چرا جریانی خاص برای مبارزه با فساد، «شیرین» می‌زند؟

سرویس فرهنگ و هنر حلقه وصل، مبارزه با فساد موضوعی است که به صورت محوری توسط دستگاه‌های نظارتی دنبال می‌شود. فساد ستیزی به امری بنادین در نهادهای مربوطه تبدیل شده است. اما مبارزه با فساد، در قالب تولیدات نمایشی، برای رسانه و مدیا باید یک امر پیوسته باشد. فعالیت‌های مستمر و پیگیرانه‌ نهادهای نظارتی اگر در افکار عمومی، در قالب یک ساختار نمایشی ارائه شوند و زیر ساخت‌های فاسد اگر در چهارچوب فیلم و سریال عرضه شوند، اعتماد افکار عمومی، جلب رضایت و اعتماد توده‌ها به نهادهای نظارتی را  افزایش خواهد داد. در شرایطی که اغلب سریال‌های شبکه نمایش خانگی با محتواهای هنجارشکن غیرمتعارف تولید می‌شوند، یکی از این سریال‌هایی که در حال حاضر با محتوای فساد ستیزی در حال تولید است، سریال آقازاده به کارگردانی بهرنگ توفیقی است.

تهیه کننده این سریال حامد عنقا روز گذشته در گفت‌وگویی با خبرگزاری تسنیم درباره روند تولید این سریال گفت: علی رغم حرف‌ها، حساسیت‌ها و شایعاتی که برخی پیرامون «آقازاده» شکل داده‌اند، به لطف خدا و با توجه امام رضا(ع) سعی می‌کنیم جذاب‌ترین بسته را برای مخاطب در یک موضوع به شدت روز بسازیم، به شکلی که حال و هوای سریال‌هایی مثل «قلب یخی» و... را داشته باشد، و موضوعاتی را در این سریال می‌گوییم که لازم است مردم بدانند و درباره چیزهایی است که آنها با گوشت و پوستشان احساس می‌کنند، اما پشت پرده‌اش را نمی‌دانند.

وی افزود: ما «آقازاده» را فقط برای سرگرمی مردم نمی‌سازیم تا تنها در سبد تفریحات و اوقات فراغت آنها قرار بگیرد حتی سریالی نمی‌سازیم که بتوان بعد از دیدن آن به راحتی خوابید، بلکه «آقازاده» را می‌سازیم تا بسیاری را بی‌خواب کنیم و مخاطبانمان را به جنبه های مختلف مسائل مختلف اجتماعی به فکر بیندازیم.

عنقا «آقازاده» را بغض فروخفته کف جامعه نسبت به برخی فسادها توصیف کرد و ادامه داد: طبق گفته مقام‌معظم‌رهبری همه در کشور باید با فقر و فساد و تبعیض در این مملکت مبارزه کنند؛ «آقازاده» هم یک سریال نیست بلکه صدای بلند یک اعتراض است، مطلبی که یک بار باید به شکل خیلی عیان درباره آن سخن گفت. عفونتی که باید یک بار نیشتر بخورد و به شکل درست حتی اگر به درد و خونریزی منجر شود جراحی‌اش کرد. شکرگذار خدا هستم گروهی جمع شده‌ایم که سعی کرده‌ایم جسارت بیان چنین موضوعاتی را داشته باشیم.

تهیه‌کننده سریال «پدر» یادآور شد: ممکن است این سریال برای بعضی ها دردناک باشد، اما درد بسیار لازمی است و امیدواریم به لطف خدا در ادامه اتفاقات خیلی خوبی بیفتد. با علم به اینکه راه بسیار سختی را در پیش داریم من و بقیه بچه ها پا در این راه گذاشتیم. ضمن اینکه برخی دست به تحرکات و دسیسه‌هایی زدند و جوسازی‌ها در بعضی محافل کردند که دوست نداریم درباره آنها صحبت کنیم و گفتگو درباره‌شان را به بعد از پخش کار موکول می‌کنیم.

وی تصریح کرد: شاید دلیل اینکه کاملاً در سکوت جلو می‌رویم این است که برای من به عنوان تهیه‌کننده مهم است گروهم در آرامش کار کند و نمی‌خواهم مسئله‌ای تمرکزشان را از ساخت یک کار خوب بگیرد و با دقت و جزئی نگری بالا، به دنبال ساخت یک اثر درست و حسابی هستیم.

همانطور که تهیه‌کننده سریال آقازاده بارها اشاره کرده، فساد ستیزی برای او طبعاتی به همراه خواهد داشت و از روزی خبر ساخت چنین سریالی در رسانه‌هامنتشر شده، تقریبا روزی نیست که یکی از کانال‌های تلگرامی(تروریست‌های سینمایی) به این موضوع نپردازد. کانال‌هایی که اغلب وابسته به جریان‌های مختلفی از مافیا سینما و تولید کنندگان در شبکه نمایش خانگی هستند.

پس از گفت‌وگوی روزهای اخیر عنقا، در تازه‌ترین واکنش کانال تلگرامی تحت عنوان "شیرین قلم " در پاسخ به اظهارات عنقا نوشت: خداکند"آقازاده"قلابی نباشد!

در مورد این متن باید به چند موضوع اشاره کرد، هر برخورد رسانه‌ای با جریان آقازاده‌ها به صورت نمایشی، ضرورت این مدیوم است. آمریکایی‌ها به صورت مدام در سریال‌ها و فیلم‌هایشان به افراد فاسد می‌پردازند و در نهایت نشان می‌دهند که سیستم توانایی این را دارد که خودش را تطهیر کند. انجام این کار توفیقی کمتر از برخورد دستگاه‌های نظارتی با جریان فاسد آقازاده‌ها نیست. در واقع ساخت چنین آثاری ضریب اعتماد به نفس مردم و اعتمادشان را به انقلاب تشدید می‌کند.

نکته مهمتر این است که نویسنده هنوز سریال ساخته نشده تلاش می‌کند چند اتهام را به سازندگان نسبت دهد. در اتهام کانالی به نام «شیرین قلم» این پرسش را مطرح می‌کند که چگونه آقازاده‌سازها به کارشان در شبکه نمایش خانگی پر مساله ادامه می‌دهند؟ سئوال قابل طرح با نویسنده این متن این است که در مورد سریال پر مسئله شهرزاد که در متن و فرامتن، برای جامعه هنری و اقتصادی کشور مساله‌ساز بوده، چرا نویسنده و صاحب کانال تلگرامی حتی یک کلمه به نگارش درنیاورد؟ چرا در نقد بی‌نهایت سریال مسئله‌دار شبکه نمایش خانگی یک خط ارائه نشد؟ در مورد سریالی مثل ممنوعه، نگارنده در کانال «شیرین قلم» به این مسئله اکتفا کرد که فیلمنامه خوبی ندارد و ساختارش زیبا نیست. چنین جریانی تا به سریال‌های ملتهبی از این دست می‌رسند مسائل متنی و ساختاری را پیش می‌کشندو هیچ گاه سراغ نقد محتوا نمی‌روند، شاید سواد کافی هم برای اینکار ندارند. آیا نمی‌توان این مسئله را با نویسنده مطرح کرد که شما متصل به همان جریانی هستید که هر سریالی با این مضمون را برنمی‌تابد؟ ضمن سازنده سریال آقازاده در گفت و گو از رئوس سرشاخه‌های که در دادگاه‌های صالحه محکوم شدند را قبل از ابلاغ احکام به زبان می‌آورد. فرودین ماه امسال حامد عنقا در گفت‌وگویی با حلقه وصل از محمد امامی، احسان دلاویز و حسین هدایتی به صورت مشخص اسم می‌برد. (اینجا)

در مورد سرمایه تولید سریال یک متلک‌پرانی عجیب در متن منتشر شده وجود دارد و اغلب آگاهان رسانه‌ای می‌دانند که کسی که پایه‌گذار امر سریال‌سازی در شبکه نمایش خانگی بوده و نخستین سریال را در این حوزه تولید کرده، چرا باید مثل سایر گدایان سینمایی، کشکول تامین بودجه‌اش را برای جذب اسپانسر سمت جریانات مشکوک بگیرد.

از سوی دیگر زمانی که مسئله «نفوذ» و موضوعات متلهب‌تر مرتبط، دغدغه سینماگران نبود، قلب یخی آشکارا به این موضوع پرداخت وحملات طیوف مختلف فکری و جناح‌های سیاسی، نشان داد که مولف آن سریال، تهیه ‌کننده امروز سریال آقازاده، دقیقا به هدف زد. البته انقلاب زیبا تولید شبکه یک سیما را نباید فراموش کنیم که سلطنت‌طلب‌ها در شبکه‌های تلویزیونی و وب‌سایت‌هایش از آغاز تا پایان سریال، برنامه ویژه‌ای برایش تدارک دیدند.

همین که تهیه کننده سریال اینقدر جرات و شجاعت دارد که همان مسیر فساد ستیز همیشگی‌اش را دنبال کند، اثباتی برای عدم اتصال و وابستگی او به جریانات مشکوک است. نکته قابل طرح دیگر این است که بسیاری از سرمایه‌گذاران و تهیه‌کنندگان معتبر، قصد حمایت همه جانبه را از سریال داشتند که مورد قبول تهیه کننده قرار نگرفت و همچنان اصرار به استقلال در حیطه تولید داشت و پیشنهادات فراوانی برای مشارکت در این سریال در محافل خصوصی شنیده می‌شد. سازنده هم بارها در محافل خصوصی اعلام کرده بود که من نمی‌خواهم موضوع ملتهبی که قصد طرح آن را دارم، وجه تجاری(Comercial) و سرگرمی ( entertainment ) پیدا کند و از پذیرفتن اغلب پیشنهادهای مشارکتی تجاری بسیار مهم عبور کرد تا این عملیات انتحاری را به صورت مستقل به سرانجام برساند.

اشاره پر متلک بعدی درباره گفت‌وگوی تهیه‌کننده درباری اثری است که در حال ساخت آن است، و نگارنده در کانال شیرین قلم، اصرار دارد که چرا درباره اثر نساخته، گفت‌وگو می‌کند و برای جریانات فاسد خط و نشان می‌کشد. این کار می‌تواند از اقتضائات حرفه‌ای مولف باشد، اما تهیه‌کنند و نویسنده سریال برای اثرش تبلیغات فرهنگی نمی‌کند بلکه خط و نشان برای جریان فاسد آقازاده می‌کشد که این امر پسندیده‌ای است و نیاز به شجاعتی دارد که سایر جریانات در حوزه سینما ندارند. حداقل مولف سریال اینقدر شجاعت دارد که سریال دینی و اخلاقی بسازد و پای آن هم بایستد و در گفت‌وگویش با حلقه وصل، دوری از عرفی‌گرایی(مرسوم در میان سینماگران) و پرداخت به شریعت و حتی مسئله حجاب را در متن سریالش تصدیق کند، سایرین درباره تاریخانقلاب  اثر نمایشی می‌سازنند، در مقابل رسانه‌ها که قرار می‌گیرند برای فرار از محتوای اثرشان، بسیار شیک و مجلسی می‌گویند:"ما یک ملودرام عاشقانه ساختیم" . اما تهیه‌کننده  سریال آقازاده، مدار دینی و انقلابی‌اش را کاملا تصدیق می‌کند، آیا فساد ستیز در محتوای اثر هنری اشکالی دارد؟

نکته بعدی این است که در کارنامه نگارنده «شیرین» هیچگاه متنی منتشر نشده که خیلی آرام و بی‌سرو صدا بپردازد که  بیش از ۱۸ سریال (بیش از ۳۰ قسمت) در شبکه‌ نمایش خانگی در حال تولید است و حداقل نام ۱۷ تن از این سرمایه‌گذاران جدیدالورود را نمی‌دانیم. بسیاری از این سریال‌های به موضوعات هنجارشکن و خط‌شکنی می‌پردازند،   آیا نگارنده کانال «شیرین» وارد نقد سریال هنجارشکنی مثل ممنوعه شده است؟ آیا می‌پرسند این ۱۷ جدید الورود به عرصه نمایش و فرهنگ کشور کیستند؟ در چنین شرایطی نویسنده این کانال، به ۱۷ نفر دیگری انتقادی ندارد و فردی که صاحب یک کارنامه انقلابی است را مورد نقد قرار می‌دهد. آیا نباید شک کرد که در مورد سریال‌های فساد ستیز، شاخک‌های خودمنتقدپنداران تیز می‌شود؟   آیا این نوشتار نوعی شیرین زدن برای مبارزه با فساد نیست؟  

تیغ دادن در کف زنگی مست

به که آید علم ناکس را به دست