به گزارش حلقه وصل، نقش اصلی انسولین، تنظیم قند خون است که از سلولهای بتای جزایر لانگرهانس غده لوزالمعده ترشح می‌شود. انسولین هورمونی است که تأثیرات مختلفی در متابولیسم و دیگر اعضای بدن دارد.
انسولین با اثر به سلولهای کبد و با گرفتن قند از خون و ذخیرهٔ آن به صورت گلیکوژن، قند خون را کاهش خواهد داد. انسولین با تجمع گلیکوژن در سلولهای ماهیچه‌ای به عنوان یک منبع سوخت انرژی را افزایش می‌دهد. از دیگر وظایف انسولین این است که با اثر به بافت‌های چربی، آن‌ها را به عنوان منبع سوخت متوقف می‌کند. انسولین به منظور مرکز کنترل متابولیسم بدن عمل کرده و در صورت نبود یا کمبود انسولین در خون، بدن از چربی به عنوان منبع سوخت استفاده خواهد کرد.
انسولین در کجا کشف شد؟
انسولین نخستین بار در سال ۱۹۲۱ در عصاره جدا شده از جزایر لانگرهانس (غده لوزالمعده) کشف شد و بسیار سریع اثر آن در کاهش قند خون شناخته شد. انسولین گاو و خوک پس از مدت زمان کوتاه در بهبود قند انسان‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
اولین پروتئینی که خاصیت‌های هورمونی آن به طور کامل خالص و متبلور شناخته شد، نوع و ردیف اسیدهای آمینه آن تعیین و از طریق روش مصنوعی تهیه و نوترکیب تولید شد، انسولین نام دارد. ناگفته نماند که هورمون گلوکاگون نقش متفاوتی برعکس پروتئین انسولین دارد و موجب افزایش قند خون خواهد شد.
استفاده انسولین در بیمارن مبتلا به دیابت
اگر به دیابت شیرین مبتلا هستید از نظر علم پزشکی باید از انسولین استفاده کنید. دیابت "نوع ۱" هنگامی اتفاق میفتد که پانکراس تولید انسولین را متوقف کند. دیابت "نوع ۱" در افراد جوان شایع‌تر است و معمولا از سنین کودکی شروع می‌شود که برای درمان از طریق تزریق انسولین، ورزش کردن یا فعالیت بدنی و مصرف مواد غذایی در زمان‌های مشخص است.
انسولین یا به وسیله قلم انسولین یا به وسیله پمپ انسولین استفاده می‌شود. این روش‌ها به انسولین این امکان را می‌دهند تا اسید معده را نادیده بگیرد، چرا که اگر از طریق دهان مورد استفاده قرار گیرد، انسولین را از بین می‌برد.
دیابت "نوع ۲" در سنین بالاتر روی می‌دهد و فردی که به این نوع دیابت مبتلا باشد، پانکراس آن انسولین تولید می‌کند، اما مشکل اینجاست که انسولین تولید شده یا به اندازه نیاز بدن شخص نیست یا به صورت صحیح به کار برده نمی‌شود. گاهی اوقات با فعالیت بدنی و تغییرات رژیم غذایی درمان می‌شود.
متخصصان تغذیه و رژیم درمانی برای کنترل درمان دیابت "نوع ۲" قرص و انسولین تجویز می‌کنند، اما رعایت الگوی غذایی سالم از نظر آن‌ها نقش موثری برای بهبود این بیماری خواهد داشت اما در موارد بسیار نادر اگر داروهای دیگر اثرگذار نبودند، انسولین برای کنترل مقدار گلوکز خون از سوی متخصصان پزشکی استفاده خواهد شد.
موارد مختلف مصرف انسولین
باید دانست که انسولین برای مبتلایان به دیابت نوع ۱ و بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. اما با این حال سه نوع اصلی انسولین وجود دارد که جایگزین تولید انسولین در بدن می‌شوند. با توجه به توصیه‌های متخصصان می‌توانید انسولین را با استفاده از سرنگ، ۱ تا ۴ بار در روز مصرف کرده و یا از پمپ انسولین استفاده کنید.
همچنین انسولین طولانی مدت، نیاز اولیه انسولین را در روز تامین خواهد کرد و اگر این پروتئین با اثر مستقیم قبل از مصرف غذا استفاده شود تا ۳ ساعت تاثیر گذار خواهد بود. انسولین ترکیبی، یک ترکیب از انسولین طولانی مدت و انسولین با اثر مستقیم است.
دیابت یک بیماری است که منجر به سطوح بالای قند خون می‌شود. باید دانست که سه نوع دیابت وجود دارد. در دیابت نوع ۱ که به صورت معمولی از دوران کودکی شروع می‌شود، افراد مبتلا به این بیماری قادر به تولید انسولین کافی نبوده و این نوع دیابت به معمولا در نتیجه حمله اشتباه دستگاه ایمنی به پانکراس یعنی همان مکان تولید انسولین رخ خواهد داد.
دیابت نوع ۲ هم بیشتر افراد بالای ۴۵ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما در این نوع از دیابت، یا پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند یا سلولهای بدن عملکرد صحیحی به این هورمون نشان نمی‌دهند. دیابت بارداری هم طی دوران بارداری در افراد رخ می‌دهد و عملکرد بدن زن به انسولین را کمی دشوارتر می‌کند. باید دانست که دیابت بارداری پس از تولد نوزاد معمولا از بین می‌رود، اما خطر ابتلای مادر به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.
انواع انسولین
-انسولین‌های سریع الاثر معمولا فعالیت شان را طی مدت زمان ۱۵ دقیقه شروع کرده و می‌توانند حدود سه تا پنج ساعت تحمل کنند.
-انسولین‌هایی که تاثیرات کوتاه مدتی دارند به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد تا فعالیت خود را شروع کنند و حدود ۵ الی ۸ ساعت هم فعالیت آن‌ها دوام می‌آورد.
-انسولین‌های هم که اثرات متوسطی دارند تا حدود ۳ ساعت طول می‌کشد تا فعالیت خود را شروع کنند؛ البته اثرات این انسولین‌ها ۱۲ تا ۱۶ ساعت دوام خواهند آورد.
-انسولین‌های طولانی اثر می‌توانند حدود یک ساعت فعالیت شان را شروع کرده و ۲۰ تا ۲۶ ساعت دوام بیاورند.
-انسولین‌های پیش مخلوط هم معمولا انسولین‌های سریع یا کوتاه اثر را با انسولین طولانی اثر ترکیب می‌کنند.
عوارض جانبی و خطرات انسولین را جدی بگیرید
همه ما می‌دانیم که انواع مختلف برندهای انسولین برای استفاده در بازار موجود بوده و هستند، اما عوارض جانبی و خطرات آن که احتمال دارد فرد تجربه کند به نوع انسولین دریافتی بستگی دارد، با این حال مصرف انسولین می‌تواند باعث افزایش وزن اولیه شود؛ چرا که سازگاری با درمان را آغاز می‌کند.
قند خون بسیار پایین یا (هیپوگلیسمی)، بروز راش‌های پوستی، جوش‌ها یا تورم در اطراف محل تزریق، سردرد، سرماخوردگی، گلو درد، افسردگی، اضطراب و سرفه از عوارض جانبی مصرف زیاد انسولین هستند.
چه عواملی باعث قند خون پایین می‌شوند؟
_ مصرف داروی دیابت در ساعاتی غیر از آنچه تجویز مصرف بیش از حد انسولین شده است و ورزش طولانی مدت یا برنامه ریزی نشده‌ای که بدون خورد اسنک باشد یا عدم کاهش دوز انسولین قبل از ورزش، اثرات جانبی دیگر داروها، نبود الگوی غذایی مناسب و به اندازه کافی غذا نخوردن، نوشیدن الکل و رسیدن به سن بلوغ باعث کاهش قند خون می‌شوند.
گرسنگی، عرق کردن، حالت تهوع، تاری دید (دیدن "نقطه/ لکه")، لرزش، بی حسی لب و زبان کج خلقی، احساس سرما، پوست مرطوب و چسبنده گیجی، عصبانیت، ضعف، نبض سریع و از دست دادن هوشیاری، از علائم هشدار دهنده قند خون پایین هستند.
چگونه قند خون پایین را درمان کنیم؟
قند خون پایین باید به سرعت درمان شود. با خوردن یا آشامیدن موادغذایی که دارای شکر باشد که به سرعت عمل کند و هیپوگلایسمی را رفع کند. باید یکی از موارد زیر را انجام دهید:
_ نوشیدن شربت، آبمیوه یا شیر به میزان یک لیوان
_ از نوشابه‌های معمولی به اندازه یک لیوان استفاده شود و از مصرف نوشیدنی‌های رژیمی پرهیز شود.
چه عواملی منجر به قند خون بالا می‌شوند؟
_ مصرف داروی دیابت کمتر یا اگر طبق تجویز پزشک استفاده نشود.
_ ورزش به مقدار بسیار کم یا عدم تحرک
_ استرس بیش از حد
_ دارا بودن عفونت یا دیگر بیماری‌ها قبل از قاعدگی
علائم هشداردهنده قند خون بالا
سردرد، تاری دید، خستگی یا ضعف، حالت تهوع، دل درد، افزایش تشنگی، نیاز به دفع مکرر ادرار، پوست خشک و خارش پوست، زخم‌هایی که دیر خوب می‌شوند، بدن درد مشابه آنفلوانزا.
یک یا چند یک از این علائم می‌تواند هشداری برای ابتلا به قند خون بالا باشد. علائم هشداردهنده می‌توانند بسیار نامحسوس باشند و به راحتی می‌توان باور کرد که به دلیل دیگری ایجاد شده اند؛ بنابراین هیچ یک از علائم را حتی اگر بسیار نامحسوس بودند، نادیده نگیرید.
روش‌های پیشگیری از قند خون بالا
_ انسولین یا داروی دیابت خود را، به مقدار تجویز شده نه بیشتر و نه کمتر مصرف کنید.
_ برنامه غذایی و ورزش خود را به دقت دنبال کنید.
_ استرس از عوال مخرب است؛ بنابراین آنرا در زندگی روزمره خود کاهش دهید.
همه ما باید بدانیم که دیابت یک بیماری پیش رونده است و به دلیل دوره‌های طولانی مدت مانند قند خون بالا، انواع مختلف مشکلات سلامتی روی می‌دهد؛ بنابراین حیاتی است که گاهی گلوکوز خون خود را اندازه گرفته و نتایج را جدی بگیرید.