منظور رهبر انقلاب از «بانوی ملّای اصفهانی» که بود؟ +عکس

سرویس مبشر صبح: صدیقه بهرامی طلبه سطح ۴ مرکز تخصصی الزهراء سلام الله علیها گرگان، در دیدار هفته گذشته طلاب حوزه‌های علمیه سراسر کشور با رهبر معظم انقلاب، به نمایندگی از طلاب خواهر سراسر کشور پیرامون جایگاه حوزه‌های خواهران و نقش بانوان طلبه در جامعه، به ایراد سخن پرداخت.

بهرامی در قسمتی از سخنرانی خود در محضر رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، تحولی در روحیه جوانان اعم از زن و مرد به وجود آمد که آتش اشتیاق خدمت به دین و آرزوی نقش آفرینی در عصر ظهور را در دلها شعله ور ساخت و این امر، طی چند دهه گذشته، ده ها هزار نفر از بانوان جوان را به سمت حوزه‌های علمیه کشانده است. سربازان بدون یونیفرم، بی‌نام و نشان و عاری از هر پیشوند و پسوندی که همواره در صحنه‌اند، با مردم عجینند و در به تصویر کشیدن چهره مهربانانه دین، مهارتی ستودنی دارند. دژهایی که  هرگز فرهنگ غرب قدرت تسخیرشان را ندارد، سدهای محکمی که خانواده را در هر وانفسای فرهنگی، با چنگ و دندان نگه می‌دارند و می‌توانند جامعه را مادرانه به سمت صلاح و سداد پیش برند. اما سؤال این است که جایگاه اجتماعی بانوان طلبه چگونه تعریف می شود؟

* پاسخ رهبر انقلاب به سوال چه بود؟
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پاسخ به سوال خانم صدیقه بهرامی که از ایشان پیرامون جایگاه اجتماعی بانوان طلبه سوال پرسیده بود، چنین فرمودند: «یک مطلب دیگری که به نظرم مهم است، سؤال یکی از این خانم‌های فاضل بود که جایگاه اجتماعی طلّابِ خواهر کجا است؟ بله، واقعاً سؤال بجایی است؛ البتّه به طور اجمال می‌دانیم. این خانم‌های طلبه وقتی درس طلبگی می‌خوانند و ما این همه فاضل زن داریم، حضور اینها در بین خانواده‌ها، در اجتماعات زنان خیلی مغتنم است. یک روز یک بانوی اصفهانی بود، ملّای خوبی بود و در علوم عقلی و مانند اینها بیشتر تخصّص داشتند، خانم محترمی بود؛ مرحوم آقای طباطبائی دیدن ایشان رفته بودند، با ایشان ملاقات کرده بودند، مباحثه کرده بودند و مانند اینها؛ و خب افتخار میکردیم که یک بانوی فاضله‌ی عالمه‌ای داریم؛ حالا چند ‌ده هزار طلبه‌ی فاضل [داریم] که بینشان تعداد زیادی فضلای برجسته هستند -چه در زمینه‌ی علوم عقلی، چه در زمینه‌ی فقه و بقیّه‌ی دانشهای رایج حوزه- [این] خیلی چیز مهمّی است؛ [باید] جایگاه اینها معلوم بشود».

* منظور رهبر انقلاب از «بانوی ملّای اصفهانی» که بود؟
اشاره رهبر انقلاب به «بانوی ملّای اصفهانی» ما را حساس کرد تا با تحقیق، به شناخت و معرفی بانوی فاضله مدنظر ایشان بپردازیم؛ نتیجه این بررسی، ما را به بانوی نامدار اصفهانی، «حاجیه‌خانم سیده نصرت بیگم امین» رساند، بانویی که باوجود محدودیت‌ها و مشکلات خاص دوران خود، به‌واسطه علم و عمل، نامش در تاریخ ماندگار شد به‌طوری‌که بزرگانی چون علامه طباطبایی، آیت‌الله محمدحسین طهرانی و سیدهاشم حداد با ایشان دیدار و بعضاً مباحثات علمی داشته‌اند.

«سیده نصرت بیگم» متولد ۱۲۷۴ در شهر اصفهان است، پدر ایشان حاج سید محمدعلی امین‌التجار اصفهانی، فردی مؤمن و سخاوتمند و مادرشان بانویی باشرافت، پرهیزگار و خیرخواه است که برخلاف فضای آن روزها که آموزش و آشنایی با خط و نوشتن برای زنان رایج نبود، دختر چهارساله خود را برای آموختن قرآن و خواندن و نوشتن راهی مکتب کرد.

این بانوی اصفهانی که از او به‌عنوان نخستین مجتهده این دوران یاد می‌شود، پس از آموختن صرف، نحو، بلاغت، تفسیر، حدیث، فقه، اصول و فلسفه، به مدت ۲۰ سال در مکتب اساتیدی مانند آیت‌الله سید علی نجف‌آبادی، حاج آخوند زفره ای، میرزاعلی اصغر شریف و شیخ مرتضی مظاهری کسب معرفت کرد.

از این بانوی عالم، ۹ کتاب به یادگار مانده است که اولین کتاب ایشان «اربعین هاشمیه» است و در سن ۴۰ سالگی به عربی تحریر شد و همچنین «مخزن العرفان» که تفسیری از قرآن کریم در ۱۵ جلد است را در مدت ۲۰ سال نوشت. پس آن‌که کتاب «اربعین هاشمیه» به حوزه نجف رسید، علمای نجف استقبال کرده و بعد از نامه‌نگاری که با وی اجتهاد ایشان را در سن ۴۳ سالگی تأیید کردند.

بسیاری از سال‌های زندگی این بانوی عالم اصفهانی در دوران پهلوی گذشت و هنگامی‌که بیشترین حملات از سوی حکومت به تمدن و تفکر اسلامی می‌شد و رضاخان با گسترش آرمان‌های ضد اسلامی در جامعه، تلاش می‌کرد فرهنگ و تمدن اسلامی را با ترویج ناسیونالیسم افراطی تحقیر کند.

* دعا کردن برای توفیق امام خمینی(ره)
این بانوی عالم بعد از مطالعه کتاب‌های امام خمینی، به شاگردان خود گفت: معرفت امام بالاست و عرفان ایشان به‌حداعلای خود رسیده است، اگر کسی خواست، خدای‌ناکرده تهمتی بزند یا توهینی بکند، از قول من بگویید که بد می‌بینی، مبادا یک‌وقت خدای‌ناکرده توهین کنید چون معرفت ایشان بالاست که می‌توانند این‌کارهای محیرالعقول را انجام بدهند، زیرا که قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری.

یکی از روحانیون اصفهان در این خصوص گفته است: «چند مرتبه که حضور حضرت امام خمینی (ره) مشرف شدم، ایشان جویای حالات و اشتغالات و سلامتی بانو مجتهده اصفهانی شدند و در مقابل به منزل حاجیه‌خانم که می‌رفتم، بانوی ایرانی مقید بودند، برای سلامتی حضرت امام (ره) و موفق شدن ایشان و پیشرفت در اهداف مقدس اسلام دعا کنند.

بانو مجتهده امین پس از سال‌ها مبارزه و مجاهدت علمی و عرفانی، سرانجام در روز دوشنبه بیست و سوم خردادماه سال ۱۳۶۲(ه.ش) درگذشت؛ مزار این بانوی مجتهده در تخت فولاد شهر اصفهان است.