به خاطر مخاطب از ارزش‌هایمان عقب نمی‌نشینیم

سرویس معرفی: آیا رسانه‌های انقلاب اسلامی فقط باید جمعیت خیلی حزب‌اللهی کشور را پوشش دهد یا اینکه نه، باید به مخاطب عام توجه داشته باشد؟ اگر قرار است به مخاطب عام توجه داشته باشد تا چه حد جواز دارد و می‌تواند به موضوعات مورد علاقه مخاطب عام ورود کند و از آنچه برای این قشر جذابیت دارد استفاده کند؟ به اعتقاد سیدجواد رمضانی‌نژاد، مدیر شبکه افق اینها سوالات اساسی است که باید پاسخ داده شوند و تا زمانی که رسانه‌های انقلاب «مخاطب» را تعریف نکنند بخش عمده‌ای از توان و انرژی آنها هدر خواهد رفت.

رمضانی‌نژاد که در روز آخر سومین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی از غرفه حلقه‌وصل دیدن می‌کرد، در گفتگویی کوتاه به تشریح بایدها و نبایدهای رسانه‌های انقلاب اسلامی پرداخت.

آقای رمضانی‌نژاد با توجه به اینکه سومین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی هم رو به اتمام است شما فکر می‌کنید که این رسانه‌ها در ظرف زمانی و مکانی امروز باید چه رسالتی را برای خود تعریف کنند؟

از دو بعد می‌توان به این سوال پاسخ داد؛ اول اینکه با توجه شرایط امروز، رسانه‌های انقلاب اسلامی باید خودشان را به فناوری‌های روز تجهیز کنند. به اعتقاد من اگر این اتفاق در رسانه‌های ما نیفتند و آنها خودشان را به فناوری‌های روز تجهیز نکنند، در جذب مخاطب مقداری مشکل خواهیم داشت. در موضوع تکنیک و فرم ضعف داشتیم و داریم ولی الحمدالله این ضعف در سال‌های گذشته خیلی بهبود یافته و رسانه‌های انقلاب اسلامی هم به زیبایی و شکیل بودن کارشان خیلی اهمیت می‌دهند.

نکته دوم از لحاظ محتواست. امروز محتوای رسانه‌های جریان اصلی و مرسوم جهان هم‌خوانی زیادی با انقلاب اسلامی ندارد و در داخل کشور هم کم نیستند رسانه‌هایی که پژواک و آینه‌ای برای همان مطالب می‌شوند. از طرف دیگر چون تولید محتوا پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد؛ رسانه‌های رسمی ما اعم از رسانه ملی و... برای اینکه بتوانند محتوایی را تولید کنند نیاز به زمان دارند. در اینجا نقش رسانه‌های مجازی خیلی جدی‌تر است. به خاطر اینکه رسانه‌های مجازی از این توان و و قابلیت برخودار هستند که در کمترین زمان ممکن محتوا و اتفاقات جبهه انقلاب اسلامی را پوشش دهند و به مخاطب منتقل کنند.

آنچه در این فضا اتفاق می‌افتد این است خیلی از محتواهایی که رسانه‌های مجازی انتشار می‌دهند می‌تواند محولی برای پیدا کردن و انتخاب سوژه توسط رسانه‌های اصلی‌تر مثل شبکه افق باشد. اگر این ارتباط به صورت همزمان با انتشار محتوا شکل بگیرد، خیلی بهتر است. شاید به دلیل تعدد رسانه‌های مجازی برای همه این رسانه‌ها مقدور نباشد که با رسانه‌های اصلی ارتباط داشته باشند ولی به اعتقاد من در همین حدی هم که امروز این ارتباط شکل گرفته قابل قبول است. حداقل برای ما فرصت خیلی خوبی است که موضوعات را پیگیری و در شبکه افق منعکس کنیم.

اگر کمی فراتر از مزیت‌هایی که رسانه‌های مجازی انقلاب اسلامی برای شبکه افق و یا دیگر شبکه‌های رسمی ما دارند فاصله بگیرم می‌بینیم که خیلی از صاحب نظران جبهه فرهنگی انقلاب اعتقاد دارند ما انسجام درونی مناسبی را در بین این رسانه‌ها نبینیم و در مجموع این رسانه‌ها برای خودشان یک رسالت و هدف مشترکی تعیین نکردند.

رسیدن به این انسجام و تعریف رسالت خاص نیازمند این است که نشست‌هایی با حضور مسئولین بخش‌های مختلف فضای مجازی جبهه فرهنگی انقلاب شکل بگیرد. وقتی این افراد در این نشست‌ها جمع می‎شوند، توجیه‌های لازم صورت می‌گیرد و اولویت‌گذاری می‌شود. شاید الزاما سایتی که در شهرستان کار می‌کند اولویتش با سایتی که در تهران کار می‌کند یکی نباشد. در طبقه‌ها و لایه‌های مختلف اولویت‌های این رسانه‌ها مشخص شود و بعد از مشخص شدن این اولویت‌ها باید آنها را رها کرد و به آنها فرصت خلاقیت و ابتکار داد تا بتوانند محتوای خاص خودشان را تولید کنند. به نظرم اینکه ما محورهای مشترک نداریم، حرف درستی است ولی راهکار دارد. راهکارش این است که جلساتی برای هماهنگی برگزار شود. منتهی باید بعد از این جلسات، هر کدام از این بچه‌ها آزاد باشند و به انگیزه خودشان کار و محتوا تولید کنند.

مقداری از فضای مجازی نمایشگاه فاصله بگیرم. از نظر شما به صورت عام «رسانه انقلاب اسلامی» به چه معناست؟

از نظر تئوریک و نظری رسانه انقلاب اسلامی یک فضای کاملا بکری است. تاکنون در بحث اینکه رسانه تراز انقلاب اسلامی چیست؟ نظریه‌پردازی و متنی که شما بتوانید بگویید محل رجوع است، نداریم. به همین خاطر اگر شما الان 10 نفر از بچه‌های جبهه فرهنگی انقلاب را دور یک میز بنشانید و بگویید رسانه انقلاب اسلامی را تعریف کنند، شاید به تعریف واحدی نرسید.

به اعتقاد من مهم‌ترین ضعفی که در این عرصه وجود دارد، تعریف مخاطب است. ما باید این را تعریف کنیم که رسانه‌ای که به عنوان رسانه جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی شناخته می‌شود آیا فقط باید جمعیت خیلی حزب‌اللهی کشور را پوشش دهد یا اینکه نه، باید به مخاطب عام نگاه داشته باشد؟ اگر قرار است به مخاطب عام توجه داشته باشد تا چه حد جواز دارد و می‌تواند به موضوعات مورد علاقه مخاطب عام ورود کند و از آنچه برای این قشر جذابیت دارد استفاده کند؟ اینها پرسش‌های جدی‌ای که هنوز هم کسی به اینها جواب نداده است. تا به این پرسش‌ها جواب داده نشود و از نظر تئوری و نظری به یک چارچوب و تعریفی از رسانه تراز انقلاب اسلامی نرسیم، بخش عمده‌ای از انرژی ما هدر خواهد رفت. لذا بهتر است که این اتفاق زودتر بیفتد.

شما به عنوان مدیر شبکه‌ای که رسانه انقلاب اسلامی است. براساس سیاست‌گذاری که برای این شبکه تعریف کردید و در حال عملیاتی کردن آن هستید؛ رسانه انقلاب اسلامی را چگونه تعریف کردید؟

تعریفی که ما از رسانه انقلاب اسلامی کردیم است که بتوانیم حرف خاص را برای مخاطب عام بزنیم. نگاه ما الزاما این نبوده که بخواهیم حرف عام را برای مخاطب عام بزنیم. چون قائل به این هستیم که نگاهی که انقلاب اسلامی نسبت به جریان غالب رسانه‌ای جهان دارد، نگاه خاصی است و این نگاه باید تبیین شود. چانچه الان برخی از برنامه‌های جدی ما همین کار را انجام می‌دهند. منتهی باید از این نگاه به گونه‌ای استفاده کنیم که برای مخاطب عام هم قابل پذیرش باشد.

برنامه‌هایی که می‌خواهند حرف خاص را به مخاطب عام بزنند باید دو ویژگی مهم داشته باشند؛ یکی منطق انقلابی است که ما روی این نکته خیلی تاکید داریم که باید حرفی که می‌زنیم از لحاظ عقلی و منطقی کاملا برای مخاطب قابل پذیرش باشد. یک موقع است ما در فضای گفتمانی خودمان صحبت می‌کنیم، در این فضا یک سری از موضوعات نیاز به استدلال ندارد ولی زمانی که می‌خواهیم این صحبت‌ها را برای مخاطب عام ارائه کنیم منطق حرفمان باید منطق قوی‌تری باشد تا مخاطب را به این نتیجه برساند که حرفی زده می‎شود درست است. نکته بعدی رعایت چارچوب آداب است؛ یعنی باید در یک فضای به دور از تشنج و در یک فضای کاملا معقول و مودب حرفمان را بزنیم.

نکته سوم اینکه دامنه مفاهیم انقلاب اسلامی را تنگ نکنیم. چون اکثریت مردم ما در داخل کشور با انقلاب اسلامی همدل هستند و این همدلی را بارها در روز 22 بهمن، قدس و... نشان دادند. لذا مهم این است که بدانیم چگونه حرفمان را به آنها منتقل کنیم. اینکه بگوییم برای اینکه مخاطب عام را جذب کنیم باید از ارزش‌هایمان عقب بنشینیم و در جذابیت پیام به عواملی توجه و دقت کنیم که شاید به آنها اعتقاد نداریم، خیلی قائل به این نیستیم. قائل به این هستیم که باید با حفظ حدود و حریمی که داریم حرفمان را برای مخاطب عام بزنیم.