیز وضعیت آمریکا به همین منوال پیش برود شکست ترامپ در رقابت های ماه نوامبر چندان دور از ذهن نخواهد بود اما در این میان ممکن است اوضاع به گونه ای دیگر رقم خورده و منافع «الکترال کالج» های ایالات متحده ایجاب کند که ترامپ همچنان در کاخ سفید بماند.