
به گزارش حلقه وصل، نشست هماندیشی ادبیات زنان با حضور راضیه تجار، منیژه آرمین و احسان عباسلو در فرهنگسرای انقلاب برگزار شد.
عباسلو در این نشست با بیان اینکه در ایران تعریفی از ادبیات زنانه وجود ندارد، گفت: در غرب و در سال 1970 تابع جنبش فمنستی زنان در فرانسه اتفاقی تحت عنوان نگارش زنانه رخ داد. آنها به دنبال این بود درونیات زن را که به نوعی در ادبیات سرکوب شده رصد کنند.
وی افزود: تنها جایی که ادبیات زنانه تعریف شده در غرب بود البته عدهای هم نظرات ضدونقیض داشتند در همین چند سال اخیر اساتید تگزاس و دانشگاه آکسفورد 14 هزار متن را بررسی کردند تا به این نتیجه رسیدند که تفاوتهایی وجود دارد. البته آنها نگاه مکتبی نداشتند ضمن اینکه مبانی بررسی شده زبانشناختی بود. این در حالی است که ما در ایران تعریفی از ادبیات زنانه نداشته و نداریم و صرفاً یک برداشت شخصی داریم.
وی با بیان اینکه متأسفانه بیان واژه ادبیات زنانه خوب نیست چون بار منفی دارد، گفت: از منظر ما ایرانیان در ادبیات زنانه خشن میبینیم و لطیف توضیح میدهیم این همان نگاه عامی است که من با آن مخالفم. ولی اینکه چرا میگویند زنانه، جوانب جامعهشناختی و روانشناختی دارد.
عباسلو ضمن بیان اینکه چرا زنان نباید زنانه بنویسند، گفت: مادامی که واقعیت لطمه نبیند میتوان نوشت. همه موارد یاد شده در حالی است که در ایران با نگاه منفی از ادبیات زنانه یاد میکنند یعنی میخواهند متن را به لحاظ کیفی تقلیل دهند. یکی از مشکلاتی که این نوع ادبیات (زنانه) ایجاد میکند اینکه جنبه احساسی متن برجسته میشود و متن را تک وجهی میکند و اگر ادبیات زنانه به اصل و فرم نگارش ضربه بزند مضر است.
این مترجم همچین با بیان اینکه موضوع نوشتن زنانه و مردانه ندارد، گفت: هر مرد یا هر زنی میتواند به هر موضوعی بپردازد اما در قسمت پرداخت نگاهها و زبانها متفاوت میشود و در پرداخت ادبیات زنانه میشود و آنچه عموم پژوهشگران اذعان دارند وجود تفاوت است ولی بحث ما وجود ذاویه دید به این تفاوتها است در ایران با نگاه منفی به آن مینگرند و میگویند چون نگاه زنانه است اثر ضعیفتر است بنابراین کلمه زنانه معادل بدی دارد. معتقدند نسبت به آنچه باید باشد ضعیفتر است. البته تفاوتهای متن زنانه و مردانه هم وجود دارد. برخی معقتدند متنهای زنان کوتاهتر و احساسیترند و دامنه کلمه متن زنانه کمتر است و بالعکس. در مورد آثار مردان صادق است ولی زنها بیشتر مایلند اخلاقیات و نرمهای اجتماعی را حفظ کنند که اینها خاستگاه فرهنگی، روانشناسی و اجتماعی دارد هرچند من میگویم اگر زنی عامدانه اینگونه بنویسد خوب است یعنی اگر زبان عفیف عامدانه باشد خوب است اما در غیر این صورت بد؛ چون در متن دخالت ایجاد میشود.
عباسلو در پایان سخنان خود تأکید کرد: عفیفانه حرف زدن بخشی از ادبیات زنانه است نه همه آن، تهدید این نوع ادبیات آنچه متن تصنعی میشود و گاهی زبان و متن واقعی نمیشوند. هنگامی که زبان و متن واقعی نباشند فضا هم از دست میرود به این جهت که یکی از عناصر سازنده فضا کلمه است اگر فضا تغییر کند به تبع آن تغییرات دیگر را نیز شاهدیم. اما به لحاظ فرصتها باید گفت میتوانیم با زبان عفیفانه بسیاری از موارد را مطرح کنیم