«ارتداد» اثری انذاری و ویژه است/ توضیح «یامین‌پور» درباره انتشار کتابش در آستانه انتخابات

حلقه وصل: مراسم رونمایی از رمان عاشقانه «ارتداد» تازه‌ترین اثر وحید یامین‌پور عصر روز یکشنبه 20 بهمن ماه با حضور جمعی از مسئولان حوزه هنری انقلاب اسلامی در تالار مهر برگزار شد.

براساس این گزارش، عباس محمدی مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در این مراسم با تبریک ایام‌الله دهه فجر اظهار داشت: باید به آقای یامین‌پور برای انتشار نخستین رمان او که با نگاه سیاسی نوشته شده تبریک گفت. امیدواریم پس از این، از قلم او بیشتر و بیشتر بخوانیم.

محمدی در ادامه از روند فعالیت در دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری گزارشی ارائه کرد و گفت: با توجه به جایگاهی که رمان در میان مخاطبان دارد و با استفاده از پایش‌هایی که توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور صورت گرفت، مشخص شد که رمان یکی از موضوعاتی است که در سبد کالای مخاطبان قرار دارد و از سویی نگاه فرهنگ و تمدن‌ساز ایجاد می‌کند، ما نیز باید به این هنر وارداتی نگاهی داشته باشیم، چرا که کمتر از دو قرن از ورود آن می‌گذرد، اما باید بدانیم در ایران هنر اول‌مان شعر است، اما با توجه به اقبال از رمان‌های ترجمه، ناچاریم آنها را نیز جدی بگیریم و به جهانی شدن آن بیندیشیم و مسیری را طی کنیم که فضای ادبی جهانی فارغ از سیاست‌زدگی ناچار به دیدن ما باشد.  

این مدیر حوزه هنری با بیان اینکه در حال تلاشیم تا از مسیر آثار خود را به جامعه جهانی برسانیم و آثارمان را نیز در بازارهای جهانی عرضه کنیم، تصریح کرد: این مسئله نیازمند هدف‌گذاری است که پیش از آن، سرمایه‌گذاری لازم دارد.

وی افزود: نگاه نو به رمان به خصوص در بخش کودک و نوجون مهم است، چرا که غلب آثار ترجمه است و جای تولیدات داخلی کمرنگ است.

محمدی با تأکید بر اینکه سبک زندگی که به واسطه ترجمه رمان‌ها در حال رواج است را باید جدی بگیریم، توصیه کرد: ما باید بیشتر به سبک زندگی بیندیشیم تا به نوجوانان بیاموزیم که آینده ساختنی است و در کنار بحث سبک زندگی، نباید از نگاه انسان‌ساز رمان غافل شویم. نمونه عالی آن، رمان بینوایان است.

وی با بیان اینکه در کنار همه موارد مطرح شده باید به قشر جوان نیز توجه داشته باشیم و همچنین تکریم و پاسداشت پیشکسوتان را فراموش نکنیم، گفت: باید فضا را به نوعی طراحی کنیم که جوانان نوقلم هم وارد میدان شوند، هر چند که رویکرد ما تمرکززدایی از مرکز است. در حال حاضر نزدیک به ۴۰ اثر تولید کرده‌ایم که قاطبه آنها توسط نخبگان شهرستانی تهیه شده است.

مدیر مرکز آفرینش‌های حوزه هنری با بیان اینکه ما در عرضه رمان‌هایی که ضرورتی وجودی دارند کوتاهی نمی‌کنیم، گفت: حرکت ما در مسیر تجربه‌های نو صورت می‌گیرد و یکی از رویکردهای جدی حوزه هنری، عرضه رمان‌های تعاملی است، در واقع طی کارگاه‌هایی نویسنده علاوه بر اینکه رمان خودش را پیش می‌برد، از نقد و نظر سایر نویسندگان هم استفاده می‌کند تا اثری بدون نقص ارائه کند. آرزو می‌کنم سینمای ایران و سیاست‌گذاران سینمایی به اقتباس توجه جدی کنند، چرا که جای خالی آن در فیلم‌های ایرانی به شدت ملموس است.

محمدی به افول جوایز ادبی و یا تجمیع و تعطیلی آنها هم اشاره کرد و به واسطه نبود بودجه گلایه کرد و گفت: یکی از رسانه‌هایی که امکان دیده شدن کتاب را می‌دهد، جوایز ادبی است که امیدوارم سیاست‌ها در این راستا هدفمند باشد، زیرا شاهدیم که تعدد جوایز ادبی بر اثر تهدید بودجه کمرنگ شده و بسیاری از آنها یا تجمیع یا تعطیل شده‌اند.

در ادامه این مراسم، حسام آبنوس خبرنگار حوزه کتاب اظهار داشت: من با عنوان ذیل کتاب تحت نام عاشقانه سیاسی مسئله دارم، چرا که اثر هنری بدون عشق مزه ای نخواهد داشت. این رمان سیاسی است و ژانر آن تاریخ جایگزین است و یامین‌پور نخستین فردی است که از ژانر تاریخ جایگزین استفاده کرده است. هرچند رمان‌های بسیاری در دنیا همانند مسیر سبز یا مردی در قلعه بلند از این دسته هستند، اما باید درباره ارتداد و این ژانر جدی تر صحبت کرد. ارتداد، ژانر تازه و نو در داستان‌نویسی فارسی است.

وی با دفاع از کتاب، گفت: این کتاب نشان می‌دهد امروز کجا ایستاده‌ایم؟ و نسل سوم و چهارم متوجه خواهند شد اگر انقلاب نمی‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟ این کتاب به عنوان متر ادبی شمرده خواهد شد.

سعید مکرمی مدیر انتشارات اسم درباره این کتاب طی سخنانی کوتاه گفت: ما که در دوره انقلاب زندگی کرده‌ایم، فکرکردن به عدم تحقق آن سخت است، درباره انقلاب، کتاب‌های بسیاری نوشته شده، اما درباره اینکه انقلاب محقق نمی‌شد چه اتفاقی می‌افتاد، کتابی تألیف نشده است. وقتی کتاب را خواندم دو سه هفته‌ای درگیر آن بودم. این اثر برای خیلی‌ها هم اینگونه خواهد بود، به خصوص برای عده‌ای که فعال جبهه فرهنگی انقلاب بوده و علقه به انقلاب دارند.

وی در پایان گفت: ارتداد اثری انذاری ویژه است.

وحید یامین‌پور در پایان این مراسم با بیان اینکه درباره این کتاب صحبت و مصاحبه نخواهم کرد، آن را بخوانید، گفت: ایده ارتداد چند سالی با من بود. به چند ناشر ایده را مطرح کردم. حتی گفته بودم ایده پردازی هم می‌کنم، شما آن را دراختیار یک نویسنده زبردست برای تهیه رمان بگذارید، اما سه سال پیگیر بودم و اتفاقی رخ نداد، ولی همه اهالی نشر و کسانی که کتاب را خوانده بودند، موضوع آن را تأئید می‌کردند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود ارتداد را قدیمی‌تر از کتاب نخل و نارنج دانست و توضیح داد: این اثر قدیمی‌تر از نخل و نارنج بود، چرا که آن اثر نگارشش طی مدت کوتاهی پایان یافت، اما نوشتن ارتداد را پیش از آن آغاز کرده بودم، ولی پس از شش ماه نوشتن، قلم را کنار گذاشتم، چرا که حس می‌کردم کار پیش نمی‌رود و این پروژه شکست خورده است، اما پس از سه ماه که ذهنم درگیر بود، توانستم موضوع را فیصله بدهم و پس از آن دوران وسواسم شروع شد ولی برخی دوستان به دادم رسیدند و اطمینان داند که اکنون وقت چاپ کتاب است، وسواس نداشته باشم.

یامین‌پور که از نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی است، به هم زمانی انتشار کتابش در آستانه انتخابات هم اشاره کرد و گفت: برای اینکه در انتخابات شرکت کرده بودم، تلقی بدی از انتشار کتاب داشتم، اما مدیران انتشاراتی عنوان کردند که ما ناشریم، اهالی کتاب هستیم و کتاب را منتشر می‌کنیم، برای همین از انتشارات سوره مهر تشکر می‌کنم. اما در پایان این مراسم باید از کسی اگر نبود، کتابی نوشته و خلق نمی‌شد تشکر کنم، او کسی نیست جز همسرم. خیلی کمکم کرد. بودنش ادراکی به من داد که بتوانم کتاب را خلق کرده و به پایان برسانم.

در بخشی از این رمان آمده است: «بلا را ما انتخاب نمی‌‏کنیم. بلا غالباً خودش سرزده می‌‌‌‏آید و ماهیچه‌‏های کرخت و خواب‌‏آلود تاریخ را به تحرک وا‏می‌‏دارد. بلا می‌‏آید تا تاریخ زخم بستر نگیرد. دقیقاً لحظه‏‌ای که همگان در شهری پرپیچ‌‏وخم و خاموش گم‌‏وگور شده‏‌اند و بی‌‏مقصد به دیوارهای بلند روزمرگی می‏‌خورند، فتنه‏‌ای جرقه می‌‏زند و «وقت» و هنگامه‌‏ای تجلی می‌‏کند تا چشم‏‌ها برای لحظاتی مبدأ و مقصد را ببینند و راه را از سر بگیرند.

فتنه ترفند خداوند است برای ورق زدن تاریخ، برای زیرورو کردن همه چیز، از ارباب و رعیت، ظالم و مظلوم، گمراه و هدایت‏‌شده، دارا و ندار، غمگین و سرخوش، نگران و امیدوار

ـ پس تاریخ خیلی هم تنبل نیست. پدیده‏‌ها سریع‏‌تر از تصور ما رخ می‌‏دهند...»