۱۶ بهمن؛ ارتش در آغوش ملت

سرویس پرونده: چهار روزی از بازگشت امام خمینی(ره) به ایران می‌گذرد. امروز، ۱۶ بهمن همه نگاه‌ها به مدرسه علوی است تا رئیس دولت موقت در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی رسما معارفه شود. صحبت‌ها و شنیده‌ها از گوشه و کنار کشور همه از انفجار نور و نهایی شدن انقلاب خبر می‌دهد و حکومت پهلوی تا پیوستن به موزه تاریخ فاصله‌ای ندارد.

کاخ سفید هم شکست را تا حدودی به چشم می‌بیند. امروز رییس سازمان سیا اعتراف می‌کند که در رابطه با پیش‌بینی مسائل ایران، این سازمان ناکام بوده است و می‌گوید: «چیزی که ما پیش‌بینی نمی‌کردیم، این بود که یک مرد هفتاد و هشت ساله که مدت چهارده سال در تبعید بود، این نیروها را به هم پیوند زند.» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که شانس غلبه بختیار بر انقلابیون را کمرنگ می‌بیند، در مصاحبه‌ای به ابراز حمایت ملایم از او بسنده می‌کند.

«هنری کسینجر»، وزیر سابق امور خارجه آمریکا خطر گسترش انقلاب ایران را در سطح جهان دارد و می‌گوید: «بیم آن می‌رود که انقلاب اسلامی به سایر کشورها سرایت کند و گناه این حرکت، متوجه هدف توخالی حقوق بشر است.» شنیده‌ها حکایت از آن دارد که بیش از هشت هزار یهودی تا به امروز از ایران به اسرائیل فرار کرده‌اند و مستشاران اسرائیلی که مسئول آموزش‌های نظامی در ارتش بوده‌اند هم به جمع یهودیان پیوستند. همچنین در ادامه موج استعفاها نیز، بیش از بیست نفر از اعضای مجلس شورای ملی استفا می‌دهند. 

اما در این شرایط در گوشه دیگری از شهر اتفاقات دیگری در حال رخ دادن است. آخرین ترفندها و برنامه‌ها برای جلوگیری از پیروزی انقلاب خمینی در حال پی‌ریزی است. پادگان لویزان، ستادی در قسمت شرقیِ تهران است که تعدادی از ژنرال‌های ارتش در آن جمع شده‌اند تا با طراحی یک کودتا، نسخه مخالفین را بپیچند.

در این پادگان، افسران نیروی ویژه و گارد جاویدان یک ستاد عملیات مخفی را تدارک دیده‌اند. اصول طرح آنها، بمباران مراکز انقلاب در تهران، کنترل شهرها توسط نظامیان، دستگیری و اعدام افراد مشهور که در سال‌های اخیر به مبارزه حکومت شاهنشاهی به پا خواسته‌اند، اشغال رادیو و تلویزیون و... است. این گروه از نظامی‌ها که نتوانسته بودند در زمان حضور شاه در ایران، برنامه خود را به صورت مستقیم با او مطرح کنند، از طریق سرلشگر اردشیر زاهدی، سفیر ایران در آمریکا و داماد شاه مطمئن شده بودند که محمدرضا پهلوی از آن‌ها دفاع خواهد کرد و آمریکا نیز پشتیبان آنها خواهد بود.

به نظر می‌رسد که نقشه و برنامه کودتا را ژنرال «رابرت هایزر»، فرستاده ویژه جیمی کارتر، رئیس جمهور ایالت متحده آمریکا که در بازه زمانی ۱۴ دی تا ۱۴ بهمن ۵۷ در ایران بود، طرح‌ریزی کرده و برای اجرا آن را به فرماندهان نیروی هوایی و زمینی ارتش واگذار کرده است. ژنرال‌های ارتش نام این عملیات را «کورتاژ» یا به روایتی دیگر «نجات» می‌گذارند. آن‌ها در طول چند روز قبل نیز موفق شده‌اند پنج پست ضدهوایی را که از یک سال پیش برای حفاظت ازکاخ‌های سلطنتی بر بلندی‌های شمال تهران برپا شده بود را فعال نمایند و در هر یک از آنها توپ‌های قوی و حساسی مستقر کنند که با دقت بسیار زیاد می‌توانست نقاط حساس را هدف‌گیری کند.

از جمله اهدافی که در این عملیات برای بمباران مشخص شده بود، مدرسه علوی اقامت‌گاه رهبر انقلاب است. همچنین فهرستی از اسامی، محل اقامت و مشخصات بیش از دو هزار نفر از انقلابیون و مخالفین ارشد حکومت پهلوی تهیه شده بود که می‌بایست با یک اقدام ناگهانی ربوده و به یکی از جزایر دورافتاده خلیج فارس فرستاده شوند. علاوه بر آن نیز یک هلی‌كوپتر توپ‌دار نیز پیش‌بینی شده بود تا در صورت شورش و مقاومت مردم، از آن استفاده شود و مردم را قتل عام کند. دست بند، پابند و لباس متحدالشکل برای کودتاچیان، هواپیما، جیپ‌های مجهز به سلاح‌های نیمه سنگین و اسلحه‌های سبک و خودکار نیز از دیگر تجهیزات بود که در این پادگان برای خفه کردن انقلاب در نطفه آماده شده بود. در همین حین یکی از افسران ارشد کودتا نیز مسئولیت یافتن فرماندهانی مطمئن در شهرستان‌ها و هماهنگی‌های لازم با آنها را برعهده گرفته بود. به نظر می‌رسد کودتاچیان تاریخ کودتا را ۲۱ بهمن در نظر گرفته‌اند. در همین حال خبر می‌رسد که نیروهای ارتش چندین وزارتخانه از جمله وزارت آموزش و پرورش، امور اقتصاد و دارایی، بهداری و دادگستری را اشغال کرده‌اند.

اما انقلابیون نیز بیکار ننشسته‌اند. آنها هم سابقه کودتاهای آمریکایی، چه مثال‌های داخلی‌اش مانند ۲۸ مرداد ۳۲ و چه مثال‌های خارجی‌اش مانند شیلی، کنگو، یونان و ... را در ذهن دارند. اعضای شورای انقلاب از جمله آیت‌الله شهید دکتر بهشتی، شهید استاد مطهری و مهندس بازرگان با تماس‌های مکرر و پی در پی با فرماندهان ارتش سعی دارند تا به آنها نزدیک شده و ارتش را بدون خونریزی متحد ملت کنند. مردم نیز با گل و اشک و سخنرانی و شعار، ارتشیان را در فشار عاطفی و روانی قرار داده‌اند و امام(ره) نیز با فتوای خود درباره باطل بودن سوگند وفاداری نظامیان به شاه، راه فرار سربازان از پادگان‌ها را هموار می‌کنند.

* مطالب مرتبط:
- ۱۲ بهمن؛ آغاز شمارش معکوس پایان حکومت پهلوی

- ۱۳ بهمن؛ استقلال، خواسته بزرگ ملت

- ۱۴ بهمن؛ فرار، تنها راه در مقابل سیل مردمی انقلاب

- ۱۵ بهمن؛ اعتبار دولت موقت با حکم امام(ره)