به گزارش حلقه وصل، ریالیتی شو، ژانری نوظهور در برنامه سازی تلویزیون است که در سال های گذشته توانسته است، مخاطبان بسیاری را به خود جلب کند. ویژگی این گونه برنامه ها تعامل «واقعی» برنامه ساز با شرکت کننده و آن دو با مخاطبین تلویزیون است. شاید اولین نمونه های ژانر مستند مسابقه را بتوان برنامه های «دوربین مخفی» دانست که با قرار دادن افراد در موقعیت های واقعی، واکنش طبیعی آنها به آن موقعیت ها ثبت می گردد که در اثر این فرآیند احساس همذات پنداری مخاطب به حداکثر میرسد.
بعد از گذشت سال ها و تکمیل ریالیتی شو، چند سال اخیر گونه ای از ریالیتی شو در شبکه های مختلف تلویزیونی تولید میشود که از آن با عنوان مستند مسابقه یاد می کنند. این گونه از برنامه سازی فضایی شبیه به همان دوربین مخفی دارد با این تفاوت که در اینجا، برنامه ساز خود را از شرکت کننده مخفی نمیکند ولی با قرار دادن وی در موقعیتهای واقعی، از وی میخواهد که مراحل پیش بینی شده مسابقه را با خلاقیت و تواناییهای خود بگذراند. واقعی بودن موقعیت و تلاشهای باور پذیر شرکت کننده، احساس تعامل حداکثری را به مخاطبین برنامه تلویزیونی منتقل میکند و همین مسأله را می توان علت گسترش روز افزون این گونه از برنامه سازی دانست.
امروزه یکی از مهیج ترین و پر مخاطب تری مستند مسابقهها در سطح جهانی، برنامه نجات یافته (Survivor) است که در آن شرکت کنندههای مختلفی از سراسر دنیا در یک رقابت نفس گیرِ 31 روزه، توانایی ها و قابلیت های خود را در عبور از مراحل سخت این مسابقه نشان میدهند. «نجات یافته» که بیش از 20 سری از آن از شبکههای مختلف دنیا پخش شده است، با طراحی مسابقه در محیطی طبیعی، شرکت کنندهها را از فضای شهری جدا کرده و مأموریتها و مراحل مختلف را در بستر فضای طبیعی جنگل ها، سواحل اقیانوس و کویر به پیش میبرد.
رسانه ملی حدود 5 سالی است که با مستند مسابقه «فرمانده» به عنوان یکی از اولین نمونه های مستند مسابقه توانسته مخاطبان بسیاری را همراه کند. این مستند مسابقه با محور قراردادن هیجان به عنوان یک نیاز ضروری برای جوانان، فضای نظامی را به عنوان بستر خلق هیجان پیش بینی کرده است و در هر سری از مستند مسابقه با استفاده از تجهیزات نظامی و موقعیتهای جنگی، هم شرکتکنندهها و هم مخاطبین را در این خلق هیجان سهیم میکند.
«فرمانده» امروز به تجربهای قابل توجه برای تلویزیون تبدیل شده است که به مرور در حال تکمیل شدن است. نگاهی به طراحی مسابقات از فرمانده اول تا فرمانده سوم نشان دهنده رشد تیم سازنده و افزایش قدرت ریسک آنها در طراحی چالشهای جدید است. این مسئله باعث شده تا فصلهای مختلف این مستند مسابقه پیشرفت قابل توجهی داشته باشند.
فرمانده چهارم که در فضای سیستان و بلوچستان تولید شده است از این قاعده چالشزا مستثنی نبوده است و تفاوتهای چشمگیری نسبت به سری های گذشته حتی سری سوم دارد. طراحی مسابقه در فضای کویری زاهدان، زابل، میرجاوه و ... تفاوت قابل توجهی با فرمانده سوم که در یک جزیره کوچک در خلیج فارس اجرا شد، ایجاد میکند. تیم طراح و سازنده فرمانده برای دوری از یکنواختی و ایجاد جذابیت دست به این چالش زده است و با بازنگری کلی در مراحل مسابقه، اکثریت آنها را تغییر داده است.
از سوی دیگر نفس حضور در سرزمین زیبا و بکر سیستان و بلوچستان، یک آورده بزرگ برای فرمانده چهار محسوب میشود. همان طور که مستند مسابقه «نجات یافته» اکنون بیست و سومین سری خود را در حال پخش دارد، با انتخاب لوکیشن های زیبا در مناطق طبیعی توانسته است جلوه مضاعفی به برنامه خود دهد و گروهی از بینندگان را از این طریق به خود جذب کند، فرمانده چهار اکنون این قابلیت را دارد بخش قابل توجهی از مردم ایران را که تاکنون پا به سرزمین زیبای سیستان و بلوچستان نگذاشتهاند را با خود همراه کند. البته این همراهی در کنار نمایش امنیت منطقه، می تواند در آینده نزدیک موجب رونق گردشگری در منطقه شود که آوردهای بیش از یک مستند مسابقه هیجان انگیز برای یک برنامه تلویزیونی محسوب میشود.
فصل چهارم مستند مسابقه فرمانده از هفته گذشته روی آنتن شبکه نسیم و افق رفته است. این برنامه جمعهها ساعت 19 از شبکه نسیم و پنجشنبهها ساعت 21 از شبکه افق پخش میشود.