به گزارش حلقه وصل، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال پس از سال‌ها دچار تغییر شد و اکنون با حضور یک سرپرست اداره می‌شود. این کمیته و عملکردش، در این سال ها به محور انتقادات گسترده رسانه ها و تیم های مختلف تبدیل شده بود.
اکنون که این تغییرات صورت گرفته و جهت بررسی ابعاد عملکرد کمیته انضباطی، با هوشنگ نصیرزاده رئیس سابق کمیته تدوین آیین‌نامه و مقررات فدراسیون فوتبال بحث و گفت‌وگو کردیم. وضعیت این کمیته در سه محور آیین‌نامه، سیستم و عملکرد شخص رئیس کمیته، مورد ارزیابی نصیرزاده قرار گرفته است.
متن کامل صحبت‌های نصیرزاده را در زیر می‌خوانید:
* 75 درصد آیین‌نامه انضباطی فدراسیون ترجمه آیین‌نامه فیفاست
آیین‌نامه انضباطی که ما در گذشته برای فدراسیون نوشته بودیم، مشکلاتی که در فوتبال ما وجود داشت را به دقت زیر نظر گرفته بود و جزئیات را پوشش می‌داد اما آیین‌نامه کنونی ترجمه 75درصدی از آیین‌نامه انضباطی فیفاست. مثلاً در آیین‌نامه قبلی آمده بود اگر رئیس کمیته انضباطی در موارد بحرانی تشخیص بدهد، می‌تواند به عنوان تک قاضی رأی خود را حتی از داخل منزلش صادر کند و فرد خاطی را محروم کند. ما این اصول را در کلاس‌های مدیریت بین‌المللی فوتبال یاد گرفته بودیم و آن را در آیین‌نامه آورده بودیم.
* در فوتبال چیزی به نام دفاع باشگاه متخلف وجود ندارد
در حال حاضر در آیین‌نامه الزام شده که باشگاه، بازیکن، مربی و مدیر متخلف دفاعیات خود را به کمیته انضباطی ارائه کند. در حالی که این مسئله در آیین‌نامه قبلی انضباطی اختیاری بود. در فوتبال چیزی به نام دفاعیات فرد متخلف وجود ندارد و فرض بر درستی گزارش داور و ناظر بازی است و رأی نیز بلافاصله باید صادر شود. مثلاً در پرونده فحاشی به رسول خطیبی سرمربی ماشین‌سازی، علت طولانی شدن صدور رأی توضیح خواستن از طرفین بود. در حالی که دفاعیات و توضیح خواستن از فرد متخلف در دادگاه‌های بیرون از فوتبال وجود دارد و در جهان چنین چیزی وجود ندارد.
* فیفا بحرین را بدون درخواست توضیحات محروم کرد
نمونه جدید این مسئله در همین بازی ایران و بحرین رخ داد. فدراسیون فوتبال ما از بحرین به علت بی‌احترامی به سرود کشورمان شکایت کرد. فیلم همین مسئله برای جریمه بحرین کافی بود و فیفا نیازی به ارائه دفاع از فدراسیون این کشور نمی‌دید.
* کمیته انضباطی باید محرومان را اعلام کند؛ نه کمیته مسابقات
یک اتفاق جالب دیگر که در فوتبال رخ می‌دهد، این است که محرومیت بازیکنان براساس دریافت تعداد کارت زرد و قرمز بر عهده کمیته انضباطی فدراسیون است؛ نه کمیته مسابقات. در فوتبال جهان محل آرشیو و نگهداری کارت‌های زرد و قرمز بازیکنان کمیته انضباطی است؛ نه کمیته مسابقات. اما در فوتبال ایران این مسئله را از روز اول اشتباه انجام می‌دادیم و اسامی محرومان هفته را کمیته مسابقات اعلام می‌کند؛ نه کمیته انضباطی. ضمن اینکه یک نسخه از گزارش ناظر بازی باید به کمیته انضباطی هم ارائه شود. حتی محروم شدن بازیکن با 4 کارت زرد در آئین نامه مسابقات ما آمده؛ نه کمیته انضباطی!
* رأی سوپرجام جنجالی ربطی به کمیته انضباطی نداشت
در فوتبال دنیا تا مسابقه‌ای برگزار نشود، کمیته انضباطی به آن ورود نمی‌کند. به همین دلیل است که اگر تیمی به هر دلیلی در یک مسابقه حاضر نشود، تصمیم‌گیری در مورد نتیجه بازی بر عهده کمیته مسابقات است؛ نه کمیته انضباطی. اما در فوتبال ما این مسئله برعهده کمیته انضباطی گذاشته است. مثلاً در سوپر جام بین پرسپولیس و استقلال کمیته مسابقات سازمان لیگ می‌توانست رأساً برنده را اعلام کند و نیازی به اعلام رأی توسط کمیته انضباطی نبود. همانطور که گفتم، تا بازی شروع نشده کمیته انضباطی حق دخالت ندارد. اینها از اصول مدیریت بین‌المللی فوتبال است. شاید خواننده صحبت‌های من در خبرگزاری شما این مفاهیم با استانداردهای ذهنش برابری نکند اما اینهایی که من گفتم، استاندارد فوتبال جهان است.
* استفاده از کمیته انضباطی به عنوان چکش
در فوتبال ما استفاده از کمیته انضباطی مانند استفاده از چکش شده است. با چکش هم بر سر میز می‌کوبند، هم می‌توانند اشیا را با آن خرد کنند، هم در دعوا از آن استفاده کنند و یا حتی به عنوان گردوشکن از آن استفاده کنند؛ در حالی که کمیته انضباطی وظایف خاص خودش را دارد.
* جریمه یک میلیارد و 300 میلیونی در فوتبال
در این فصل تا جایی که من می‌دانم، مبلغی بالغ بر یک میلیارد و 300 میلیون تومان جرایم انضباطی برای باشگاه‌ها و افراد در نظر گرفته شود. البته این پول به صورت نقد به حساب فدراسیون نمی‌رود بلکه در پایان مسابقات، سازمان لیگ جرایم را از حساب باشگاه‌ها کسر خواهم کرد. اما افرادی که از مدیریت فوتبال سررشته ندارند، کمیته انضباطی فدراسیون را یک کمیته درآمدزا و اقتصادی معرفی می‌کنند در حالی که در تمام اساسنامه‌های فدراسیون‌های ورزشی جهان، جرایم انضباطی یکی از راه‌های درآمدزایی است مانند جرایم رانندگی که در بودجه عمومی دولت در نظر گرفته می‌شود. بنابراین گلایه از جرایم انضباطی حرف منطقی نیست.
*تطبیق با واقعیت یا ناکارامدی کمیته انضباطی؟
صدور آرای سنگین در فوتبال منطقی نیست. به همین دلیل هم کمتر آرای سنگینی در این رشته ورزشی صادر می‌شود. زیرا چنین آرایی ممکن است سازماندهی یک تیم را برهم بریزد. برای مثال می‌گویم، اگر بخواهیم براساس منطق و طبق کتاب آیین‌نامه انضباطی رأی بدهیم به دلیل جو حاضر در ورزشگاه‌ها تقریباً تمام مسابقات لیگ برتر ما باید بدون تماشاگر برگزار شود. در این صورت دیگر فوتبالی باقی نمی‌ماند. پس این مسئله معنایش ناکارآمدی کمیته انضباطی نیست بلکه معنایش تطبیق با واقعیت است. هرچند برخی که خیلی از فوتبال سررشته ندارند، از کمک داوری که پرچمش صدا بدهد یا داوری که زیاد اخطار می‌دهد خوش‌شان می‌آید اما همین افراد هم برای کمیته انضباطی که رأی سنگین صادر کند، دست نمی‌زنند. صدور آرای سنگین برخلاف اصول مدیریت حاکم بر فوتبال جهان است زیرا ذات فوتبال براساس تنبیه نیست. به همین دلیل هم فیفا بحرین را به خاطر توهین به سرود ملی کشورمان با جریمه سنگین مالی مواجه کرد و رأی بر برگزاری بدون تماشاگر مسابقه نداد.
* تاج از ارکان قضایی خواست تا واکنش سریع نشان دهند
به خاطر ضعف آیین‌نامه انضباطی فدراسیون، رئیس این کمیته نمی‌توانست سریع در مواقع بحرانی رای بر محرومیت بدهد. اما مهدی تاج رئیس فدراسیون پیش از شروع فصل ارکان قضایی را به دفترش دعوت کرد و به آنها اعلام کرد که در مواقع ضروری سریع واکنش نشان بدهند و سخت‌گیری‌هایی که در این فصل انجام شد، فشار روی داوران را کم کرد. این اتفاق خوب در جلسه تاج با ارکان قضایی رخ داد اما این مسئله را در آیین‌نامه قبلی انضباطی داشتیم که آن را حذف کردند.
* قوانین انضباطی فوتبال اروپا برای غیر اروپایی‌ها!
همانطور که گفتم آیین‌نامه انضباطی کمیته انضباطی بیشتر براساس قوانین فوتبال اروپایی ترجمه و تدوین شده است؛ آن هم در حالی که این آیین‌نامه قرار است برای غیر اروپایی‌ها یعنی کشور خودمان اجرا شود. به همین دلیل گاهی مجبور می‌شویم باشگاه‌ها را به خاطر فحاشی تماشاگران‌شان جرایم سنگین مالی کنیم یا حتی باشگاهی را از داشتن تماشاگر محروم کنیم اما این جرایم انضباطی سنگین تأثیرگذاری ندارند و می‌بینید که شرایط تغییر نمی‌کند. پس باید فرهنگ‌سازی کنیم. فرهنگ‌سازی هم مثل رشد گل بنفشه نیست که سریع اتفاق بیفتد و یک پروسه زمان‌بر است. مثلاً همین رویه سخت‌گیری ارکان قضایی که در ابتدای فصل توسط رئیس فدراسیون تأکید شد تا حدودی اوضاع را بهتر کرد. اما سخت‌گیری در ذات فوتبال نیست. این ورزش براساس نشاط و شادابی استوار است. به همین دلیل است که فیفا وقتی بازیکنی جعل مدرک می‌کند، شش ماه محرومش می‌کند اما اگر مدیری همین جرم را مرتکب شود، تا یک سال محروم می‌شود. این به خاطر اصل فوتبال است که بر شادابی و نشاط استوار است.
* آرای محرومیت دوپینگ غیرقانونی است
یک اشتباه عجیب دیگری که در فوتبال ما شاهد هستیم، این است که آرای محرومیت افراد دوپینگی توسط نادو یا کمیته ضد دوپینگ وزارت ورزش صادر می‌شود که این خلاف اساسنامه فدراسیون است. اگر فیفا بفهمد محرومیت بازیکن دوپینگی توسط نادو یا کمیته ضد دوپینگ وزارت ورزش صورت گرفته، آن را یک تخلف می‌داند. آرای محرومیت باید توسط کمیته انضباطی فدراسیون صادر شود. در گذشته هم در فدراسیون، رئیس کمیته پزشکی گروهی پزشک را دور خود جمع کرده بود و افراد دوپینگی را محروم می‌کرد که این کار هم خلاف اساسنامه بود.