استعدادهایی که در «آفتابگردان‌ها» کشف می‌شود/ بازگشت به شعر مطالبه‎گر و متعهد

حلقه وصل: موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب در سال ۱۳۸۹ به شکل رسمی آغاز به کار کرد. این موسسه پایگاهی برای تولید متن و تربیت استعدادهای جوان شعر کشور شد و یکی از بازوهای جبهه فرهنگی انقلاب برای تربیت شاعر و داستان‌نویس متعهد. شخصیتِ محوری موسسه، علی‌محمد مودب است. اعتبار و همت او سبب گرد ‌‌هم ‌آمدن گروهی از شاعران و داستان‌نویسان نخبه کشور در «شهرستان ادب» شد. آن‌گونه که در پایگاه اینترنتی شهرستان ادب آمده این موسسه برای تولید متن و تربیت استعدادهای جوان شعر کشور، فعالیت‌هایی در دست اجرا دارد. تدوین شناخت‌نامه‌های شاعران، جلسات منظم شعرخوانی، نشست‌های تخصصی ادبی، فراخوان‌های شعر با موضوعات مختلف، نقد آثار و کارگاه داستان که هر کدام منشأ ایجاد جریان‌های موثری در سراسر کشور هستند، از آن جمله‌اند.

شعر انقلاب اسلامی از اندک هنرهایی است که مدام، نوزایی دارد و نو به نو چهره‌های تازه و آثار درخشان می‌آفریند. به گفته‌ مودب: «با گذر از دهه هفتاد تا اواخر دهه هشتاد، شاعرهای ما شعر مطالبه‎گر را فراموش کردند و این عادت به شعر لطمه زد.» با این آسیب‎شناسی، تأکید می‌شود که از اهداف و کارکردهای ویژه موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب، بازگرداندن «مطالبه‌گری» به شعر و داستان است و بازیابی هویت متعهدانه و مسئولیت‌پذیر شاعر و داستان‌نویس نسبت به دغدغه‌های مردم و مسائل کشور در این حیطه قرار دارد.

امروز شاعران گردآمده در شهرستان ادب، با کمترین ‌فاصله نسبت به اتفاقات شادی‌آفرین و غم‌انگیز مردم ایران، واکنش درخور نشان می‌دهند. این رسالت مهم شهرستان ادب به خوبی در حال اجرایی شدن است. همچنین در سیاست کلی با داشتن نگاه فراخ و گروه‌گروه نکردن شعرا و داستان‎نویسان، اعتبار و اعتماد درخوری برای خود کسب کرده است.

چرا آمد؟
شکل‎گیری موسسه غیرانتفاعی شهرستان ادب، اعتراض به ساختارهای کلانی است که مدیریت فرهنگی کشور در عرصه ادبیات دارد؛ یعنی اگر متولیان حوزه ادبیات به وظایف خود عمل می‌کردند و به کشف استعدادها، ذائقه‎سازی و ایجاد بستر لازم برای رشد ادبیات می‌پرداختند، شاید شهرستان ادبی شکل نمی‎گرفت. علی‌محمد مودب گلایه می‌کند: «به اعتقاد من، مدیریت مدیران فرهنگی ما و توجهشان به ادبیات، بسیار بودجه‌محور است و هیچ مدیر فرهنگی، شناخت و برنامه و سیاست درستی در حوزه ادبیات ندارد. متأسفانه هیچ تدبیری برای ضریب دادن به ادبیات، تعاریف درست از آن و توجه به جایگاه مؤلف، شاعر و نویسنده نیاندیشیده‌ایم. ما بیشتر نیازمند فراهم‌کردن فضای حرفه‌ای برای فعالیت ادبی هستیم. می‌خواهیم جامعه، استعدادهای ادبی را سرمایه بداند و با آن رفتار درستی کند. اگر این اتفاق بیفتد استعداد‌ها، به‌راحتی کشف می‌شوند زیرا خود مردم به سراغ آن‌ها خواهند رفت.»

گل‌های شعر
از مهمترین فعالیت‌های سال‌های اخیر موسسه، برگزاری دوره شعر جوان «آفتابگردان‌ها» و تأسیس اولین «مدرسه رمان» است که برای کشف و بالندگی استعدادهای ادبی جوان انجام گرفت. در قالب این دوره‌ها، صدها شاعر و نویسنده جوان شناسایی و آموزش داده شده‌اند. پس از پایان دوره نیز تلاش می‎شود تا حمایت از شاعران و نویسندگان مستعد ادامه یابد. اکنون آثار برخی از این جوانان چاپ شده است. عده‌ای به صورت جدی در فضای ادبی ملی یا استانی حضور دارند و برخی کار ادبی خود را با هدایت و حمایت کارشناسان موسسه شهرستان ادب در رشته دیگری ادامه داده‌اند.

موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب از ۱۳ انجمن ادبی سراسر کشور حمایت می‌کند. این موسسه به نابرابری امکانات در شهرستان‌ها توجه ویژه دارد و با تأسیس «انجمن‌های ادبی منطقه‌ای» و همکاری با آنان، سعی در تحقق تمرکززدایی و عدالت اجتماعی دارد. گروه شعر شهرستان ادب برنامه‌های مختلفی دارد: شورای کارشناسی شعر، برنامه‌های آموزشی برای شاعران جوان، برگزاری دوره‎های آموزشی آفتابگردان‎ها از تابستان سال ۹۰، برگزاری مستمر برنامه «نیمروز نقد» با هدف ارتباط دادن شاعران جوان با استادان زبردست، نقد مکتوب اشعار شاعران جوان، برگزاری جلسات «عصر اثر» با هدف نقد آثار شاعران انقلاب اسلامی و پرورش مهارت نقد در آنان.

از موسیقی تا انتشار
گروه داستان شهرستان ادب هم برنامه‌های متنوعی را اجرا می‌کند از آن جمله‌اند: برگزاری کارگاه هفتگی آموزش داستان‌نویسی، راه‌اندازی مدرسه رمان، برگزاری نشست نقد و بررسی کتاب، برگزاری نشست‌های تخصصی ادبیات داستانی، برگزاری نشست «از هندوکش تا البرز» با هدف تقویت روابط فرهنگی دو کشور ایران و افغانستان و برگزاری کارگاه آموزشی «سیر تحول داستان کوتاه جهان». انتشارات شهرستان ادب نیز تا‌کنون ۱۲۰ عنوان کتاب منتشر کرده و در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان «ناشر برگزیده سال ۱۳۹۳» انتخاب شد. برگزاری جلسات بوطیقا، سلام ماه و شب‌های شعر مقاومت از دیگر فعالیت‎های شهرستان ادب است. از تازه‎ترین کارهای صورت‌گرفته راه‎اندازی دفتر موسیقی، ورود به عرصه ترویج موسیقی فاخر و استفاده از موسیقی برای شناساندن ادبیات فاخر و انقلابی و زیرمجموعه جدید موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب است.